พุทธจริยศาสตร์กับสถานะทางศีลธรรมของมนุษย์และสัตว์

Main Article Content

พระเกรียงศักดิ์ สิริสกฺโก
พระครูศรีปริยัติการ
อดิเรก โลกะนัง

บทคัดย่อ

บทความนี้ศึกษาสถานะทางศีลธรรมของมนุษย์และสิ่งมีชีวิตอื่นผ่านแนวคิดของนักปรัชญาสามกลุ่ม และวิเคราะห์มุมมองของพุทธจริยศาสตร์เพื่อตอบสนองต่อประเด็นดังกล่าว โดยพบว่าแนวคิดแต่ละกลุ่มมีจุดยืนที่แตกต่างกัน พุทธจริยศาสตร์เสนอหลักทางสายกลาง โดยเน้นคุณค่าภายในของสิ่งมีชีวิตมากกว่ารูปลักษณ์ภายนอก และยืนยันว่าความเท่าเทียมทางจริยธรรมไม่ได้พิจารณาจากสติปัญญาหรือความสามารถของแต่ละชีวิต แต่ขึ้นอยู่กับความสัมพันธ์และคุณธรรมที่แต่ละชีวิตมีต่อกัน นอกจากนี้ บทความยังวิเคราะห์แนวทางพุทธจริยศาสตร์ในการจัดการปัญหาจริยธรรมร่วมสมัย เช่น การโคลนนิ่งและการดัดแปลงพันธุกรรม ซึ่งเป็นความท้าทายทางศีลธรรมในยุควิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่ก้าวหน้า พุทธจริยศาสตร์เสนอแนวทางที่เน้นความสมดุลความเมตตา และการอยู่ร่วมกันอย่างยั่งยืนกับสิ่งแวดล้อม โดยไม่ยึดมนุษย์เป็นศูนย์กลางของโลก ทั้งนี้ บทความเน้นให้เห็นว่าพุทธจริยศาสตร์สามารถเป็นกรอบจริยธรรมที่สำคัญในการแก้ไขปัญหาศีลธรรมของโลกยุคใหม่

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ขจิตพรรณ อมรปาน. (2542). “การศึกษาความคิดจริยศาสตร์ตะวันตก พุทธศาสนา (เถรวาท) และนักวิทยาศาสตร์ไทยกับการใช้สัตว์ทดลอง”. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาจริยศาสตร์ศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหิดล.

ชาร์ลส์ ดาร์วิน. (2558). กำเนิดสปีชีส์. (นำชัย ชีววิวรรธน์ และคณะ, ผู้แปล). (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์สารคดี.

ชัยพฤกษ์ เพ็ญวิจิตร. (2539). พุทธศาสตร์กับวิทยาศาสตร์. กรุงเทพฯ: ดอกหญ้า.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2560). อรรถกถาภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ปอ.ปยุตฺโต). (2558). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 30). กรุงเทพฯ: มูลนิธิธรรมทานกุศลจิต.

สมภาร พรมทา. (2560) แก่นเดิมของพุทธปรัชญา: เล่มที่ 1 มนุษย์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์วารสารปัญญา.

________. (2546). กิน มุมมองพุทธจริยศาสตร์. วารสารพุทธศาสน์ศึกษาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 10(3): 8-103.

________. (2550). ทัศนะของพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับการโคลนมนุษย์. วารสารพุทธศาสน์ศึกษาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 14(2): 7-125.

ศุภมาส ชินวินิจกุล. (2557). การคุ้มครองสวัสดิภาพสัตว์. Assumption University Law Journal, 5(2): 33-41.

Singer, P. (1975). Animal Liberation: A New Ethics for our Treatment of Animals. New York: A New York Review Book.

Sciberras, C. (2008). Buddhism and Speciesism: on the Misapplication of Western Concepts to Buddhist Beliefs. Journal of Buddhist Ethics, (15)(1): 215-240.