ทุนและการสร้างทุนของผู้นำสตรีภาคประชาสังคม จังหวัดชลบุรี ด้วยแนวคิดทุนของ ปิแอร์ บู ร์ดิเออ

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของงานวิจัยเรื่องทุนกับผู้นำชุมชนสตรี ในจังหวัดชลบุรี เพื่อศึกษาทุนและการสร้างทุนตามกรอบแนวคิดของปิแอร์ บูร์ดิเออ กับการเป็นผู้นำชุมชนสตรี โดยได้ทำการสัมภาษณ์ผู้นำชุมชนสตรี จำนวน 8 คน การทำงานในระดับชุมชน  ทุนมีความสำคัญต่อการทำงานและการเป็นผู้นำชุมชน กล่าวคือ 1) ทุนทางเศรษฐกิจ การทำงานภาคประชาสังคม ไม่มีเงินเดือนค่าจ้าง มีเพียงเบี้ยประชุม และค่าน้ำมันในการเดินทาง ผู้นำชุมชนจึงต้องมีอาชีพที่พอเลี้ยงชีพได้ เพื่อจะได้ไปทำงานชุมชนได้ 2) ทุนทางวัฒนธรรม พบว่า สำหรับทุนวัฒนธรรมที่อยู่ในร่างกายหรือฮาบิตุส มีความสำคัญกับการเป็นผู้นำอย่างมาก และสามารถเห็นทุนนี้ผ่านการแสดงออกแนวกิริยา หรือปฏิบัติการ ทุนวัฒนธรรมที่อยู่ในรูปของสถาบันการศึกษามีความสำคัญในแง่ของการเป็นพื้นที่ในการสร้างและบ่มเพาะคุณลักษณะของความเป็นผู้นำ แต่ไม่ได้มีความสำคัญในแง่ของการรับประกันคุณสมบัติ และทุนวัฒนธรรมที่อยู่ในรูปวัตถุ ที่พบว่ามีความสำคัญต่อผู้นำชุมชนน้อยมาก 3) ทุนทางสังคม คือเครือข่ายความสัมพันธ์ตั้งแต่ระดับชุมชนจนระดับชาติ การมุ่งมั่นทำงาน พบปะบ้าน เข้าร่วมประชุม คือที่มาสำคัญของทุนทางสังคม  4) ทุนสัญลักษณ์ ได้มาจากการทำงานจนเป็นที่ประจักษ์และได้รับการยกย่อง ทุนเหล่านี้ถูกสร้างและสั่งสมผ่านยุทธศาสตร์การผลิตซ้ำที่ครอบครัวและสถาบันการศึกษามีบทบาทสำคัญ และยุทธศาสตร์การแปลงซ้ำที่ต้องใช้เวลาในการแปลงทุน รูปแบบและปริมาณของทุนมีส่วนสำคัญในการกำหนดตำแหน่งและความสัมพันธ์กับตำแหน่งอื่นๆ ในสนาม และในฐานะผู้นำชุมชนสตรี การใช้คุณลักษณะของความเป็นผู้หญิง การวางตัว และการปรับตัว ได้แสดงให้เห็นถึงความรุนแรงเชิงสัญลักษณ์ และการครอบงำของเพศชาย