แนวทางการแก้ไขปัญหาความไร้สมดุลของตลาดไข่ไก่ผ่านห่วงโซ่อุปทาน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัญหาความไร้สมดุลในตลาดไข่ไก่ระหว่างผู้ผลิตขนาดต่าง ๆ รวมถึงเงื่อนไขความไร้สมดุลในกรณีต่าง ๆ ผ่านห่วงโซ่อุปทานของอุตสาหกรรมไข่ไก่ วิเคราะห์ปัญหาความไร้ความสมดุลในตลาดไข่ไก่ภายใต้สถานการณ์ที่เกิดขึ้น และให้ข้อเสนอเชิงนโยบายในการสร้างสมดุล ในตลาดไข่ไก่ที่สอดคล้องกับปัญหา ผลการศึกษา พบว่า ปัญหาความไร้สมดุลของตลาดไข่ไก่เป็นปัญหาเชิงโครงสร้าง ที่เกิดจากการดำรงอยู่ของอำนาจผูกขาดตลอดห่วงโซ่อุปทานอุตสาหกรรม ทำให้กลไกราคาไม่สามารถสะท้อนสภาพการแข่งขันแม้จะอิงอยู่กับอุปสงค์และอุปทานตลาด โดยบริษัทผู้ผลิตรายใหญ่จำนวนน้อยเป็นฝ่ายสร้างกำไรได้ตามสถานการณ์ที่เป็นอยู่ โดยใช้ชั้นเชิงและอำนาจและอำนาจเหนือตลาดของตนเอง ในขณะที่เกษตรกรรายย่อยจำนวนมากเป็นผู้รับราคาตลาดและไร้อำนาจต่อรอง ทำให้หลายรายต้องออกจากตลาดไป ความพยายามในการแก้ไขปัญหาความไร้สมดุลของตลาดไข่ไก่ส่วนใหญ่มักใช้นโยบายทางด้านอุปทาน โดยการควบคุมปริมาณแม่ไก่ยืนกรง เพื่อให้ปริมาณอุปทานไข่ไก่มีความสอดคล้องกับอุปสงค์ไข่ไก่ของระบบเศรษฐกิจ  ซึ่งไม่ได้ประสบผลสำเร็จเสมอไป อีกทั้งผลสำเร็จที่เกิดขึ้นไม่มีความยั่งยืนตราบใดที่อำนาจผูกขาดยังดำรงอยู่ในโครงสร้างอุตสาหกรรมไข่ไก่

 การศึกษาในครั้งนี้ได้ให้ข้อเสนอแนะเชิงนโยบายไว้ 5 ด้านด้วยกัน ได้แก่ (1) การบูรณาการน่วยงานในการแก้ไขปัญหาความไร้สมดุลของกลไกลราคาตลากไข่ไก่ (2)  การแก้ปัญหาความไร้เสถียรภาพของราคาไข่ไก่ ด้วยแนวทางต่าง ๆ อาทิ ปรับสมดุลอุปสงค์อุปทาน สร้างราคากลางไข่ไก่ บริหารจัดการด้านอุปทานให้ครอบคลุมทั้งห่วงโซ่ เป็นต้น (3) การปรับอำนาจต่อรองระหว่างผู้ซื้อและผู้ขายภายในห่วงโซ่อุปทาน (4) การปรับบทบาทภาครัฐในการแก้ปัญหาในอุตสาหกรรมไข่ไก่ และ (5) การสร้างกองทุนประกันความไม่มีเสถียรภาพของราคาไข่ไก่