งานช่างต้นแบบในรัชกาลที่ 3 วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานศิลปกรรมวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ที่ได้รับการบูรณปฏิสังขรณ์ในสมัยรัชกาลที่ 3 ถือเป็นงานต้นแบบที่มีการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในงานช่างสมัยรัตนโกสินทร์ ได้เกิดการผสมผสานระหว่างศิลปะแบบไทยประเพณีกับศิลปะที่รับอิทธิพลจากต่างประเทศ ตัวอย่างอาคารประเภทหลังคาคลุม คือ พระอุโบสถ และ พระวิหารพระพุทธไสยาสน์ จัดเป็นต้นแบบของกลุ่มรูปแบบผสมระหว่างอาคารอย่างไทยประเพณีและแบบพระราชนิยม มีการใช้เสาแท่งสี่เหลี่ยมขนาดใหญ่ที่ไม่ประดับตกแต่ง หลังคายังเป็นแบบแผนประเพณีที่ประดับเครื่องลำยอง หน้าบันประดับลายเครือเถาเคล้าก้าน ซุ้มประตูและหน้าต่างเป็นซุ้มยอดทรงมงกุฎ ซุ้มสีมาทรงปราสาทยอดเป็นรูปแบบเฉพาะที่เกิดขึ้นซึ่งปรับจากเจดีย์ทรงเครื่อง นอกจากนี้สถาปัตยกรรมที่สำคัญอีกสิ่งหนึ่ง คือ เจดีย์ทรงเครื่อง ที่สร้างตามแบบอย่างสืบมาจากสมัยรัชกาลที่ 1 เกิดการสร้างขึ้นตามวัดต่าง ๆ ทั้งที่เป็นเจดีย์ประธาน เจดีย์บริวาร และเจดีย์ราย สิ่งเหล่านี้ถือได้ว่าเป็นต้นแบบในการสร้างวัดแห่งอื่น ๆ อย่างแพร่หลายในสมัยรัชกาลที่ 3
งานช่างสมัยรัชกาลที่ 3 ที่วัดพระเชตุพนฯ จึงถือเป็นแบบอย่างของงานช่างหลวงที่มีการเปลี่ยนแปลงทั้งรูปแบบและคติการสร้างครั้งสำคัญ ที่ส่วนหนึ่งรักษารูปแบบงานช่างไทยประเพณีและอีกส่วนมีการประยุกต์ใช้รูปแบบใหม่อย่างลงตัว จึงกลายเป็นต้นแบบและพัฒนาการของงานช่างไทยสืบมา
Downloads
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผู้เขียนจะต้องลงนามในแบบฟอร์มรับรองบทความ เพื่อให้คำยืนยันความรับผิดชอบว่า บทความของผู้เขียนนั้นไม่เคยตีพิมพ์ที่ใดมาก่อน พร้อมรับทราบว่า กระบวนการส่งบทความเข้าพิจารณาและตีพิมพ์ในวารสารไทยคดีศึกษานั้น จะไม่มีการเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการดำเนินการ ยกเว้น ในกรณีที่ผู้เขียนขอยกเลิกการตีพิมพ์บทความในวารสารไทยคดีศึกษาไม่ว่าด้วยสาเหตุใด และหลังจากบทความนั้นเข้าสู่กระบวนการพิจารณาของผู้ทรงคุณวุฒิไปแล้ว ผู้เขียนจะต้องรับผิดชอบต่อค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นในกระบวนการประเมินเป็นจำนวนเงิน 3,000 บาท (สามพันบาทถ้วน)
References
Chao Phraya Tipakornwong Mahagosatibodi (Bunnag, K.). (1961). พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 3 [Rattanakosin Chronicle in King Rama III Period]. Bangkok: Kurusapa.
Crawfurd, John. (1828). Journal of an embassy from the Governor - General of India to the courts of Siam and Cochin - China: exhibiting a view of the actual state of those kingdoms. New York: Cornell University Library.
Fine Arts Department. (2001). Bangkok: Wat Phra Chetuphon Wimon Mangkhalaram.
Leksukhum, S. (2005). ข้อมูลกับมุมมอง: ศิลปะรัตนโกสินทร์ [The Perspectives of Rattanakosin Art]. Bangkok: Mueng Boran.
Leksukhum, S. (2010). งานช่าง คำช่างโบราณ [The Ancient Handcrafts and Art Vocabularies]. Bangkok: Fine Art Department.
Phra Ratchawethi (Chitayano, S.). (2018). สมโภชพระอาราม 230 ปี วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม, 2331 - 2561 [The 230 years Wat Phra Chetuphon Wimonmangkalaram (Wat Pho)’s (1788 - 2018) Celebration]. Bangkok: Wat Pho.
Saisingha, S. (2008). งานช่างสมัยพระนั่งเกล้าฯ [The Arts in King Nangklao Period]. Bangkok: Matichon.