การสืบสรรค์วรรณคดีมรดกของไทยในกวีนิพนธ์ไทยสมัยใหม่

บทคัดย่อ

งานวิจัยเรื่องนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาความเป็นพลวัตของวรรณคดีมรดกของไทยในกวีนิพนธ์ไทยสมัยใหม่ และวิธีคิดของกวีสมัยใหม่ที่นำวรรณคดีมรดกของไทยมาสื่อความหมายใหม่ในบริบทของสังคมวัฒนธรรมร่วมสมัย โดยศึกษากวีนิพนธ์ไทยสมัยใหม่นับจากผลงานของอังคาร กัลยาณพงศ์ และศึกษาจากช่วง พ.ศ. 2516 ถึง พ.ศ. 2561 จากผลงานที่มีการพิมพ์รวมเล่มและต้องมีบทกวีที่นำวรรณคดีมรดกของไทยมาสร้างใหม่ด้วย สำหรับขอบเขตของเจ้าของผลงานตามแนวทางที่นำมาศึกษาประกอบด้วยผลงานของอังคาร กัลยาณพงศ์ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ สุจิตต์ วงษ์เทศ ไพบูลย์ วงษ์เทศ ขรรค์ชัย บุนปาน คมทวน คันธนู ศักดิ์สิริ มีสมสืบ ไพวรินทร์ ขาวงาม แรคำ ประโดยคำ พนม นันทพฤษ์ กานติ ณ ศรัทธา โชคชัย บัณฑิต นายทิวา อังคาร จันทาทิพย์ และเชษฐภัทร วิสัยจร เป็นตัวแทนของยุคสมัย

ผลการศึกษาพบว่าการสร้างสรรค์ผลงานกวีนิพนธ์ของกวีไทยสมัยใหม่ส่วนหนึ่งเกิดจากการเรียนรู้มรดกทางวรรณศิลป์ของไทย และนำองค์ความรู้ดังกล่าวมาสืบสรรค์ ทำให้เห็นความเคลื่อนไหว เปลี่ยนแปลงเป็นพลวัตของวรรณคดีแต่โบราณที่ไม่ได้สูญหายไปตามกาลเวลา แต่ยังคงมีชีวิตอยู่ในบริบทของสังคมวัฒนธรรมร่วมสมัย ซึ่งเกิดจากการนำฉันทลักษณ์จากวรรณคดีมรดกของไทยมาสืบสรรค์เป็นตัวบทใหม่ การนำเนื้อหาหรือเหตุการณ์และตัวละครจากวรรณคดีมรดกมาปรับใช้ในตัวบทใหม่ การดัดแปลงตัวบทหรือเหตุการณ์จากวรรณคดีมรดก การล้อเลียนเนื้อหาหรือขนบของวรรณคดีมรดก และการพาดพิงหรืออ้างถึงวรรณคดีมรดก การสืบสรรค์วรรณคดีมรดกของกวีไทยสมัยใหม่ยังทำให้มองเห็นวิธีคิดหรือการสื่อความหมายของกวีที่มีต่อบริบททางสังคมและวัฒนธรรมร่วมสมัยในมิติของการสื่อให้เห็นคุณค่าของกวีนิพนธ์ไทย การวิพากษ์ วิจารณ์สังคมวัฒนธรรม และสื่อความขัดแย้งในบริบทของสังคมการเมืองร่วมสมัย