The Concept and Understanding of Thaen in Isan Society Past and Present
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
This article presents the belief by, and understanding of, Isan region residents in the concept of Thaen. Results of documentary research were that Isan region residents see Thaen as a heavenly spirit ranked as the highest deity, creator of the world and mankind. An ancestral spirit worship in the Isan region, Thaen, also known as Phi Fha or Phi Thaen, is believed to be a god of rain as well as an angel in Buddhism and Brahminism. These findings indicated that despite a strong faith in Thaen, Isan popular understanding of, and attachment to, Thaen today differs from the past. Six aspects of Thaen are attributable to contemporary Isan residents: 1) belief; 2) tradition; 3) society; 4) lifestyles; 5) literature; and 6) poetry. These involve intellectual heritage and cultural capital more than spreading faith and religious teaching.
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
There is no charge for paper processing and publication. Once the paper is under peer-review process, however, if the paper is withdrawn for any reason the author will be responsible for the expense of 3,000 Baht occurred in the review process.
References
Chaiyakandha, S. (2014). ผู้ไทลูกแถน ภาค 2 สืบค้นรากเหง้าผู้ไทนานาชาติจากนิทานพญาแถน [Phutai Thean Volume 2 Searching for the Root of International Phutai from Phaya Thaen’s Tales]. Bangkok: Tathata Publication Company Limited.
Chotikunta, P. (1988). นิยายปรัมปราเรื่องแถน: วิเคราะห์ความเชื่อตามพงศาวดารล้านช้าง [The Origin Myth of Thaen: An Analysis of a Belief in Lan - Chang Guardian Spirit]. (Master of Arts, Department of Sociology and Anthropology, Graduate School, Chulalongkorn University).
Daorueang, N. (2019). เจ้าพ่อศรีนครเตากับปฏิบัติช่วงชิงการให้ความหมายในพิธีกรรมและงานเฉลิมฉลองในช่วงหลังทศวรรษที่ 2540 - 2560 [God Srinakhontao and Scrambling the meaning to Rituals and Celebrations after 1997 - 2017]. ใน โครงการจัดประชุมวิชาการระดับ ชาติเวทีวิจัยมนุษยศาสตร์ไทย ครั้งที่ 13 เรื่อง ภูมิภาคนิยม และท้องถิ่นนิยมสมัยใหม่ในโลกไร้พรมแดน [The 13th Humanities Research Forum in Thailand: New Regionalism and Localism in the Borderless World] (188 - 206). Mahasarakham: Faculty of Humanities and Social Sciences, Mahasarakham University.
Dhammawatra, C. (n.d.). พงศาวดารแห่งประเทศลาว [Chronicle of Lao]. (The Research Institute of Northeastern Arts and Culture, Srinakharinwirot University, Mahasarakham).
Dhammawatra, C. (2012). ตำนานในกลุ่มชาติพันธุ์ไท - ลาว: ความสัมพันธ์ระหว่างตำนานกับปริบททางสังคม [Myths in the Tai - Lao Ethnic Group: The Relationship Between Myth and Social Context]. Journal of Art and Culture Studies, Research Institute of Northeastern Art and Culture, Mahasarakham University, 1(1), 36 - 55.
Jarernpait, T. (2016). ผีและอำนาจ ผ่านความเชื่อเรื่องผีของชาวไทยทรงดำ ตำบลพันเสา อำเภอบางระกำ จังหวัดพิษณุโลก [Ghosts and Power: Through Ghosts Believing of Thai Song Dum, Tambon Pun Sao, Bang Ra Gum, Phitsanulok]. Ratchaphruek Journal, 14(2), 67 - 74.
Kaewpiluek, P. (2009). การจัดการงานประเพณีบุญบั้งไฟขององค์การบริหารส่วนตำบลนาคำ อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร [Manarement of BamBoo Rocket Festival in Na Kham Sub District Administrative Organization, Kham Khuean Kaeo Distict, Yasothon Province]. (Master of Public Administration in Local Government, College of Local Administration, Khon Kaen University).
Kurusapa Business Organization. (1963). ประชุมพงศาวดาร เล่ม 2 [Annals Vol 2]. Bangkok: Suksapanpanit.
Leesuwan, V. (2010). นามานุกรมเครื่องจักรสาน [Dictionary of wicker]. Bangkok: muang boran press.
Michanthi, S. (1997). การควบคุมทางสังคม : ศึกษาวิเคราะห์เฉพาะกรณีวัฒนธรรมจากวรรณกรรมพื้นบ้านอีสาน [Social Control : Study and Analysis Cultural Cases from Isan Folk Literature]. (Research grant from The Office of National Culture Department, Ministry of Education).
Nisasoka, R. (2014). การเปลี่ยนแปลงประเพณีบุญบั้งไฟสู่กระบวนการกลายสินค้า กรณีศึกษา ประเพณีบุญบั้งไฟหมู่บ้านไผ่ ตำบลกลางใหญ่ อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี [A Transformation of the Bun Bangfai Rocket Festival into the Process of becoming a Product : A Case Study Ban Phai Village, Klang Yai Sub - district, Khueang Nai District, Ubon Ratchathani Province]. (Degree of Bachelor of Arts (Department of Anthropology) Faculty of Archaeology, Silpakorn University).
