วิเคราะห์แนวคิดพุทธสันติวิธีในวิถีชีวิต

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยคือ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับพุทธสันติวิธีในวิถีชีวิต 2) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่เกี่ยวกับพุทธสันติวิธีในวิถีชีวิต 3) เพื่อบูรณาการแนวคิดพุทธสันติวิธีในวิถีชีวิตตามแนวพุทธ และ 4) เพื่อนำเสนอแนวทางและการสร้างองค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับ “พุทธสันติวิธีในวิถีชีวิต” ด้วยการศึกษาจากเอกสารและงานวิจัย ผลการศึกษาพบว่า สันติวิธีเป็นวิธีการที่ไม่ใช้ความรุนแรงทุกรูปแบบ โดยจำแนกออกเป็น 3 ประเภท คือ สันติวิธีในการต่อสู้และเรียกร้อง สันติวิธีในการแก้ปัญหาความขัดแย้ง และสันติวิธีในการดำเนินชีวิต โดยสันติวิธีในการดำเนินชีวิตจำแนกออกเป็น 4 วิธีการ คือ 1) พุทธสันติวิธีในวิถีชีวิตทาง กายภาพ ซึ่งเป็นการใช้สันติวิธีในการดำเนินชีวิตของบุคคล ได้แก่ วิถีทางสายกลาง วิถีการบริโภค ปัจจัยดำรงชีพอย่างเกื้อกูล วิถีการเป็นพอเพียงและสันโดษ วิถีการการจัดการชีวิต และวิถีการสำรวม อินทรีย์ 2) พุทธสันติวิธีในวิถีชีวิตทางด้านสังคมและสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นสันติวิธีในวิถีชีวิตมนุษย์กับ สังคมและสิ่งแวดล้อม โดยมีวัฒนธรรมแบบสันตินิยม 3) พุทธสันติวิธีในวิธีจิต ซึ่งเป็นสันติทางจิตใจใน ลักษณะของความสงบแห่งจิตและสงบจากกิเลส และ 4) สันติวิธีในวิถีปัญญา ซึ่งเป็นกระบวน การศึกษาเชิงพุทธสันติวิธีตามหลักไตรสิกขา ทำให้มีวิถีชีวิตความเป็นอยู่และความเป็นไปโดยใช้สันติ วิธี ซึ่งสันติวิธีทั้ง 4 ประการดังกล่าวล้วนเป็นสันติวิธีในวิถีชีวิต