พุทธนวัตกรรมพิธีการจัดงานศพของสมณะโพธิรักษ์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิด หลักการ และพิธีการจัดงานศพในพระพุทธศาสนา 2) ศึกษาบริบทและสภาพปัญหาพิธีการจัดงานศพในสังคมไทย และ 3) นำเสนอพุทธนวัตกรรมพิธีการจัดงานศพของสมณะโพธิรักษ์ โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพแบบเอกสารร่วมกับการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ประชากรและกลุมตัวอย่าง คือ 1) สมาชิกชุมชนราชธานีอโศก ประกอบด้วยสมณะ สิกขมาตุ ผู้ใหญ่บ้านชุมชนราชธานีอโศก กรรมการชุมชน ผู้รับใช้ตามฐานงานต่างๆ จำนวน 20 คน 2) กลุ่มบุคคลนอกชุมชนอโศก ทั้งหมด 25 คน ผลการวิจัยพบว่า แนวคิด หลักการ พิธีการจัดงานศพในพระพุทธศาสนา ประหยัด เรียบง่าย ไม่มีพิธีการที่ซับซ้อน ส่วนพิธีการจัดพระบรมศพของพระพุทธเจ้า แสดงให้เห็นถึงความไม่ฟุ่มเฟือยของพระพุทธเจ้า มุ่งให้พระสงฆ์รู้หน้าที่ของตนเองคือการชำระกิเลสให้บริสุทธิ์ พระพุทธเจ้าไม่ได้เรียกร้องหรือสนับสนุนให้มีพิธีการจัดงานพระบรมศพอย่างใหญ่โตหรือเกินความจำเป็น พิธีการจัดงานศพในสังคมไทยมีความสำคัญทางวัฒนธรรมและจิตใจ เพื่อแสดงความเคารพและความเศร้า มักมีการทำบุญที่สิ้นเปลืองและฟุ่มเฟือย เกิดภาระทางการเงินแก่ครอบครัว และทำผิดศีล สะท้อนถึงความเชื่อเรื่องการส่งวิญญาณสู่ภพภูมิที่ดีพุทธนวัตกรรมพิธีการจัดงานศพของสมณะโพธิรักษ์ ประหยัด เรียบง่าย ไม่มีพิธีการซับซ้อน การทำบุญของชาวอโศกคือ การชำระกิเลส หรือการใช้ชีวิตพอเพียง เป็นความประหยัด เรียบง่าย สมถะ ไม่พร่าผลาญ ทำลาย ไม่หรูหรา ฟุ้งเฟ้อ สุรุ่ยสุร่าย