สะเต็มศึกษาเพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต: กรณีศึกษาเพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์สร้างสรรค์จากกาบกล้วยเพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจชุมชน

บทคัดย่อ

การจัดการเรียนรู้ตามแนวทางสะเต็มศึกษาเป็นการบูรณาศาสตร์ที่สามารถนำไปสู่การขับเคลื่อนเพื่อการพัฒนาท้องถิ่นผ่านกระบวนการกระตุ้นและส่งเสริมศักยภาพการเรียนรู้ตลอดชีวิตของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนขนาดเล็กซึ่งเป็นมิติหนึ่งของการจัดการเรียนรู้ในลักษณะกิจกรรมที่มีการถอดบทเรียนร่วมกัน วิเคราะห์ปัญหา นำไปสู่แนวทางการแก้ปัญหาตามแบบสะเต็มศึกษาซึ่งเป็นการบูรณาการศาสตร์ 4 กลุ่มสาขา ดังนี้ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และคณิตศาสตร์ ได้มุ่งเน้นการแก้ปัญหาจากสถานการณ์จริง มีการวางแผนการดำเนินงานอย่างเป็นขั้นตอนและสามารถลงมือปฏิบัติได้จริง ผู้วิจัยได้จัดกิจกรรมการเรียนรู้ในลักษณะการแก้ปัญหาโดยใช้โครงการวิจัยเป็นฐาน เพื่อส่งเสริมทักษะด้านการคิดวิเคราะห์เพื่อแก้ปัญหา และการคิดสร้างสรรค์เพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนหัตถกรรมกาบกล้วย ผ่านการเรียนรู้ตามแนวคิดการออกแบบเชิงวิศวกรรม 5 ขั้นตอน ประกอบด้วย (1) การกำหนดปัญหา (2) การสืบค้นข้อมูลทฤษฎีและแนวคิดที่เกี่ยวข้อง (3) การวางแผนและพัฒนา (4) การทดสอบและประเมินผล และ (5) การนำเสนอผลลัพธ์และผลผลิตที่เกิดขึ้น ผลจากการศึกษา พบว่ากลุ่มวิสาหกิจชุมชนหัตถกรรมได้รับความรู้และสามารถประยุกต์ใช้แก้ปัญหา รวมทั้งสร้างมูลค่าเพิ่มวัตถุดิบจากฐานทรัพยากรชีวภาพในพื้นที่เพื่อยกระดับผลิตภัณฑ์สร้างสรรค์จากกาบกล้วยในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจชุมชนได้อย่างยั่งยืน