สภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการในการจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์โดยใช้บริบทท้องถิ่นเป็นฐานบูรณาการการศึกษาเพื่อการประกอบการ
Current Situation Problems and Needs of Teaching with Contextual Creativity Based learning with Entrepreneurship Education
คำสำคัญ:
ปัญหา; ความต้องการ; การจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์เป็นฐาน; บริบทท้องถิ่น; การศึกษาเพื่อการประกอบการบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และความต้องการเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์โดยใช้บริบทท้องถิ่นเป็นฐานบูรณาการการศึกษาเพื่อการประกอบการและ 2) พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์โดยใช้บริบทท้องถิ่นเป็นฐานบูรณาการการศึกษาเพื่อการประกอบการ ผู้วิจัยเก็บรวบรวมข้อมูลแบบผสมวิธี กลุ่มผู้ให้ข้อมูลในการสำรวจ คือ ครูผู้สอนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 3 จำนวน 30 คน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 35 คน กลุ่มผู้เข้าร่วมการสนทนากลุ่ม คือ ครูผู้สอน จำนวน 8 คน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 จำนวน 7 คน เครื่องมือวิจัยที่ใช้ คือ แบบสอบถามและแบบบันทึกสนทนากลุ่ม ผู้วิจัยวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติบรรยายและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพด้วยการวิเคราะห์แก่นสาระ (Thematic Analysis)
ผลการวิจัยพบว่า ครูมีระดับความคิดเห็นด้านปัญหาเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์โดยใช้บริบทท้องถิ่นเป็นฐานบูรณาการการศึกษาเพื่อการประกอบการ โดยภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง( = 2.83, S.D. = 0.145) และความต้องการ โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก (
= 4.11, S.D. = 0.159) นักเรียนที่ตอบแบบสอบถามมีระดับความคิดเห็นด้านปัญหาเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์โดยใช้บริบทท้องถิ่นเป็นฐานบูรณาการการศึกษาเพื่อการประกอบการ โดยภาพรวม อยู่ในระดับปานกลาง(
= 3.04, S.D. = 0.143) และความต้องการ โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก (
= 4.35, S.D. = 0.199) ครูที่เข้าร่วมการสนทนากลุ่มระบุปัญหาผู้เรียนขาดทักษะของการคิดวิเคราะห์และสร้างสรรค์ อีกทั้งไม่สามารถเชื่อมโยงบริบทท้องถิ่นกับเนื้อหาการเรียนรู้ ครูต้องการการจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์เป็นฐาน โดยใช้บริบทท้องถิ่นที่เน้นการศึกษาเพื่อการประกอบการเพื่อส่งเสริมการพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืน นักเรียนระบุปัญหาการใช้ความคิดสร้างสรรค์ในการสร้างผลงาน และความต้องการเรียนรู้บริบทท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมการพัฒนาท้องถิ่น ผู้วิจัยสังเคราะห์ขั้นตอนการจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์โดยใช้บริบทท้องถิ่นเป็นฐานบูรณาการการศึกษาเพื่อการประกอบการได้ 7 ขั้นตอน คือ 1) นำเสนอบริบทท้องถิ่นเพื่อสร้างแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ 2) ระบุปัญหาและร่วมกันทำความเข้าใจบริบท 3) วางแผนและลงมือสร้างสรรค์บูรณาการการประกอบการ4) นำเสนอผลงานและวิจารณ์อย่างสร้างสรรค์ 5) สรุปองค์ความรู้จากบริบท 6) ประยุกต์ใช้ความรู้สู่การประกอบการ และ 7) ประเมินผลการเรียนรู้
The objectives of this research are 1) to explore the current situation, problems, and needs of teaching with contextual creativity-based learning with entrepreneurship education, and 2) to develop a contextual creativity-based learning with entrepreneurship education model. The researcher collected data using a mixed-methods approach. The survey participants included 30 teachers from Chiang Rai Primary Education Service Area Office 3 and 35 Grade 11 students. The focus group participants consisted of 8 teachers and 7 Grade 11 students. The research tools used were questionnaires and focus group discussion. Quantitative data were analyzed using descriptive statistics, while qualitative data were analyzed using thematic analysis.
