แนวทางการพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะสมอง (Executive Functions) สำหรับครูปฐมวัย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอแนวทางการพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้เพื่อเสริมสร้างทักษะสมอง สำหรับเด็กปฐมวัย ซึ่งเป็นทักษะสำคัญในการเรียนรู้และพัฒนาทักษะทางสังคม EF ประกอบด้วยการควบคุมตนเอง การวางแผน การจัดการ และความยืดหยุ่นทางความคิดที่ส่งผลต่อความสำเร็จในชีวิตประจำวันและการพัฒนาในระยะยาว โดยครูปฐมวัยมีบทบาทสำคัญในการสนับสนุนทักษะเหล่านี้ผ่านนวัตกรรมการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ นวัตกรรมที่ใช้พัฒนา EF แบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่ (1) เกมการศึกษา เพื่อเสริมสร้างการคิดวิเคราะห์และการแก้ปัญหา (2) สื่อดิจิทัล ที่ออกแบบมาเพื่อพัฒนาทักษะทางสมอง (3) กิจกรรมการเล่นแบบมีปฏิสัมพันธ์ ที่ช่วยกระตุ้นการเรียนรู้ร่วมกับเพื่อนและสภาพแวดล้อม และ (4) กิจกรรมชีวิตประจำวัน ที่ช่วยฝึก EF ผ่านกิจวัตรของเด็ก บทความนี้อ้างอิงทฤษฎีของนักจิตวิทยาที่มีชื่อเสียง ได้แก่ Erikson ที่เน้นความมั่นใจในตนเองและปฏิสัมพันธ์ทางสังคม Piaget ที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาสติปัญญาผ่านประสบการณ์ และ Vygotsky ที่มุ่งเน้นการเรียนรู้ผ่านการปฏิสัมพันธ์ทางสังคมและการสนับสนุนจากผู้มีประสบการณ์ การสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมมีความสำคัญอย่างยิ่ง ครูปฐมวัยควรออกแบบกิจกรรมที่ส่งเสริมการเล่นและการเรียนรู้ร่วมกัน เพื่อช่วยให้เด็กฝึกทักษะ EF อย่างเป็นธรรมชาติ การพัฒนา EF ที่มีประสิทธิภาพจะช่วยให้เด็กเติบโตอย่างมีคุณภาพและสามารถรับมือกับความท้าทายในอนาคตได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื้อหาและข้อมูลในบทความที่ตีพิมพ์ในวารสารการศึกษาและนวัตกรรมการเรียนรู้ ถือเป็นข้อคิดเห็นและความรับผิดชอบของผู้เขียน ซึ่งกองบรรณาธิการวารสาร ไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยหรือร่วมรับผิดชอบใด ๆ และไม่สงวนสิทธิ์การคัดลอกบทความเพื่อใช้ประโยชน์ทางวิชาการ แต่ให้อ้างอิงข้อมูลแสดงที่มาของบทความทุกครั้งที่นำไปใช้ประโยชน์
เอกสารอ้างอิง
Anderson, P. J., & Reidy, N. (2012). Assessing executive function in preschoolers. Neuropsychology Review, 22, 345-360. https://doi.org/10.1007/s11065-012-9220-3
Bergen, D. (2002). The role of pretend play in children’s cognitive development. Early Childhood Research & Practice, 4(1). https://ecrp.illinois.edu/v4n1/bergen.html
Best, J. R., & Miller, P. H. (2010). A developmental perspective on executive function. Child Development, 81(6), 1641–1660. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2010.01499.x
Blair, C. (2002). School readiness: Integrating cognition and emotion in a neurobiological conceptualization of children’s functioning at school entry. American Psychologist, 57(2), 111–127. https://doi.org/10.1037/0003-066X.57.2.111
Blair, C., & Diamond, A. (2008). Biological processes in prevention and intervention: The promotion of self-regulation as a means of preventing school failure. Development and Psychopathology, 20(3), 899–911. https://doi.org/10.1017/S0954579408000436
Blair, C., & Raver, C. C. (2015). School readiness and self-regulation: A developmental psychobiological approach. Annual Review of Psychology, 66, 711–731. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-010814-015221
Blair, C., & Razza, R. P. (2007). Relating effortful control, executive function, and false belief understanding to emerging math and literacy ability in kindergarten. Child Development, 78(2), 647–663. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2007.01019.x
Center for Educational Development Research. (2018). Implementation of EF in early childhood development centers (Research Report). Research Institute for Education.
