การยืนยันพระเชตวันมหาวิหารผ่านหลักฐานทางโบราณคดี

ผู้แต่ง

  • พระครูศรีพุทธิบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตขอนแก่น, ขอนแก่น, ประเทศไทย

บทคัดย่อ

พระสัมมาสัมพุทธเจ้า (Lord Buddha) เมื่อได้ตรัสรู้ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์แล้ว ได้เสด็จไปโปรดไวไนยสัตว์ในสถานที่ต่างๆ จากนครเล็กไปสู่นครใหญ่ จากประชาชนธรรมดาจนถึงพระราชาผู้ปกครองแว่นแคว้น ทำให้มีศรัทธาในพระรัตนตรัยหันมานับถือคำสอนของพระองค์ซึ่งเราเรียกว่า พุทธศาสนานั้นมีมากมายจวบจนวาระสุดท้ายของพระชนม์ชีพ จึงเสด็จปรินิพพานที่นครกุสินารา (Kusinara) ด้วยพระชนมายุ ๘๐ พรรษา ในระหว่างที่พระพุทธองค์เดินทางโปรดเวไนยสัตว์นั้น ในช่วงแรกๆ ได้ประทับอยู่ในสถานที่ต่างๆ เช่น ต้นร่มไม้ ใต้ชะง่อนผา ใต้เรือนยอด ถ้ำธรรมชาติ และที่มุงบังอื่นๆ ต่อมาพระเจ้าพิมพิสาร (King Bimbisara) ได้ฟังธรรมจนบรรลุพระโสดาบันจึงน้อมถวายเวฬุวัน (Veluvana Monastery) หรือสวนป่าไผ่ให้เป็นที่ประทับ แล้วน้อมถวายเป็นสังฆารามแห่งแรก นับตั้งแต่นั้นมา ก็ได้มีกษัตริย์ พ่อค้า คหบดี ประชาชนผู้ศรัทธาในพุทธศาสนาได้น้อมถวายอารามกระจายตามเมืองต่างๆเป็นจำนวนมากเพื่อรับหมู่สงฆ์ที่เพิ่มมากขึ้น ในบรรดาสังฆารามที่จำพรรษาของพระพุทธองค์นั้น พระเชตะวันมหาวิหาร (Jetavana Monastery) นครศราวัสตี หรือ สาวัตถีนับว่าสำคัญที่สุด เพราะเป็นที่ประทับจำพรรษานานถึง ๑๙ พรรษา

เอกสารอ้างอิง

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2554). พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย เล่มที่ ๗. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระยาสุรินทรฤาชัย (แปล). (2564). จดหมายเหตุแห่งพุทธอาณาจักรของพระภิกษุฟาเหียน. กรุงเทพฯ: บริษัท สำนักพิมพ์ศรีปัญญา จำกัด.

ซิว ซูหลุน. (2567). ถังซำจั๋ง: จดหมายเหตุการณ์เดินทางสู่ดินแดนตะวันตกของมหาราชวงศ์ถัง (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มติชน จำกัด.

Cunningham, A. (1852). Bhilsa Tope. New Delhi: WSK Printing.

Cunningham, A. (1871). Four reports made during the years 1861–1863. Simla: Government Central Press.

Archaeological Survey of India. (2002). Annual report 1908–1909. New Delhi: S. Narayan and Sons.

Archaeological Survey of India. (1981a). Epigraphy Indica (Vol. 8). New Delhi: Pearl Offset Press.

Archaeological Survey of India. (1981b). Epigraphy Indica (Vol. 9). New Delhi: Pearl Offset Press.

Archaeological Survey of India. (1981c). Epigraphy Indica (Vol. 11). New Delhi: Pearl Offset Press.

Legge, J. (1998). A record of Buddhistic kingdoms. New Delhi: Munshiram Manoharlal Publishers Pvt. Ltd.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-07-01

รูปแบบการอ้างอิง

พระครูศรีพุทธิบัณฑิต. (2025). การยืนยันพระเชตวันมหาวิหารผ่านหลักฐานทางโบราณคดี. Journal of Buddhist Education and Research (JBER), 11(3), 614–625. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jber/article/view/282999