The research results showed that the teachers rated the problems regarding contextual creativity-based learning with entrepreneurship education at a moderate level ( = 2.83, SD = 0.145), and the needs at a high level (
= 4.11, SD = 0.159). The students who responded to the questionnaire rated the problems at a moderate level (
= 3.04, SD = 0.143), and the needs at a high level (
= 4.35, SD = 0.199). Teachers in the focus group identified issues such as students lacking critical and creative thinking skills, and difficulties in linking contents with diverse local contexts. Teachers expressed a need for creative-based learning management that uses local contexts to promote entrepreneurial education for sustainable local development. Students in the focus group reported a lack of creative thinking and expressed a need for learning management that applies local context to promote local development. The researcher synthesized literature and formulated a seven-step process for contextual creativity-based learning with entrepreneurship education: 1) Introduction, 2) Identification, 3) Initiation, 4) Sharing, 5) Summarization, 6) Extension, and 7) Evaluation.
References
กระทรวงศึกษาธิการ. (2565). นโยบายและจุดเน้นของกระทรงศึกษาธิการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2567. (2565, 29 ธันวาคม). หน้า1-5. สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ. สืบค้นจาก https://www.moe.go.th/360policy-and-focus-moe-fiscal-year-2024/
กิตติกัณฐากรณ์ การุณประชา. (2563). การพัฒนาหลักสูตรกิจกรรมชุมนุม “การเป็นผู้ประกอบการ” ตามแนวคิดการฝึกทางปัญญาจากต้นแบบ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. [การค้นคว้าอิสระ ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
กิตติคุณ มั่นคงดี. (2560). ความต้องการเป็นผู้ประกอบการด้านคหกรรมศาสตร์ของนักศึกษาปริญญาตรีชั้นปีที่ 4 หลักสูตรคหกรรมศาสตรบัณฑิต คณะเทคโนโลยีคหกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทตโนโลยีราชมงคลพระนคร. [วิทยานิพนธ์คหกรรมศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร.
กิติมา กิจประเสริฐ. (2562). การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์โดยใช้วิธีการจัดการเรียนการสอนแบบ CBLร่วมกับอินโฟกราฟิก วิชาคอมพิวเตอร์ สำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2. [วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์.
จุฑารัตน์ ศรีน้อย. (2564). การพัฒนาชุดฝึกอบรมแบบความคิดสร้างสรรค์เป็นฐานร่วมกับอินโฟกราฟฟิกเคลื่อนไหวสำหรับเยาวชนแกนนำ. [วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ชนาธินาถ โกษาแสง. (2564). การจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์เป็นฐานเรื่องระบบนิเวศเพื่อพัฒนาความคิดสร้างสรรค์และแรงจูงใจใฝ่สัมฤทธิ์ทางการเรียนวิทยาศาสตร์ของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 3. [วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัญฑิต]. มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
ชลธิชา นำนา. (2650). การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวรรณคดีไทยของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ที่จัดการเรียนรู้โดยใช้รูปแบบสร้างสรรค์เป็นฐาน. [วิทยานิพนธ์ศึกษามหาศาสตรบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ณัฎฐ์วัฒน์ อนันตะสุข. (2565 ). การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนโดยใช้บริบทเป็นฐานร่วมกับระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ เพื่อส่งเสริมความสามารถในการแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย. [วิทยานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก.
ธนวุฒิ พิมพ์กิ. (2558). การบริหารธุรกิจขนาดย่อม. โอ.เอส.พริ้นติ้ง เฮ้า.
ธีรวิทย์ เนียมโภคะ. (2565). การจัดการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐานร่วมกับการใช้สื่อออนไลน์ เพื่อส่งเสริมความรู้รอบด้านสุขภาพ เรื่องระบบภูมิคุ้มกัน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. [การค้นคว้าอิสระการศึกษามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลันนเรศวร.
นวรัตน์ ชนาพรรณ. (2550). การศึกษากลยุทธ์ในการดำเนินงาน ภูมิความรู้ความชำนาญ เชาวน์เชิงปฏิบัติและความสำเร็จในการประกอบธุรกิจของผู้ประกอบการธุรกิจอาหารแช่แข็ง กลุ่มผลิตภัณฑ์จากสัตว์น้ำ. [วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
บุษยา ธงนำทรัพย์. (2562). การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยการจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์เป็นฐาน เรื่อง พลังงานความร้อน ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. [วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.
