การสังเคราะห์องค์ความรู้ของหลักสูตรและการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ท้องถิ่นในวิชาสังคมศึกษา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาคุณลักษณะของงานวิจัยที่เกี่ยวกับหลักสูตรและการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ท้องถิ่นในวิชาสังคมศึกษาในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน และ 2) สังเคราะห์องค์ความรู้เกี่ยวกับหลักสูตรและการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ท้องถิ่นในวิชาสังคมศึกษาในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณลักษณะ กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาโทขึ้นไป จำนวน 24 เรื่อง ซึ่งคัดเลือกจากฐานข้อมูล ThaiLis ตามเกณฑ์ที่กำหนด เครื่องมือวิจัย ได้แก่ แบบประเมินคุณภาพงานวิจัยและเกณฑ์ในการประเมินคุณภาพงานวิจัย แบบบันทึกคุณลักษณะงานวิจัย และสมุดลงรหัส วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1. งานวิจัยส่วนใหญ่มุ่งเน้นการพัฒนาและบูรณาการองค์ความรู้ท้องถิ่นเข้าสู่กระบวนการเรียนรู้ทางสังคมศึกษา โดยใช้กลุ่มตัวอย่างในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา มีการกำหนดตัวแปรต้นและตัวแปรตามในด้านพุทธิพิสัย จิตพิสัย และทักษะพิสัย โดยเฉพาะผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและทักษะการปฏิบัติงาน 2. การสังเคราะห์องค์ความรู้ชี้ว่า การพัฒนาหลักสูตรและกิจกรรมการเรียนรู้ควรยึดโยงกับบริบทของชุมชน วิถีชีวิต วัฒนธรรมและทรัพยากรท้องถิ่น โดยจัดกิจกรรมที่หลากหลายนอกห้องเรียน และใช้สื่อที่หลากหลาย รวมถึงวิธีประเมินผลที่ครอบคลุมหลายมิติ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร
ข้อความที่ปรากฎอยู่ในบทความที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความ และข้อคิดเห็นนั้นไม่ถือว่าเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการวารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กิตติพงศ์ โสภณสิริ. (2565). แนวทางการประเมินผลการจัดการเรียนรู้ท้องถิ่นในรายวิชาสังคมศึกษา. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
จิราภรณ์ ศรีบุญเรือง. (2564). การพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นบนฐานภูมิปัญญาเพื่อเสริมสร้างจิตสำนึกพลเมือง. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยราชภัฏขอนแก่น.
ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2545). การออกแบบและพัฒนาสื่อการเรียนการสอน. กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.
ชัยยงค์ พรหมวงศ์. (2563). การพัฒนาหลักสูตรและการเรียนการสอน. ศูนย์หนังสือแห่งจุฬาลงกรณ์: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ณัฐพงษ์ ขำทอง. (2563). การพัฒนาสื่อการเรียนรู้ท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาในศตวรรษที่ 21. นครปฐม: มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ธนวัฒน์ บุญเกิด. (2566). แนวทางการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นระดับมัธยมศึกษาเพื่อเสริมสร้างความเป็นพลเมืองในบริบทชนบท. กรุงเทพฯ: สถาบันวิจัยการเรียนรู้ท้องถิ่น.
ธัญญารัตน์ จิตตเสถียร. (2564). แนวทางการใช้แหล่งเรียนรู้ท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมทักษะชีวิตในรายวิชาสังคมศึกษา. เชียงใหม่: สถาบันพัฒนาท้องถิ่นศึกษา.
นงลักษณ์ วิรัชชัย. (2542). การวิเคราะห์อภิมาน: Meta – analysis. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นิคม รายรัตน์. (2555). หลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทร
วิโรฒ.
บุญชม ศรีสะอาด. (2554). การวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาส์น.
พงษ์ศักดิ์ ศรีสันต์. (2565). การออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ท้องถิ่นเชิงบูรณาการในวิชาสังคมศึกษา. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. (2553). ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับการพัฒนาหลักสูตร. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มณี อาสากุล. (2563). การสังเคราะห์วิทยานิพนธ์หลักสูตรพุทธศาสตรบัณฑิต. วิชาการล้านนา, 9(2): 15-23.
วราภรณ์ คำภูษา. (2565). การจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานในวิชาสังคมศึกษา: กรณีศึกษาโรงเรียนขนาดเล็ก. อุดรธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.
วิชชุลดา ขันตีแก้ว. (2564). แนวทางการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมอัตลักษณ์ของผู้เรียนในระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงใหม่.
สมศักดิ์ ภู่วิภาดาวรรธน์. (2550). การพัฒนาหลักสูตรและแผนการสอน. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2551). แนวทางการจัดการเรียนรู้ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2546). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2542). ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2542). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545–2549). กรุงเทพฯ: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพฯ: พริ้นท์ติ้ง 1 แอนด์ พับลิชชิ่ง.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 พ.ศ. 2566-2570. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สุมน อมรวิวัฒน์. (2549). การวิจัยทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุวิทย์ มูลคำ และอรทัย มูลคำ. (2557). 21 วิธีจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาการคิด. กรุงเทพฯ: ภาพพิมพ์.
อรุณี อ่อนสวัสดิ์. (2562). จิตวิทยาการศึกษา. กรุงเทพฯ: ธิงค์ บียอนด์ บุ๊คส์ จำกัด.
Bloom, B. S. (Ed.). (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Handbook I: Cognitive domain. New York: David McKay.
Bruner, J. S. (1966). Toward a theory of instruction. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Dick, W., & Carey, L. (1996). The systematic design of instruction. (4th ed.). New York, NY: HarperCollins College Publishers.
Kolb, D. A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Wiggins, G., & McTighe, J. (2005). Understanding by design. (2nd ed.). Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
