การวิเคราะห์แนวคิดเรื่องแพทยศาสตร์ในพระไตรปิฎก

บทคัดย่อ

บทความมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์แนวคิดเรื่องแพทยศาสตร์ในพระไตรปิฎกนั้นได้ถูกอธิบายผ่านกระบวนทัศน์ ด้วยวิธีการศึกษาเอกสารและหนังสือ ผลการศึกษาพบว่า แนวคิดเรื่องแพทยศาสตร์นั้นมาจากทัศนะความคิดเชิงจักรกลที่เชื่อว่าร่างกายกับจิตใจเป็นคนละส่วนกัน การรักษาการแพทย์เป็นเรื่องของร่างกายเป็นหลัก จึงเกิดการรักษาในพระไตรปิฎกผ่านการใช้สมุนไพร ยาที่ตรงกับการรักษาโรคในยุคสมัยนั้น อีกทั้งมีการบำบัดร่างกายให้เบาสบาย ไม่เดือดร้อนหรือทุรนทุรายด้วยโรคภัยต่างๆ ส่วนอีกแนวคิดหนึ่งเป็นการรักษาแบบองค์รวมเป็นการมองว่าร่างกายกับจิตใจเกี่ยวข้องกัน การรักษาจึงต้องสัมพันธ์กัน โดยจะพบการรักษาในปัจจุบันผ่านการเชื่อมโยงกันทางวัฒนธรรมที่สืบทอดมาจากอดีต เช่น แพทย์แผนไทย ขณะที่ในพระไตรปิฎกนั้นก็พิจารณาเรื่องการรักษาจิตใจผ่านการใช้บทสวดมนต์เป็นรากฐานในการทำให้ร่างกายหายจากโรคได้ แนวทางดังกล่าวนี้เป็นการรักษาทางใจผ่านการพิจารณาถึงความเป็นจริงตามธรรมาติที่ร่างกายนั้นเป็นไปเอง ไม่ได้ถูกควบคุมไม่ให้แก่ ไม่ให้เจ็บและไม่ให้ตายได้ จึงเป็นการยอมรับและทำให้จิตใจอยู่เหนือร่างกาย ปล่อยวางจากทุกสรรพสิ่งแล้วดำเนินชีวิตไปด้วยจิตใจแบบนั้นในยามที่ต้องเผชิญหน้ากับโรคภัย