การศึกษาเรื่องการเคลื่อนย้ายทางวิชาการและนักศึกษาโมบิลิตี้ ในระดับอุดมศึกษาในประเทศไทย

บทคัดย่อ

งานวิจัยแบบบุกเบิกชิ้นนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) อธิบายลักษณะการเคลื่อนย้ายทางวิชาการในประเทศไทย 2) ศึกษาวิธีการส่งเสริมการเคลื่อนย้ายทางวิชาการในระดับอุดมศึกษาในประเทศไทย และ 3) จัดประเภทของนักศึกษาไทยที่เป็นนักศึกษาโมบิลิตี้ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มตัวอย่างที่ใช้งานวิจัยได้มาจากการเลือกแบบเจาะจงทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการจัดการเคลื่อนย้ายทางวิชาการของสถาบันอุดมศึกษาของประเทศไทย รวม 8 คนและข้อมูลจากเอกสาร วิเคราะห์ข้อมูล 3 ขั้นตอน คือวิเคราะห์แบบจำแนกชนิดข้อมูล วิเคราะห์ส่วนประกอบ และวิเคราะห์โดยการเปรียบเทียบข้อมูล ผลการวิจัยพบว่าการเคลื่อนย้ายทางวิชาการเป็นกิจกรรมในระดับอุดมศึกษาที่นักศึกษา อาจารย์ หรือบุคลากรในสถาบันอุดมศึกษาเดินทางไปศึกษา สอน ทำวิจัย หรือทำกิจกรรมที่มีเป้าหมายเชิงวิชาการในห้วงระยะเวลาหนึ่งในสถาบันอุดมศึกษาอื่นทั้งในและต่างประเทศ สถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทยสามารถส่งเสริมการเคลื่อนย้ายทางวิชาการของผู้เรียนได้ 2 รูปแบบใหญ่ คือ โครงการโมบิลิตี้และหลักสูตรถ่ายโอนหน่วยกิต นักศึกษาโมบิลิตี้ คือ นักศึกษาจากสถาบันการศึกษาหนึ่งที่ได้เดินทางเพื่อไปเข้าร่วมกิจกรรมทางวิชาการกับสถานศึกษาคู่สัญญาโดยยังคงสถานะเป็นนักศึกษาของสถาบันการศึกษาต้นสังกัด ผลการวิจัยทั้งหมดได้นำมาสร้างเป็น “กรอบแนวคิดเรื่องการเคลื่อนย้ายทางวิชาการและนักศึกษาโมบิลิตี้” ซึ่งผู้บริหารสถานศึกษา ผู้บริหารหลักสูตรและอาจารย์ระดับอุดมศึกษาในประเทศไทยสามารถนำไปปรับใช้เพื่อส่งเสริมการเคลื่อนย้ายทางวิชาการให้แก่บุคคลากร อาจารย์และนักศึกษาในสังกัดของตนได้