การศึกษาผลการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้การเรียนรู้แบบการคิดเชิงวิพากษ์ร่วมกับการใช้แผนผังความคิด เรื่อง หินและการเปลี่ยนแปลงของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อพัฒนาแผนการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่ใช้การจัดการเรียนรู้แบบการคิดเชิงวิพากษ์ร่วมกับแผนผังความคิดให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 75/75 2) เพื่อหาดัชนีประสิทธิผลของการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ และ 3) เพื่อเปรียบเทียบผลการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ก่อนเรียนและหลังเรียนที่ได้รับการจัดกิจกรรม การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงทดลองเบื้องต้นใช้รูปแบบการวิจัยกลุ่มเดียวที่มีการทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน ประชากรเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ในกลุ่มเครือข่ายสถานศึกษาเมืองหนองคาย 4 จำนวน 183 คน กลุ่มตัวอย่างเป็นนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนราชประชานุเคราะห์ 14 อำเภอเมืองหนองคาย จังหวัดหนองคาย ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2568 จำนวน 62 คน ด้วยวิธีการสุ่มแบบแบ่งกลุ่ม (cluster random sampling) และวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แผนการจัดการเรียนรู้ที่ใช้การคิดเชิงวิพากษ์ร่วมกับการใช้แผนผังความคิด จำนวน 8 แผนการเรียนรู้ แผนละ 2 ชั่วโมง รวม 16 ชั่วโมง และ 2) แบบทดสอบวัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์แบบปรนัย 4 ตัวเลือก จำนวน 40 ข้อ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานค่าประสิทธิภาพ ดัชนีประสิทธิผล และ Dependent sample t-test ผลการวิจัยพบว่า 1) แผนการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ที่ผู้วิจัยสร้างขึ้น มีประสิทธิภาพเท่ากับ 88.71/89.23 สูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่ตั้งไว้ 75/75 2) ดัชนีประสิทธิผลของการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เท่ากับ 0.8373 แสดงว่า นักเรียนมีความก้าวหน้าทางการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน คิดเป็นร้อยละ 83.73 และ 3) ผลการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ของนักเรียนที่ใช้การจัดการเรียนรู้แบบการคิดเชิงวิพากย์ร่วมกับการใช้แผนผังความคิดมีคะแนนเฉลี่ยหลังเรียน (posttest) สูงกว่าคะแนนเฉลี่ยก่อนเรียน (pretest) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
Downloads
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560). โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน (ปรับปรุง พ.ศ. 2563). กระทรวงศึกษาธิการ.คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ. (2563). การประเมินคุณภาพข้อสอบและแนวทางพัฒนาข้อสอบ. วารสารวิชาการครุศาสตร์, 22(2), 125-140.
ณัฏฐ์นรี พงศ์อุดม, สุพจน์ ศรีสุวรรณ และสุกัญญา อินทร์แก้ว. (2564). ผลของการใช้แผนผังความคิดร่วมกับการจัดการเรียนรู้ที่เน้นการคิดเชิงวิเคราะห์ที่มีต่อทักษะการคิดของนักเรียน. วารสารวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฏเลย, 16(55), 22–34.
ศิรดา โพธิ์ศรี. (2565). ผลของการจัดการเรียนรู้โดยใช้การคิดเชิงวิพากษ์ร่วมกับแผนผังความคิดที่มีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะการคิดของนักเรียนชั้นประถมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 23(1), 45–59.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2562). รายงานสถานการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ระดับประถมศึกษา. สสวท.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2563). แนวทางการส่งเสริมการคิดเชิงวิพากษ์ในวิทยาศาสตร์เพื่อการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี.
สมคิด อินทรเพ็ชร. (2561). การใช้แผนผังความคิดร่วมกับกิจกรรมการเรียนรู้แบบวิเคราะห์เพื่อพัฒนาการเรียนรู้วิทยาศาสตร์. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 12(3), 91–104.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565). ผลการประเมินระดับชาติและนานาชาติ: บทวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ทางวิชาการของนักเรียนไทยในด้านการคิดวิเคราะห์และการแก้ปัญหา. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
อรุณรุ่ง กลั่นบุศย์, อังคณา สมหวัง, และ สมเกียรติ พูลทอง. (2564). ผลของการใช้แผนผังความคิดในการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์เพื่อพัฒนาการเรียนรู้เชิงลึก. วารสารวิจัยทางการศึกษา, 14(2), 112–125.
Bloom, B. S. (2001). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals (Cognitive Domain). Longman.
Ebel, R. L., & Frisbie, D. A. (1991). Essentials of educational measurement (5th ed.). Prentice-Hall.
Novak, J. D., & Gowin, D. B. (1984). Learning how to learn. Cambridge University Press.