Phomwongsa, U. (1958). ประวัติศาสตร์ลาว [History of Lao] (Desuankok, C. Translator). (Department of History and Archaeology, Faculty of Humanities and Social Sciences, Khon Kaen University).
Phutha, P. (2013). ความเป็นมาคนอีสาน [Isan history] (6th ed.). Bangkok: Sukkhapabjai.
Potila, K. (2012). การศึกษาวิเคราะห์อิทธิพลความเชื่อเรื่องผีปอบที่มีความสัมพันธ์กับพิธีกรรมทางพระพุทธศาสนา: กรณีศึกษา บ้านดอนยานาง จังหวัดกาฬสินธุ์ [The Analytical study of the Influence of the Belief in Phee Pob Associated with Buddhist Rituals: A Case Study of Don ya nang Village, Kalasin Province]. (Master of Arts, Buddhist Studies, Graduate School, Mahachula longkornrajavidayala University).
Potiwan, P. (2016). กระบวนการสร้างพื้นที่ทางสังคมของผีอีสาน [Social Space Construction of Spirit’s Isan]. Journal of Cultural Approach, 17(32), 100 - 110.
Prapasiri. (1935). วิเคราะห์เรื่องเมืองไทเดิม [Analyze the Ancient Tai City] (Printed as a memorial for the cremation of Mr. Li Sathiyankoses). Phra Nakhon: Thaprachan Printing Press, Thaprachan.
Punnothok, T. (2003). วรรณกรรมภาคอีสาน [North - Eastern Thai Literature] (3rd ed.). (The Department of Thai and Oriental Languages, Faculty of Humanities, Ramkhamhaeng University).
Rittidet, P. (2001). แถน: ฟ้าไขประตูน้ำ [Thaen: Sky unlocks dam]. Journal of Language and Culture, 20(1), 92 - 97.
Saenpuran, P. (2011). ความเชื่อเรื่องพระยาแถนของกลุ่มชาติพันธุ์ในสังคมกลุ่มวัฒนธรรมพื้นบ้านภาคอีสาน [The Belief to Thaen of genealogies in the native society and culture of Isarn]. (Research grant from Culture Center and Office of Alumni Affairs, Khon Kaen University).
Saenpuran, P. (2012). ความเชื่อเรื่องพระยาแถนของกลุ่มชาติพันธุ์ในสังคมกลุ่มวัฒนธรรมพื้นบ้านภาคอีสาน [The belief to Thaen of Thai - Lao genealogies in the native society and culture of Isarn]. Humanities & Social Sciences Journal, 29(4), 21 - 40.
Sattayawatthana, C. (2018). ด้ำ แถน กำเนิดรัฐไท สาวรกรากต้นตอ คนไท ชุมชนไท - ลาว และความเป็นไท / ไต / ไทย / สยาม [Dam, Thaen,Tai State, Root of Sao Rok Rak, Tai People, Tai - Lao Community, and Tai/Tai/Thai/Siam]. Bangkok: Chonniyom.
Sriruksa, K. (2010). เถียงนา: รูปแบบและการใช้งานในวัฒนธรรมข้าวของชาวนาอีสาน [Isaan Hut: Form and Functions in rice culture of Isan farmer]. Journal of Fine and Applied Arts Khon Kaen University, 2(2), 45 - 62.
Stuart - Fox, M. (2010). ประวัติศาสตร์ลาว [A History of Laos] (Vinyaratn, C. (Translator). Bangkok: Printed by Toyota Foundation Thailand.
Thepsimuang, M.B. (2011). ความเป็นมาของชนชาติลาว เล่ม 2 อาณาจักรล้านช้างตอนต้น [History of the Lao Civilization and the Beginning of Lan Chang Kingdom Volume 2] (Phutha, P. Translator). Bangkok: Sukkhapabjai.
Wichat, S. (2009). การศึกษาเปรียบเทียบและวิเคราะห์ความเชื่อเรื่องพระเจ้าในศาสนายูดายกับความเชื่อเรื่องพระยาแถนในกลุ่มชาติพันธุ์ไท - ลาว [A Comparative Study and Analysis of Belief in God of Judi Religion and in Phayatan of Ethnic Group Thai - Lao]. (Master of Art Thesis in Philosophy, Graduate School, Khon Kaen University).
Wirawong, M.S. (1997). ศิลปวัฒนธรรม ฉบับพิเศษ: ประวัติศาสตร์ลาว [Arts and Cultures, Special Edition: Lao History] (Premchit, S. Translator). Bangkok: Matichon Public Company Limited.
Wongthes, S. (2019, February 15). ขวัญ จับต้องไม่ได้มองไม่เห็น ความเชื่อมากกว่า 3,000 ปี มาแล้ว [Khwan intangible, invisible, belief more than 3,000 years ago]. Retrieved February 22, 2021, from https://www.matichon.co.th/prachachuen/daily-column/news _1364834.
Worahan, S. (2018). บทสวดในพิธีศพของชาติพันธุ์ไทดำใน ส.ป.ป. ลาว: ความเชื่อ ประเพณี พิธีกรรม และการสื่อความหมาย [The Chanting Text in the Funeral of the Ethnic Tai dum in Lao People’s Democratic Republic: Beliefs, Traditions, Rituals, and Meanings]. Rommayasan Academic Journal, 16(1), 513 - 527.