เศรษฐกิจสร้างสรรค์ทางวัฒนธรรม : การปฏิรูปการใช้สาระด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น ในยุคไทยแลนด์ 4.0

Main Article Content

คมกริช ชาญณณงค์
บุญสม ยอดมาลี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. เพื่อศึกษาพัฒนาการการศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นในสถานศึกษา ระดับมัธยมศึกษา 2. พัฒนารูปแบบการใช้สาระด้านภูมิปญัญาท้องถิ่น ในสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา การศึกษาวิจัย ครั้งนี้ผู้วิจัยใช้ระเบียบวิถีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยการศึกษาข้อมูลเอกสารที่เกี่ยวข้อง และการวิจัยภาคสนาม โดยผู้ให้ข้อมูลเป็นผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ และประชากรในพื้นที่ จ านวน 100 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบส ารวจ แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม ท าการวิเคราะห์ข้อมูลตาม ความมุ่งหมายของการวิจัย และน าเสนอผลการวิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการพรรณนาวิเคราะห์ (Descriptive Analysis) ผลการวิจัยด้านพัฒนาการการศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นในสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษา พบว่า การจัดการศึกษาของไทยมีมานานแล้วแต่การใช้และการศึกษาภูมิปัญญาท้องถิ่นปรากฏชัดขึ้นหลังการบรรจุ การเรียนรู้และภูมิปัญญาท้องถิ่นในพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2542 และหลังการประกาศใช้ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาแห่งชาติ พุทธศักราช 2551 ที่ให้สถานศึกษาต้องจัดท าหลักสูตรท้องถิ่น โดยสาระ ด้านภูมิปัญญาท้องถิ่นมีปรากฏอยู่ในกลุ่มสาระวิชาวิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยี กลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม กลุ่มสาระภาษาไทย และกลุ่มสาระด้านศิลปศึกษา เป็นหลัก และสามารถพัฒนาการใช้สาระด้านภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยการน าแนวคิดเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ บูรณาการกับการใช้สาระด้านภูมิปญัญาท้องถิ่น สามารถสร้างเป็นสาระวชิาเศรษฐกิจสร้างสรรค์ทางวัฒนธรรม เป็นรายวิชาเพิ่มเติมในกลุ่มสาระการงานอาชีพและเทคโนโลยี ด้วยกระบวนการการจัดการเรียนรู้รูปแบบโครงงาน เพื่อดึงศักยภาพด้านการสร้างสรรค์ของผู้เรียนและประเมินการจัดการเรียนรู้ด้วยผลงานหรือผลิตภัณฑ์ที่ได้

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

กรมวิชาการ. รายงานการวิจัยภูมิปัญญาท้องถิ่นกบัการพัฒนาหลักสูตรและการจดัการเรียนการสอน. กรุงเทพฯ : กองวิจัยทางการศึกษา, 2542. เฉลิมชาติ เมฆแดง. “แนวทางในการพัฒนาความเปน็ชุมชนแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษาเอกชน,” วารสาร บริหารการศึกษาบัวบัณฑติ. 15 (ตุลาคม-ธันวาคม 2558 ) : 172. ทิภาภรณ์ รวิพลศาตนันท์. การจัดการองค์ความรู้เกี่ยวกับผักหวานป่า เพื่อพัฒนาการอนุรักษ์และส่งเสริม เศรษฐกิจชุมชน. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดษุฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 2552. นิยม วงศ์พงศ์ค า. การศึกษาภมูิปัญญาพื้นบ้านอีสานด้านการผลิตผลิตภัณฑ์โลหะผสมส ารดิและทองเหลือง เพื่อพัฒนามูลค่าเชิงพานิชย์. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลยัมหาสารคาม, 2552. บุญอนันต์ พนิัยทรัพย์และพลาพรรณ ค าพรรณ์ . โครงการศึกษาชุมชนเข้มแข็ง กระบวนการสร้างสรรค์ คืนพลังสู่ชุมชน : หนึ่งต าบล หนึ่งผลิตภัณฑ.์ รายงานวจิัยสถาบันบณัฑิตพฒันบริหารศาสตร์, 2549. ปราณี โนนจนัทร์ และคณะ. วิถีชีวิตและความมั่นคงทางอาหาร : กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน บ้านปากบุ่งและชุมชนใกล้เคียงในต าบลคันไร่ อ าเภอสิรินธร จังหวัดอุบลราชธานี. กรุงเทพฯ : ส านักงานกองทนุสนับสนุนการวิจัย, 2551. สมคิด พรมจุ้ย. เศรษฐกิจชุมชนหมู่บ้านอีสานใต้ : ความอยู่รอดของชุมชนท่ามกลางกระแสการ เปลี่ยนแปลง. กรุงเทพฯ : ส านกังานการวิจัยแห่งชาติ, 2547. อ้อยทิพย์ เกตุเอม. โครงการหนึ่งต าบลหนึ่งผลิตภัณฑใ์นกิจกรรมส่งเสริมงานวิจัยเชิงปฏิบัตกิาร แบบมีส่วน ร่วม เพื่อพัฒนามาตรฐานคุณภาพผลิตภัณฑ์ชุมชนในผ้าทอพื้นบ้านทุกภูมิภาค และอาหาร แปรรูป 4 เครือข่ายผลิตภัณฑภ์าคกลาง. กรณีศึกษา : ผลิตภณัฑ์ผ้าหางกระรอก บ้านพะงาด เหนือพัฒนา หมู่ 12 ต.ขามสมบูรณ์ อ.คง จ.นครราชสีมา. การประชุมวิชาการวา่ด้วยเศรษฐกิจ ชุมชนแห่งประเทศไทย ครั้งที่ 1 “ยุทธศาสตร์การพัฒนาเศรษฐกิจ ชุมชนบนฐานความรู้”, 2547. Fernandez, P. Lynne. Government Policy Towards Community Economic Development in Manitoba. Canada : University of Manitoba, 2006. Kobian, N Andoh. The Impact of Structural Adjustment on Regional Interaction SubSaharan Africa : A African Development Community Economic Development. Havard : Havard University, 1999.