ภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทยที่ปรากฏในวรรณคดี เรื่องขุนช้างขุนแผน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์ภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทยที่ปรากฏในวรรณคดีเรื่องขุนช้างขุนแผน ซึ่งเป็นการกระตุ้นเตือนให้ตระหนักถึงภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทย เพื่อจะนำมาประยุกต์ใช้ให้เหมาะกับวิถีชีวิตปัจจุบัน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเอกสาร ข้อมูลที่ใช้ในการศึกษาคือวรรณคดีเรื่องขุนช้างขุนแผน ฉบับหอสมุดแห่งชาติและเสนอผลการศึกษาแบบพรรณนาวิเคราะห์ การศึกษาพบว่า วรรณคดีเรื่องขุนช้างขุนแผนได้บันทึกภูมิปัญญาทางการแพทย์แผนไทยตามความรู้ ความคิดของผู้คนในสมัยนั้น และภูมิปัญญาที่บันทึกไว้นั้นได้กล่าวถึงขั้นตอนการรักษาพยาบาล ความเจ็บป่วยทั้งในด้านการวิเคราะห์หาสมุฏฐานของโรค การบำบัดรักษาความเจ็บป่วย การฟื้นฟูสุขภาพและการป้องกันความเจ็บป่วย นอกจากนี้ยังได้บันทึกเกี่ยวกับการผดุงครรภ์ไว้ด้วย ทั้งในเรื่องการตั้งครรภ์ การแพ้ท้อง การคลอดบุตร การฟื้นฟูสุขภาพของมารดาหลังคลอดและการบริบาลทารกแรกคลอด