แนวทางการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลานวัดคงคาราม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาความสำคัญของคัมภีร์ใบลานของวัดคงคาราม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี 2) เพื่อศึกษากระบวนการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลานของวัดคงคาราม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี 3) เพื่อเสนอแนวทางการสืบสานอนุรักษ์คัมภีร์ใบลานของวัดคงคาราม อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยใช้แนวคิดเกี่ยวกับการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน แนวคิดอิทธิบาทธรรมในการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน และ PDCA ในการปฏิบัติงานอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน เป็นกรอบการวิจัย ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ พระสงฆ์ ปราชญ์ชาวบ้านหรือนักวิชาการคัมภีร์โบราณ นักวิชาการวัฒนธรรม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย แบบสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้เทคนิคสามเส้า เขียนบรรยายเชิงพรรณนา

          ผลการวิจัยพบว่า  1. ความสำคัญ กระบวนการ ขั้นตอน และแนวทางการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลานของวัดคงคาราม จังหวัดราชบุรี ด้านความสำคัญของคัมภีร์ใบลานของวัดคงคาราม แบ่งเป็น (1) ความสำคัญด้านพระพุทธศาสนา (2) ความสำคัญด้านประวัติศาสตร์ (3) ความสำคัญด้านวัฒนธรรมชุมชน (4) ความสำคัญด้านภูมิปัญญาชุมชน  2. กระบวนการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลานของวัดคงคาราราม จังหวัดราชบุรี แบ่งได้เป็น 5 ด้าน คือ (1) กรรมวิธีจารคัมภีร์ใบลาน (2) การห่อคัมภีร์ใบลาน (3) ป้ายบอกชื่อคัมภีร์ใบลาน (4) การใช้เชือกมัดคัมภีร์ใบลาน (5) สถานที่และอุปกรณ์ที่จัดเก็บรักษาคัมภีร์โบราณ          ในการวิจัยนี้มีข้อเสนอเพื่อการนําไปใช้ประโยชน์ ดังนี้ 1) ส่งเสริมให้พระสงฆ์ และประชาชนมีส่วนร่วมในกระบวนการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน 2) ส่งเสริมให้ชุมชน และองค์กรภาครัฐมีส่วนร่วมในการสร้างรูปแบบ และกระบวนการการอนุรักษ์คัมภีรใบลาน 3) ในการอนุรักษ์คัมภีร์ใบลาน ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมโดยถือเป็นวาระชุมชนและเพื่อสร้างอัตลักษณ์ชุมชน