การนำเสนอเนื้อหาด้านวัฒนธรรม ของประเทศในกลุ่มอาเซียนในรายการสารคดีโทรทัศน์ไทย
บทคัดย่อ
งานวิจัยเรื่อง การนำเสนอเนื้อหาด้านวัฒนธรรมของประเทศในกลุ่มอาเซียน ในรายการสารคดีโทรทัศน์ไทย มีวัตถุประสงค์คือ (1) เพื่อทราบการนำเสนอเนื้อหา ด้านวัฒนธรรมของประเทศในกลุ่มอาเซียนในรายการประเภทสารคดีทางโทรทัศน์ ไทย ทั้งในด้านจำนวน ปริมาณ และประเภทเนื้อหา (2) เพื่อทราบทิศทางการนำ เสนอเนื้อหาด้านวัฒนธรรมของประเทศในกลุ่มอาเซียนในรายการประเภทสารคดี ทางโทรทัศน์ที่สถานีโทรทัศน์แต่ละประเภทนำเสนอ (3) เพื่อทราบถึงกระบวนการ คัดเลือกเนื้อหาและการนำเสนอเนื้อหาด้านวัฒนธรรมของประเทศในกลุ่มอาเซียน ของผู้ผลิตรายการประเภทโทรทัศน์ของไทยแต่ละประเภทที่ทำการศึกษา
ผู้วิจัยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์ผู้ผลิตรายการสารคดีที่เป็น กลุ่มตัวอย่าง 4 รายการ จากสถานีโทรทัศน์ 3 ประเภท คือ สถานีโทรทัศน์ของ รัฐ สถานีโทรทัศน์บริการสาธารณะ และสถานีโทรทัศน์ธุรกิจ รวมถึงการวิเคราะห์ ข้อมูลจากเอกสารและเทปรายการสารคดีที่ออกอากาศ
จากการศึกษาพบว่า นโยบายภาครัฐมีอิทธิพลต่อการกำหนดนโยบายของสถานี โทรทัศน์ที่นำเสนอประเด็นหลักเรื่องประชาคมอาเซียนตามลำดับความสำคัญ สูงสุด ดังน้ี สถานีโทรทัศน์ของรัฐ สถานีโทรทัศน์สาธารณะ และสถานีโทรทัศน์เชิง ธุรกิจ แต่เมื่อศึกษาขั้นการปฏิบัติงานในการผลิตรายการพบว่า สถานีโทรทัศน์ สาธารณะกลับดำเนินการตามนโยบายอย่างเข้มงวดกว่าสถานีโทรทัศน์ของรัฐ
การผลิตรายการสารคดีที่นำเสนอเนื้อหาด้านวัฒนธรรมของประเทศในกลุ่ม อาเซียนมีปริมาณน้อย เนื่องจากรายการประเภทนี้ต้องอาศัยผู้ผลิตที่มีองค์ความรู้ และทุนทางวัฒนธรรม ซึ่งมีจำนวนค่อนข้างจำกัด นอกจากนี้ องค์ความรู้และทุน ทางวัฒนธรรมยังเป็นปัจจัยกำหนดประเด็นและเนื้อหาในรายการสารคดีอีกด้วย