องค์ประกอบของภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Main Article Content

วทันยา อ่ำพันธ์
อัจฉรา นิยมาภา
พรเทพ รู้แผน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาองค์ประกอบของภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เป็นการวิจัยเอกสารโดยดำเนินการ 2 ขั้นตอน คือ 1) การวิเคราะห์ภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตที่มีแนวโน้มเป็นตัวชี้วัดภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา จากแนวคิด ทฤษฎีงานวิจัยที่เกี่ยวข้องทั้งในและต่างประเทศและเลือกนำแนวคิดของ Sreejith Balasubramanian & Cedwyn Fernandes (2022) เป็นหลักในการกำหนดกรอบแนวคิด และ 2) การยืนยันองค์ประกอบของภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา โดยผู้ทรงคุณวุฒิด้านการวิจัยและบริหารการศึกษา จำนวน 5 คน โดยใช้แบบสัมภาษณ์ ผลการวิจัย พบว่า ภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน มี 7 องค์ประกอบ 1) การเข้าถึงปัญหา 2) การสื่อสาร 3) การปรับตัว 4) การพลิกวิกฤต 5) การให้คำปรึกษา 6) การเสริมพลัง และ 7) การพัฒนานวัตกรรม

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
อ่ำพันธ์ ว. ., นิยมาภา อ. ., & รู้แผน พ. (2025). องค์ประกอบของภาวะผู้นำในภาวะวิกฤตของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารวิจยวิชาการ, 8(3), 143–158. https://doi.org/10.14456/jra.2025.61
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ชัยธวัช เนียมศิริ. (2561). ภาวะผู้นําที่มีประสิทธิภาพในยุค Thailand 4.0 : กรณีศึกษาจังหวัดขอนแก่น. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์กระทรวงมหาดไทย.

ฐานริณทร์ หาญเกียรติวงศ์, รุจิกาญจน์ สานนท์. (2563). ภาวะผู้นำการบริหารในภาวะวิกฤติสู่การพัฒนา อย่างยั่งยืน. วารสารเครือข่ายส่งเสริมการวิจัยทางมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 3(2), 105-108.

พีริยา นิวาสานนท์ และจิรศักดิ์ สุรังคพิพรรธน์.(2565). ทักษะการบริหารสถานศึกษาในภาวะวิกฤติของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอ่างทอง. วารสารนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการวิจัย, 4(2), 141-150.

ยุทธพงษ์ จักรคม และวิยุทธ์ จำรัสพันธุ์. (2566). บทบาทภาวะผู้นำในการจัดการภาวะวิกฤตในสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในประเทศไทย. วารสารการเมืองการปกครอง, 13(2), 1-19.

วัณณิตา บุญกอง และธนินท์รัฐ รัตนพงศ์ภิญโญ. (2564). ภาวะผู้นำในภาวะวิกฤต และการจัดการปัญหาในมุมมองของเยาวชน ช่วงระยะเวลาเผชิญภัยพิบัติโควิด-19. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ศุภมาส พันธ์เชย. (2564). วิกฤตโควิด-19 กับการพลิกวิกฤตเป็นโอกาส. กระบี่เวชสาร, 3(1), 77-78.

สุขยืน เทพทอง. (2563). ภาวะผู้นำในสภาวะวิกฤติ. กรุงเทพฯ : ศูนย์กลยุทธ์และความสามารรถทางการแข่งขันขององค์กร มจธ.

เอื้อมพร รัตนสิงห์. (2564). การพัฒนาตัวชี้วัดคุณลักษณะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของนักเรียนนายเรืออากาศ. (ดุษฎีนิพนธ์ศึกษาศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา). บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

Balasubramanian, S. & Fernandes, C. (2022). Confirmation of a crisis leadership model and its effectiveness: Lessons from the COVID-19 pandemic. Cogent Business & Management, 9(1), 2022824-202.

Bartsch, S., Weber, E., Buttgen, M. & Huber, A. (2021). Leadership Matters in Crisis-Induced Digital Transformation: How to Lead Service Employees Effectively During the COVID-19 Pandemic. Journal of Service Management, 32(1),71-85.

Berger, B. D. (2021). A research-based guide to empathy as a leadership skill. Retrieved from https://www.nafcu.org/berger-leadership-blog/research-based-guide-empathy-leadership-skill.

CDC's-EH&A Consulting, n.d. (2008) Crisis Leadership Competency Model. Resources. Retrieved from http://www.ehaconsulting.org/resource.

Coombs, W. T. (2018). Ongoing Crisis Communication: Planning, Managing, Responding. California : Sage Publications.

Drucker, P. F. (1997). The global economy and the nation-state. Foreign Affairs, 76(5), 159-71.

Gomez-Trujillo, A.M. & Gonzalez-Perez, M.A. (2022). Digital transformation as a strategy to reach sustainability. Smart and Sustainable Built Environment, 11(4), 1137-1162.

Heifetz, R. (2020). The Practice of Adaptive Leadership: Tools and Tactics for Changing Your Organization and the World. MA.: John F. Kennedy Street Cambridge.

Klann, G. (2003). Crisis leadership: Using military lessons, organizational experiences, and the power of influence to lessen the impact of chaos on the people you lead. Center for Creative Leadership.

Marshall, J., Roache, D. & Moody-Marshall, R. (2020). Crisis leadership: A critical examination of educational leadership in higher education in the midst of the COVID-19 pandemic. Journal of the Commonwealth Council for Educational Administration & Management, 48(3), 30-37.

Riaz, A. & Haider, M. H.(2010). Role of transformational and transactional leadership on job satisfaction and career satisfaction. Business and Economic Horizons, 1, 29-38.

Striteska, M.K. & Prokop, V. (2020). Dynamic Innovation Strategy Model in Practice of Innovation Leaders and Followers in CEE Countries-A Prerequisite for Building Innovative Ecosystems. Sustainability, 12(3918), 1-12.

Supermane, S. (2019). Transformational leadership and innovation in teaching and learning activities: the mediation effect of knowledge management. Information Discovery and Delivery, 47(4), 242-250.

UNESCO. (2020). COVID-19 Educational Disruption and Response. Retrieved from https://www.unesco.org/en/covid-19/education-response.