น้ำเมาในสูตรไวยากรณ์ของปาณินิ

Main Article Content

ธวัชชัย ดุลยสุจริต

บทคัดย่อ

บทความนี้นำเสนอสูตรไวยากรณ์ภาษาสันสกฤตที่เกี่ยวข้องกับน้ำเมาจากตำราไวยากรณ์ชื่ออัษฏาธยายีของปาณินิ ซึ่งแต่งขึ้นเมื่อราว 350 ปีก่อนคริสตกาล โดยนำเสนอคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับน้ำเมา รวมทั้งลักษณะทางไวยากรณ์ที่ปรากฏในสูตรดังกล่าว สำหรับสูตรที่เกี่ยวกับน้ำเมามีทั้งสิ้น 9 สูตร ได้แก่ 2.4.25, 3.1.100, 3.1.117, 3.1.126, 4.2.99, 4.3.76, 5.2.112, 5.4.3, 6.2.10, และ 6.2.70 คำศัพท์ที่เกี่ยวกับน้ำเมาแบ่งได้เป็นสองกลุ่ม คือ คำศัพท์ที่บอกชนิดของน้ำเมา และคำศัพท์ที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการผลิตและการขายน้ำเมา สุดท้ายนำเสนอไวยากรณ์ที่เกี่ยวข้องกับน้ำเมาตามหลักการสร้างคำในภาษาสันสกฤต โดยการใช้ปัจจัยกฤต ปัจจัยตัทธิต และวิธีการสมาส

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

เจือง ถิ หั่ง. (2562). สุราปกรณัม. ลานนาการพิมพ์.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. ราชบัณฑิตยสถาน.

วุฒิพงษ์ ถวิลสมบัติ และ ชัยณรงค์ กลิ่นน้อย. (2565). เหล้าในอายุรเวท. วารสารภาษา ศาสนา และวัฒนธรรม, 11(1), 228-249.

Abhyankar, K. V. (1961). A dictionary of Sanskrit grammar. Oriental Institute.

Agrawala, V. S. (1953). India as known to Panini. University of Lucknow.

Bhate, S. (2002). Panini: Maker of Indian literature. Sahitya Akademi.

Buddhasvamin. (2020). Bṛhatkathāślokasaṃgraha. http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/corpustei/transformations/html/sa_buddhasvAmin-bRhatkath AzlokasaMgraha.htm

Jamison, S. W., & Breceton, J. P. (2014). The Rigveda: The earliest religious poetry of India. Oxford University Press.

Jha, G. (1999 a). Manusmriti with the ‘Manubhasya’ of Medhatithi, Volume 1. Motilal Barnarsidass.

Jha, G. (1999 b). Manusmriti with the ‘Manubhasya’ of Medhatithi, Volume 2. Motilal Barnarsidass.

Jolly, J. (1880). The institutes of Vishnu. The Clarendon Press.

Katre, S. M. (1989). Aṣṭādhyāyī Of Pāṇini. Motilal Banarsidass.

Murali. N., Ramasreee, R. J., & Acharyulu, K.V.R.K. (2014). Kridanta analysis for Sanskrit. International Journal on Natural Language Computing (IJNLC), 3(3), 33-49.

MacDonell, A. A. (1900). A history of Sanskrit literature. D. Appleton and Company.

Monier-Williams, M. (1899). A Sanskrit-English dictionary. The Clarendon Press.

Mukhodakara, S. S. K. (1983). Ramayana of Valmiki, volume V: Sundarakanda. Parimal Puclications.

Prakash, O. (1961). Food and drink in ancient India. Munshi Ram Manohar Lal.

Rajpopat, R. A. (2022). In Pāṇini we trust: Discovering the algorithm for rule conflict resolution in the Aṣṭādhyāyī [Doctoral dissertation, University of Cambridge]. https://doi.org/10.17863/CAM.80099

Sardesai, N. G., & Padhye, D. G. (1940). Amara's Namalinganusasanam (text): A Sanskrit dictionary in three chapters critically edited with introduction and English equivalents for each word and English word-index. Oriental Book Agency.

Vasu, S. C. (1896). The Ashtadhyati of Panini. Sindhu Charan Bose.

Whitney, W. D. (1924). Sanskrit grammar. Motilal Banarsidass.

Wilson, H. H. (1832). A dictionary in Sanscrit and English (2nd edition). The Education Press.