พระพุทธเจ้า: ต้นแบบการโค้ชระดับสูงสุด

Main Article Content

พระวุทธ สุเมโธ (ทองมั่น)

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแสดงให้เห็นถึงการโค้ชที่มีในพระไตรปิฎก ด้วยเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ผลการศึกษาพบว่า ความหมาย ปรัชญา ลักษณะ คุณสมบัติ และตัวอย่างการโค้ชปรากฏมีอยู่แล้วในพระพุทธศาสนา แม้ว่าในยุคปัจจุบันคำนิยามการโค้ชจะมีความคลุมเครือสับสน จนสหพันธ์การโค้ชนานาชาติในฐานะองค์กรเฉพาะทางด้านการโค้ชที่มีสมาชิกมากที่สุดในโลกได้กำหนดคำนิยามขึ้น หากพิจารณาหลักการดูแลและการยกระดับจิตใจจากตะวันตกและพระพุทธศาสนาอาจมีความเหลื่อมกันบ้าง แต่สิ่งสำคัญที่งานชิ้นนี้ต้องการนำเสนอคือตัวอย่างที่ปรากฏขึ้นจริงให้ผลจริง ซึ่งได้รับการบันทึกไว้อย่างเป็นระบบ โดยมีความมุ่งเน้นไปที่โค้ชชี่ (ผู้รับบริการ) ให้พ้นจากความทุกข์ พบสุขที่แท้จริง โดยอาศัยโค้ช (ผู้ให้บริการ) ประกอบด้วยความเป็นกัลยาณมิตรผู้มีภูมิรู้ ภูมิธรรม ภูมิฐานเป็นผู้เอื้อกระบวนการ จนเกิดผลลัพธ์ที่เหนือไปกว่าประโยชน์ระดับตาเห็น สิ่งที่เกิดขึ้นเป็นประโยชน์สูงสุดเท่าที่จะเป็นได้ตามศักยภาพของบุคคลนั้น ไม่เพียงเท่านั้นบุคคลดังกล่าวยังสามารถพัฒนาตนเป็นพระสาวก ขยายความร่มเย็นเป็นสุขไปสู่บุคคลรอบข้างในฐานะผู้นำการเปลี่ยนแปลงได้อีกด้วย พระพุทธเจ้านับว่าเป็นต้นแบบเชิงประจักษ์ของการโค้ชระดับสูงสุดที่เกิดขึ้น นอกจากจะทำประโยชน์ตนอย่างบริบูรณ์แล้วยังสามารถทำให้เกิดประโยชน์แก่ผู้ที่เข้ารับบริการ และบุคคลนั้นก็สามารถไปช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่นต่อเกิดเป็นสังคมแห่งสันติสุข จึงสามารถกล่าวได้ว่าทรงเป็นต้นแบบระดับสูงสุดให้กับโค้ชมืออาชีพสมัยใหม่ทั้งในบริบทพระพุทธศาสนาและการโค้ชสากลได้


คำสำคัญ: การโค้ช; ต้นแบบ; พระพุทธเจ้า

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กิตติชัย งามชัยพิสิฐ. (2566). ฟาสามัญ: คู่มือกระบวนการกลุ่มเพื่อขับเคลื่อนสู่ความเป็นธรรม. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิความร่วมมือสันติภาพ.

คณาจารย์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2559). พุทธวิธีการสอน. (พิมพ์ครั้งที่ 2). พระนครศรีอยุธยา: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

เทอดทูน ไทศรีวิชัย และวรภัทร์ ภู่เจริญ. (2565). หัวใจแห่งการโค้ช. กรุงเทพมหานคร: อินเตอร์เนชั่นแนล โค้ชชิ่ง มาสเตอรี่.

ปกรณ์ วงศ์รัตนพิบูลย์. (2560). โลกของการโค้ช. กรุงเทพมหานคร: เอ็ดดูเคชั่น ไมนด์ ไลน์ มัลติมีเดีย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมบัณฑิต. (2561). พระไตรปิฎกฉบับสากล: วิถีธรรมจากพุทธปัญญา. พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี. (2560). มนุษย์ต้องการศาสนา หรือ ศาสนาต้องการมนุษย์ บทวิเคราะห์ว่าด้วยศรัทธา และปัญหาในพระพุทธศาสนาเถรวาท. วารสารวนัมฎองแหรกพุทธศาสตรปริทรรศน์, 4(1): 99-105.

พระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช). (2559). พจนานุกรม ไทย-บาลี. กรุงเทพมหานคร: วัดราชโอรสารามราชวรวิหาร.

พระวุทธ สุเมโธ (ทองมั่น). (2566). รูปแบบการโค้ชเพื่อสันติภาพสำหรับพระนักเผยแผ่ในสังคมไทย. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ไพทูรย์ สงค์แก้ว. (2563). ประโยชน์ของสมาธิที่วิทยาศาสตร์ได้วิจัยแล้ว. นนทบุรี: เบญจนิกายมูลนิธิ.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยกรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ราช รามัญ. (2560). โค้ชวิถีพุทธ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ปราชญ์.

วันชัย วัฒนศัพท์ และภัทรวุฒิ วัฒนศัพท์. (2561). ผู้นำการเปลี่ยนแปลง: คู่มือและเครื่องมือการพัฒนาด้วย กระบวนการสุนทรียปรัศนีและการสื่อสารอย่างสร้างสรรค์สู่สันติธรรม. ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.

วุฒินันท์ กันทะเตียน. (2562). แก่นสาธารณสงเคราะห์ในคัมภีร์พุทธ. นนทบุรี: นิติธรรมการพิมพ์.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2562). พุทธวิธีในการสอน. (พิมพ์ครั้งที่ 25). กรุงเทพมหานคร: บริษัท โอ.เอส. พริ้นติ้ง เฮ้าส์ จำกัด.

โสรีช์ โพธิแก้ว. (2553). จากจิตวิทยาสู่พุทธธรรม. นครปฐม: ศูนย์จิตตปัญญาศึกษา มหาวิทยาลัยมหิดล.

ICF Philadelphia. (2024). What Is Coaching. Retrieved [14 February 2024] from https://icfphiladelphia.wildapricot.org/What-is-Coaching.

International Coaching Federation. (2024). Code of Ethics. Retrieved [14 February 2024] from https://coachingfederation.org/ethics/code-of-ethics.

International Coaching Federation. (2024). Leading the Advancement of Coaching. Retrieved [14 February 2024] from https://coachingfederation.org/about.

Kelly Miller. (2020). Coaching Philosophy: What It Is and How to Develop Your Own. Retrieved [14 February 2024] from https://positivepsychology.com/coaching-philosophy.

Online Etymology Dictionary. (2024). Coach. Retrieved [14 February 2024] from https://www.etymonline.com/word/coach.