การศึกษาแนวทางในการจัดการเรียนรู้โดยใช้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน และ 2) ศึกษาแนวทางการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเป็นฐาน เพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลหลัก จำนวน 8 คน ได้แก่ การสัมภาษณ์ครูผู้สอนและอาจารย์มหาวิทยาลัย ด้วยการเลือกแบบเจาะจงตามเกณฑ์ที่กำหนดไว้ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล คือ แนวคำถามในการสัมภาษณ์เกี่ยวกับรูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองผู้สร้างการเปลี่ยนแปลง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้วิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1. รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน มีดังนี้ (1) ด้านหลักการและแนวคิด ยังไม่มีแนวทางการสอนเพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงที่แน่ชัด แต่ผู้สอนสามารถปรับการจัดการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับตามบริบทของผู้เรียนและสังคมได้ (2) ด้านวิธีการจัดการเรียนรู้ ส่งเสริมการคิดเชิงวิพากษ์ บูรณาการองค์ความรู้แบบสหวิทยาการให้สอดคล้องกับบริบทชุมชุมและสถานการณ์ปัจจุบัน (3) ด้านบทบาทผู้สอน ผู้สอนเป็นผู้เปิดกว้างทางการเรียนรู้ พัฒนาตนเองให้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง (4) ด้านบทบาทผู้เรียน ผู้เรียนมีความกระตือรือร้นต่อการเรียนรู้ พัฒนาตนเองในการคิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล และทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ 2. แนวทางการพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเป็นฐานเพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองผู้สร้างการเปลี่ยนแปลงของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย ควรบูรณาการเนื้อหาความรู้จากต่างกลุ่มสาระ ให้สอดคล้องกับสถานการณ์และบริบทสังคม และใช้วิธีการเรียนรู้ที่ให้ผู้เรียนเรียนรู้จากการลงมือทำและประสบการณ์ตรง โดยใช้ทักษะการคิดเชิงวิพากษ์และทักษะการคิดขั้นสูง พร้อมทั้งส่งเสริมทักษะความเป็นพลเมือง สร้างความรู้ด้านประชาธิปไตย เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้เข้าใจในบทบาทของตนเองและมีความรับผิดชอบ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร
ข้อความที่ปรากฎอยู่ในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร
เอกสารอ้างอิง
กลัญญู เพชราภรณ์. (ม.ป.ป.). เอกสารประกอบการสอนบทที่ 4 การจัดการเรียนรู้แบบบูรณาการ.
https://eledu.ssru.ac.th/kalanyoo_pe/mod/resource/view.php?id=38
กนกวรรณ สุภาราญ. (2563, 21 พฤษภาคม). ทักษะครูกับการจัดการเรียนรู้ออนไลน์ยุคใหม่.
https://www.educathai.com/knowledge/articles/372
จักรพงษ์ วงค์อ้าย. (2564). การเสริมสร้างความเป็นพลเมืองดีในโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารนวัตกรรมการบริหารและการจัดการ วิทยาลัยนวัตกรรมการจัดการ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์, 9(2): 39-50.
เฉลิมชัย พันธ์เลิศ. (2564, 23 พฤศจิกายน). Civic Space ตอนที่ 8: หลักสูตรสมรรถนะกับการสร้างพลเมือง. สถาบันสื่อเด็กและเยาวชน (สสย.). https://thaiciviceducation.org/th/civic-space
ชัษษพณขิ์ จันวงค์เดือน. (2565). หลักสูตรแกนกลางและหลักสูตรฐานสมรรถนะ. วารสารครุทรรศน์ (ออนไลน์), 2(2): 89-102.
ชิรวัฒน์ นิจเนตร. (2561). การเรียนรู้ด้วยการบริการสังคม: ทางเลือกหนึ่งในการรับใช้สังคมของมหาวิทยาลัย. วารสารราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 5(1): 1–32.
เชษฐ์ณรัช อรชุน. (2561). แนวทางการอนุรักษ์ภูมิปัญญาท้องถิ่นด้านสมุนไพรโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน: กรณีศึกษาโรงเรียนวัดตะเคียนทอง (เพชโรปถัมภ์) อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี. รายงานการวิจัย. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์: มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.
ณัฏฐณี สุขปรีดี. (2565, 2 มีนาคม). เข้าใจบริบทของผู้เรียนด้วย Empathy.
https://research.eef.or.th/empathy/
ดำรง มาตี๋. (2567, 30 ตุลาคม). 3 คำสำคัญ สำหรับนักการศึกษาที่พร้อมรับมือการเปลี่ยนแปลง.
https://iamkru.com/education-transformation/
พระครูปริยัติคุณรังสี. (2561). การพัฒนาศักยภาพนักเรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการ มจร บุรีรัมย์, 1(2): 115–129.
สมสิทธิ์ อัสดรนิธี. (2563). กระบวนการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ทางนิเวศวัฒนธรรมของชุมชนลุ่มแม่น้ำบางปะกงบนกระบวนทัศน์ของการพัฒนาแบบองค์รวม. วารสารสถาบันวัฒนธรรมและศิลปะมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 23(1): 76-92.
สมฤดี พละวุฑิโฒทัย. (2561). การพัฒนาการบริหารระบบการศึกษาเพื่อเสริมสร้างความเป็นพลเมืองดีวิถีประชาธิปไตย. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 9(1): 264-273.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560–2579. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.
หนึ่งฤทัย มะลาไวย์. (2564). การทำงานเป็นทีมของนักเรียน: ปัจจัยเชิงสาเหตุ ข้อเสนอแนะในการวิจัย. Journal of Roi Kaensarn Academy, 7(3): 425-438.
อาทิตยา ไสยพร. (ม.ป.ป.). เปลี่ยนห้องเรียนที่มีแต่เสียงครู ผ่าน 7 วิธีสร้างพื้นที่ปลอดภัยให้นักเรียนกล้าถาม. https://www.educathai.com/knowledge/
Open Development Thailand. (2560). สถานการณ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในประเทศไทย. https://thailand.opendevelopmentmekong.net/
