มรดกโลกทางธรรมชาติห้วยขาแข้ง : การพัฒนาแหล่งเรียนรู้ในการอนุรักษ์พื้นที่ จังหวัดอุทัยธานี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษามรดกโลกทางธรรมชาติห้วยขาแข้ง : การพัฒนาแหล่งเรียนรู้ในการอนุรักษ์พื้นที่ 2) พัฒนาแหล่งเรียนรู้มรดกโลกทางธรรมชาติห้วยขาแข้งในการอนุรักษ์พื้นที่ และ 3) เสนอแนวทางการสร้างจิตสำนึกในการพัฒนาแหล่งเรียนรู้การอนุรักษ์พื้นที่รอบมรดกโลกทางธรรมชาติห้วยขาแข้งจังหวัดอุทัยธานี เป็นรูปแบบวิจัยเชิงคุณภาพ สัมภาษณ์จำนวน 21 คน ประชุมกลุ่มย่อย จำนวน 11 คน และการวิจัยเชิงปฏิบัติการ โดยการจัดกิจกรรม การจัดเวทีเสวนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ กิจกรรม เพื่อสร้างกระบวนการการสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติในแต่ละพื้นที่ และนำมาวิเคราะห์ข้อมูล ผลการวิจัย พบว่า 1) การศึกษาการพัฒนาแหล่งเรียนรู้ในการอนุรักษ์พื้นที่จำนวน 3 ชุมชนมีความหลากหลายทางชีวภาพทรัพยากรในพื้นที่ ทั้งทรัพยากรธรรมชาติป่าไม้ และสัตว์ป่า ยังคงความอุดมสมบูรณ์ ด้วยกระบวนการมีส่วนร่วมระหว่างรัฐ และชุมชน โดยการปลูกจิตสำนึกในการการอนุรักษ์ ผ่านกิจกรรม และโครงการต่าง ๆ 2) พัฒนาแหล่งเรียนรู้มรดกโลกทางธรรมชาติห้วยขาแข้งในการอนุรักษ์พื้นที่ เป็นกระบวนการทำงานระหว่างชุมชน หน่วยงานรัฐ และเครือข่าย โดยมีการจัดตั้งคณะทำงานร่วมกัน มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ระหว่างเครือข่าย เพื่อเป็นการการสร้างโอกาส เพิ่มศักยภาพ และเสริมสร้างให้เกิดการพัฒนาตนเอง การพัฒนาสังคม โดยมีเป้าหมายหลัก คือ การเรียนรู้ การปรับตัว การสืบทอดให้เกิดการพัฒนาชุมชนท้องถิ่น และ 3) การเสนอแนวทางการสร้างจิตสำนึกในการพัฒนาแหล่งเรียนรู้การอนุรักษ์พื้นที่ โดยการปลูกฝังจิตสำนึกในการอนุรักษ์ ให้ชุมชนรับรู้ถึงคุณค่า ผลประโยชน์ของส่วนรวมที่จะได้รับ ซึ่งจะทำให้ประชาชนในชุมชนมีความรับผิดชอบต่อสังคม มีความมุ่งมั่น ทุ่มเทในการอนุรักษ์ การรักษาสิ่งแวดล้อม โดยมีเป้าหมายร่วมกันเพื่อประโยชน์ต่อชุมชน สังคม และสิ่งแวดล้อม