รูปแบบการจัดการขยะมูลฝอยในพื้นที่ชุมชนชายฝั่งปากแม่น้ำบ้านเกาะเคี่ยม อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง

Main Article Content

พุทธิพงศ์ บุญชู
ณรงค์ เบ็ญสอาด

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) สร้างรูปแบบการจัดการขยะมูลฝอยในพื้นที่ชุมชนชายฝั่งปากแม่น้ำบ้านเกาะเคี่ยม และ 2) ศึกษาผลการใช้รูปแบบการจัดการขยะมูลฝอย กลุ่มเป้าหมาย คือ
กลุ่มขับเคลื่อนสร้างรูปแบบการจัดการขยะมูลฝอย จำนวน 35 คน และตัวแทนครัวเรือน จำนวน 252 คน ใช้วิธีการสุ่มแบบชั้นภูมิและการสุ่มอย่างง่าย ซึ่งประยุกต์ใช้กระบวนการสมัชชาสุขภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถาม มีความเชื่อมั่นระหว่าง 0.87- 0.92 แบบบันทึกผลการดำเนินงาน และสัมภาษณ์ เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเปรียบเทียบชนิดกลุ่มตัวอย่างที่ไม่เป็นอิสระต่อกัน ผลการวิจัยพบว่า (1) รูปแบบการจัดการขยะมูลฝอย ประกอบด้วย 12 กิจกรรม ได้แก่ 1) จัดอบรมเรื่องการจัดการขยะมูลฝอย 2) จัดทำถุงขยะจากตาข่ายอวน  3) ติดตามและสื่อสารทางไลน์ 4) ฝากขยะกับรถนักเรียน 5) ร้านค้า/ลูกค้าช่วยลดพลาสติก 6) ความสะอาดกับศาสนาอิสลาม 7) พิทักษ์เกาะเคี่ยมด้วยมือเรา 8) เก็บขยะร่วมกันตามกลุ่มโซน  9) ชาวประมงเก็บขยะกลับคืนฝั่ง 10) ประกวดบ้านสวยชวนมอง 11) จับ-ปรับผู้ทิ้งขยะที่สาธารณะ 12) จัดตารางเก็บขยะในชุมชน และ (2) ผลจากการใช้รูปแบบการจัดการขยะมูลฝอยของตัวแทนครัวเรือน พบว่า 1) ปริมาณขยะมูลฝอยที่อบต.จัดเก็บลดลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ   ที่ระดับ 0.05 2) ค่าเฉลี่ยการมีส่วนร่วม เพิ่มขึ้นจาก 36.50 เป็น 44.99  และค่าเฉลี่ยพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอย เพิ่มขึ้นจาก 43.51 เป็น 48.57 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กิตติวรา ศรแผลง. (2565). แนวทางการจัดการขยะทะเลบริเวณชายฝั่ง : กรณีศึกษาเกาะลิบง จังหวัดตรัง. วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต คณะการจัดการสิ่งแวดล้อม, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.

น้ำฝน อัศวกิจกุลโรจน์, เจนวิทย์ วงษ์ศานูน, ศิริพงศ์ สุขทวี, สุธีระ บุญญาพิทักษ์, และโยธิน แสวงดี. (2564). การศึกษาแนวทางการจัดการขยะที่เหมาะสม สำหรับพื้นที่อุทยานแห่งชาติทางทะเลด้วยการวิจัยแบบมีส่วนร่วม. วารสารการจัดการสิ่งแวดล้อม, 17(1), 40-55.

เบญจมาภรณ์ ฮั่วเจียม. (2559). การเสริมพลังเพื่อส่งเสริมสุขภาวะชุมชน. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร, 7(1), 19-25.

ปราโมทย์ เชี่ยวชาญ. (2559). การจัดการขยะมูลฝอยและสิ่งปฏิกูล. เอกสารการสอนชุดวิชาอนามัยสิ่งแวดล้อม หน่วนที่ 8. (น.30). สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

พุทธิพงศ์ บุญชู, และณรงค์ เบ็ญสอาด. (2567). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของครัวเรือนในพื้นที่ชุมชนชายฝั่งปากแม่น้ำบ้านเกาะเคี่ยม ตำบลกันตังใต้ อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง. รายงานการวิจัย. วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร จังหวัดตรัง.

วิทกานต์ สารแสน, สุมัทนา กลางคาร, และจิราพร วรพงศ์. (2561). การพัฒนารูปแบบการจัดการมูลฝอยชุมชนบ้านหวาย ตำบลนาสีนวน อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลย์สงคราม, 12(2), 564-580.

ศูนย์วิจัยและสนับสนุนเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน. (2566). Goal 12: Responsible Consumption and Production. สืบค้นจาก https://www.sdgmove.com/2016/10/07/goal-12-responsible- consumption-and-production/

ศรุต ข่ายแก้ว. (2559). ประเภท ปริมาณ และการกระจายตัวของขยะพลาสติกจากกิจกรรมของมนุษย์ใน เขตพื้นที่น้ำขึ้นน้ำลงบริเวณเกาะสีชัง จังหวัดชลบุรี ประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต คณะวิทยาศาสตร์, จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.

องค์การบริหารส่วนตำบลกันตังใต้. (2566). ข้อมูลสภาพทั่วไป. สืบค้นจาก https://www.kantangtai.go.th/general1.php

อิสระ กุลยะณี, วรพจน์ พรหมสัตยพรต, และกฤษณ์ ขุนลึก. (2563). รูปแบบการจัดการขยะมูลฝอยหมู่บ้านจำปา ตำบลบงเหนือ อำเภอสว่างแดนดิน จังหวัดสกลนคร. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 6(2), 112-123.

Best, J.W. (1977). Research in Education. (3 rd ed.). New Jersey: Prentice hall Inc.

Chaosuansreecharoen, K.R., Pongkaset, A., Akharawirawat, T., Kongsanit, S., Hlupo, W., & Chaosuansreecharoen, P. (2022). Quantification and Seasonal Characterization of Solid Waste at Sukorn Island, Andaman Sea, Southern of Thailand. NIDA Case Research Journal, (14)1, 73-98.

Cohen, J.M., & Uphoff, N.T. (1980). Participation’s place in rural development: Seeking clarity through specificity. World Developments, 8(3), 213-235.

Fallati, L., Polidori, A., Salvatore, C., Saponari, L., Savini, A., & Galli, P. (2019). Anthropogenic Marine Debris assessment with Unmanned Aerial Vehicle imagery and deep learning: A case study along the beaches of the Republic of Maldives. Science of The Total Environment, 693, 133581.

Kaza, S. Yao, L. C., Bhada-Tata, P., & Van, W. F. (2018). What a Waste 2.0: A Global Snapshot of Solid Waste Management to 2050. Urban Development. World Bank, Washington D.C. Retrieved from https://doi.org/10.1596/978-1-4648-1329-0

Kemmis, S., & McTaggart, R. (1988). The Action Research Planner. Geelong, Victoria: Deakin University Press.

Krejcie, R.V., & Morgan, D.W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Journal of Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.

Rozikin, M., Prayana, L. H., & Tabali, F. J. (2024). Participatory Waste Management Governance in Small Island Tourism Destinations: A Case Study of Gili Trawangan. Journal of Governance and Social Policy, 5(2), 148-172.

Soesilo, N. I., & Alfarizi, M. (2024). Psycho-social conditions of urban communities in the complexity of waste management: Are awareness and waste banks the main solution?. Socio-Economic Planning Sciences, 93, 101834.