Center on the Developing Child at Harvard University. (2011a). Building the brain’s “Air traffic control” system: How early experiences shape the development of executive function (Working Paper No. 11). Center on the Developing Child at Harvard University. https://developingchild.harvard.edu/wp-content/uploads/2024/10/How-Early-Experiences-Shape-the-Development-of-Executive-Function.pdf
Center on the Developing Child at Harvard University. (2011b). Executive function and self-regulation. Harvard University. https://developingchild.harvard.edu/
Diamond, A. (2013). Executive functions. Annual Review of Psychology, 64, 135–168. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-113011-143750
Diamond, A., & Lee, K. (2011). Interventions shown to aid executive function development in children 4 to 12 years old. Science, 333(6045), 959–964. https://doi.org/10.1126/science.1204529
Diamond, A., & Ling, D. S. (2016). Conclusions about interventions, programs, and approaches for improving executive functions that appear justified and those that, despite much hype, do not. Developmental Cognitive Neuroscience, 18, 34-48. https://doi.org/10.1016/j.dcn.2015.11.005
Erikson, E. H. (1950). Childhood and society. W.W. Norton & Company.
Garon, N., Bryson, S. E., & Smith, I. M. (2008). Executive function in preschoolers: A review using an integrative framework. Psychological Bulletin, 134(1), 31-60. https://doi.org/10.1037/0033-2909.134.1.31
Gioia, G. A., Isquith, P. K., Guy, S. C., & Kenworthy, L. (2000). Behavior Rating Inventory of Executive Function. Psychological Assessment Resources.
Miyake, A., & Friedman, N. P. (2012). The nature and organization of individual differences in executive functions: Four general conclusions. Current Directions in Psychological Science, 21(1), 8-14. https://doi.org/10.1177/0963721411429458
Office of the Basic Education Commission. (2019). Educational game project to develop EF skills. OBEC.
Office of the Secretary-General of the Education Council. (2022). Guidelines for organizing experiences that promote EF (Executive Functions) brain skills. 21 Century Company.
Orús, C., Barlés, M. J., Belanche, D., Casaló, L., Fraj, E., & Gurrea, R. (2016). The effects of learner-generated videos for YouTube on learning outcomes and satisfaction. Computers & Education, 95, 254–269. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2016.01.007
Piaget, J. (1952). The origins of intelligence in children. International Universities Press.
Plearn Phatthana School. (2021). Development of EF through learning activities in Plearn Phatthana School. Plearn Phatthana Educational Institute.
Shonkoff, J. P., & Phillips, D. A. (2000). From neurons to neighborhoods: The science of early childhood development. National Academies Press. https://doi.org/10.17226/9824
Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Harvard University Press. https://doi.org/10.2307/j.ctvjf9vz4
Weisberg, D. S., Hirsh-Pasek, K., & Golinkoff, R. M. (2013). Guided play: Principles and practices. Current Directions in Psychological Science, 22(3), 215-220.
Zelazo, P. D., & Carlson, S. M. (2012). Hot and cool executive function in childhood and adolescence: Development and plasticity. Child Development Perspectives, 6(4), 354-360. https://doi.org/10.1111/j.1750-8606.2012.00246.x
Zelazo, P. D., & Carlson, S. M. (2014). Executive function: Mechanisms underlying emotion regulation. In J. J. Gross (Ed.), Handbook of emotion regulation (2nd ed., 533–544). Guilford Press.
Zelazo, P. D., & Müller, U. (2011). Executive function in typical and atypical development. In U. Goswami (Ed.), The Wiley-Blackwell handbook of childhood cognitive development (2nd ed., 574–603). Wiley-Blackwell.