พลอยนัดดา ผาบไชย. (2561). การพัฒนาการเรียนรู้วิทยาศาสตร์โดยใช้การจัดการเรียนรู้ที่ใช้บริบทเป็นฐาน เรื่อง กรด-เบส สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. [วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
พิมพิชา เอกพันธ์. (2563). การพัฒนาการรู้เรื่องคณิตศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 เรื่อง ทฤษฎีกราฟเบื้องต้นด้วยกิจกรรมการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐาน. [วิทยานิพนธ์ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ภรณ์ภัสสรณ์ จ่าชัยภูมิ. (2558). การพัฒนาแนวคิดของนักเรียนเรื่อง ปฏิกิริยาเคมี ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 ด้วยการจัดการเรียนรู้โดยใช้บริบทเป็นฐาน. [วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
มงคล เรียงณรงค์ และลัดดา ศิลาน้อย. (2558 ). การพัฒนาทักษะการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยใช้รูปแบบการสอนแบบสร้างสรรค์เป็นฐาน (CBL) ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 รายวิชา ส21103 สังคมศึกษา. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 38(4), 141 - 148.
มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงในพระบรมราชูถัมภ์. (มปป.) มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงในพระบรมราชูถัมภ์. มูลนิธิแม่ฟ้าหลวงในพระบรมราชูถัมภ์.
รหัท ติ๊บแปง. (2562 ). การวิจัยปฏิบัติการเพื่อพัฒนาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบบริบทเป็นฐาน เรื่อง อัตราส่วน และร้อยละ ที่ส่งเสริมความสามารถในการเชื่อมโยงทางคณิตศาสตร์ สำหรับนักเรียนชนเผ่าชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. [การค้นคว้าอิสระปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
โรงเรียนบ้านห้วยไร่สามัคคี. (2567). หลักสูตรเรียนร่วมอาชีวศึกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทวิศึกษาแนวใหม่) หลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนบ้านห้วยไร่สามัคคี (ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช 2567) ที่สอดคล้องกับรายวิชาของหลักสูตร ปวช. พุทธศักราช 2567 ประเภทวิชาอุตสาหกรรมอาหาร กลุ่มอาชีพการประกอบและบริการอาหาร สาขาวิชาอาหารและโภชนาการ. โรงเรียนบ้านห้วยไร่สามัคคี.
วิริยะ ฤาชัยพาณิชย์. (2558). การสอนแบบสร้างสรรค์เป็นฐาน Creativity-based Learning (CBL). วารสารนวัตกรรมการเรียนรู้, 1(2), 23 - 37.
วิริยะ ฤาชัยพาณิชย์ และวรวรรณ นิมิตพงษ์กุล. (2562 ). สอนสร้างสรรค์ เรียนสนุก ยุค4.0+. ซีเอ็ดยูเคชั่น.
สมภพ ล้อเรืองสิน. (2562 ). การพัฒนาโปรแกรมการศึกษานอกระบบโรงเรียนตามแนวคิดการเรียนรู้ทางสังคมเพื่อส่งเสริมเจตคติต่อการเป็นผู้ประกอบการวิสาหกิจเริ่มต้นสำหรับนักศึกษามหาวิทยาลัย. [วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต]. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2565). แผนพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐาน (พ.ศ. 2566 - 2570). https://www.obec.go.th/archives/813787.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แผนการศึกษาชาติ2560-2579. บริษัท พริกหวานกราฟฟิค จำกัด.
สิรินทิพย์ สิทธิศาสตร์. (2564 ). การพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ที่ได้รับ การจัดการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์เป็นฐาน เรื่อง วัสดุรอบตัวเรา. [วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตร มหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
สิริพัชร์ เจษฎาวิโรจน์. (2560). กระบวนการเรียนรู้แบบสร้างสรรค์เป็นฐานในกระบวนวิชา CEE2205 (ความคิดสร้างสรรค์สำหรับเด็ก). วารสารศึกษาศาสตร์ปริทัศน์, 32(2), 1 - 8.
สุภาวดี หาญเมธี. (2551 ). ความคิดสร้างสรรค์. รักลูกแฟมิลี่กรุ๊ป.
สุรชัย ภัทรบรรเจิด. (2560 ). นโยบายการจ่ายปันผลสำหรับผู้ประกอบการ SMEs ในสภาวะวิกฤติเศรษฐกิจ. วารสารการจัดการสมัยใหม่, 15(1), 23 - 34.
อาทิตย์ วุฒิคะโร. (2543 ). อุดมศึกษากับการสร้างบัณฑิตให้เป็นผู้ประกอบการ. จุฬาลงกรณ์วารสาร, 12(46), 39 - 48.
Guilford, J. P. (1967). The Nature of Human Intelligence. McGraw-Hill.
Phenphanor Phuangphae. (2017). Creativity-based learning in social studies. Veridian E-Journal, 10(5), 365 - 374.
