การคัดแยกและศึกษาสมบัติบางประการของแอคติโนแบคทีเรียที่มีผลต่อการเสื่อมสภาพทางชีววิทยา ของโบราณสถานในอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย

บทคัดย่อ

            แอคติโนแบคทีเรีย เป็นแบคทีเรียแกรมบวก การเจริญมีลักษณะเป็นเส้นสาย ในจีโนมมีเบสกัวนีนกับไซโตซีนสูง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแยกและศึกษาสมบัติบางประการของแอคติโนแบคทีเรีย จากโบราณสถานในอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย พบว่า จากการแยกเชื้อแอคติโนแบคทีเรีย โดยใช้อาหาร Starch Casein Agar สามารถแยกเชื้อได้ทั้งหมด 83 ไอโซเลต การศึกษาสัณฐานวิทยาภายใต้กล้องสเตอริโอ เมื่อเพาะเชื้อบนอาหารแข็ง Hickey & Tresner’s agar (HTA) พบว่า สีเส้นใยและสีสปอร์ของเชื้อมีทั้งสีขาว สีเทา สีดำ
สีน้ำตาลและสีเหลือง ขนาดโคโลนีมีทั้งขนาดใหญ่และเล็ก การหลั่งสารออกนอกเซลล์ที่ส่งผลต่อค่าพีเอชเมื่อเพาะเลี้ยงในอาหารเหลวสูตรกลูโคสที่ใช้โบรโมไทมอลบลูเป็นอินดิเคเตอร์ สามารถจัดกลุ่มเชื้อ 83 ไอโซเลต ได้
4 กลุ่ม  คือ กลุ่มแรกผลิตสารที่ลดค่าพีเอชของอาหารเลี้ยงเชื้อแต่ไม่เปลี่ยนสีอินดิเคเตอร์ กลุ่มที่ 2 ผลิตสารที่เพิ่มค่าพีเอชของอาหารเลี้ยงเชื้อแต่ไม่เปลี่ยนที่อินดิเคเตอร์ กลุ่มที่ 3 ผลิตสารที่ลดค่าพีเอชของอาหารเลี้ยงเชื้อและเปลี่ยนสีอินดิเคเตอร์จากสีเขียวเป็นสีเหลือง และกลุ่มที่ 4 ผลิตสารที่เพิ่มค่าพีเอชของอาหารเลี้ยงเชื้อและเปลี่ยนสีอินดิเคเตอร์จากสีเขียวเป็นสีน้ำเงิน คิดเป็นร้อยละ 8.43, 3.61, 30.12 และ 57.83 ตามลำดับ รูปแบบการตอบสนองต่อสารปฏิชีวนะ 10 ชนิด ที่ใช้ทดสอบได้แก่ เจนตามัยซิน สเตรปโตมัยซิน เตตราซัยคริน โพลีมัยซิน บี กานามัยซิน ไรฟามพิซิน เบซิทราซิน คลอแรมเฟนิคอล แอมพิซิลินและอิริโทรมัยซิน ของเชื้อทั้ง 83 ไอโซเลต พบว่า มีหลากหลายรูปแบบ เมื่อสุ่มตัวอย่างเชื้อ 13 ไอโซเลต มาจำแนกโดยวิธีการหาลำดับนิวคลีโอไทด์ 16S rDNA พบว่า จำแนกได้เป็น Streptomyces, Norcardiopsis และ Actinomyces จำนวน 10, 2 และ 1 ไอโซเลต ตามลำดับ

            Actinobacteria are bacteria with high GC content in the genome. The aim of experiment was to isolate and study some character of actinobacteria isolated from archeological site in Sukhothai historical park. A total of 83 isolates were obtained when used Starch Casein Agar for isolation. Morphological study under stereo microscope when culture on HTA agar found divest of colony and spore color such as white, gray, black, brown and yellow. The ability in secrete substance effect medium pH when used glucose broth medium with bromothymol blue as indicator can be divide 83 isolates into 4 groups; group one secrete substance with decrease pH but no change indicator’s color, group two secrete substance with increase pH but no change indicator’s color, group three secrete substance with decrease pH and change indicator’s to yellow color, and group four secrete substance with increase pH and change indicator’s to blue color as 8.43, 3.61, 30.12 and 57.83 % respectively. The ability to resist 10 types of antibiotics, namely rifampicin, erythromycin, polymixin-B, ampicillin, bacitracin, gentamycin, streptomycin, chloramphenicol, kanamycin and tetracycline found diverts character.  The Random selected of 13 isolate for identified by sequencing 16S rDNA. The result found that 10, 2 and 1 isolate were closely related to genus Streptomyces, Norcardiopsis and Actinomyces respectively.