การศึกษาผลกระทบด้านสุขภาพและสิ่งแวดล้อมจากสถานที่กำจัดมูลฝอย กรณีศึกษา: สถานที่กำจัดมูลฝอยองค์การบริหารส่วนตำบลนาพู่ อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลกระทบด้านสุขภาพของประชาชนและสิ่งแวดล้อมจากสถานที่กำจัดมูลฝอยขององค์การบริหารส่วนตำบลนาพู่ อำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ ผู้ที่อาศัยบริเวณโดยรอบสถานที่กำจัดมูลฝอยขององค์การบริหารส่วนตำบลนาพู่ และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการบริหารจัดการมูลฝอยในพื้นที่ตำบลนาพู่ มีการเก็บข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ใน 4 มิติ ได้แก่ มิติทางกาย มิติทางจิตใจ มิติทางสังคม และมิติทางจิตวิญญาณ และด้านสิ่งแวดล้อม โดยใช้แบบสอบถามและการสนทนากลุ่มเป็นเครื่องมือเก็บข้อมูล กลุ่มตัวอย่างจำนวน 256 คน การสนทนากลุ่มย่อย จำนวน 2 ครั้ง รวมจำนวน 31 คน และตรวจคุณภาพสิ่งแวดล้อมสถานที่กำจัดมูลฝอย ผลการศึกษาพบว่า โดยภาพรวมทั้งกลุ่มผู้ตอบแบบสอบถามและกลุ่มสนทนากลุ่มย่อยไม่ได้รับผลกระทบด้านสุขภาพมากนักจากสถานที่กำจัดมูลฝอย แต่อย่างไรก็ตามเมื่อพิจารณาในส่วน ผลกระทบเชิงบวก พบว่า มิติทางจิตใจ ประชาชนรู้สึกพึงพอใจที่องค์การบริหารส่วนตำบลนาพู่ จัดการปัญหาทุกครั้งที่มีเหตุร้องเรียนเข้ามาทันที ร้อยละ 42.97 มีค่าเฉลี่ยในภาพรวม 2.86 (S.D.=1.27) อยู่ในระดับปานกลาง  ผลกระทบเชิงลบ ส่วนใหญ่ได้รับผลกระทบจากสิ่งแวดล้อม ด้านกลิ่นเหม็น ร้อยละ 51.95 มีค่าเฉลี่ยในภาพรวม 1.98 (S.D.=1.31) อยู่ในระดับมีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันน้อย  จากการสนทนากลุ่มร่วมกับผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องได้มาซึ่งมาตรการป้องกันและข้อเสนอแนะ คือ ควรมีการเฝ้าระวังผลกระทบด้านสุขภาพของประชาชน และการสร้างความตระหนักและความเข้าใจในการจัดการมูลฝอย เพื่อลดปริมาณการเกิดมูลฝอยในชุมชนและรณรงค์ให้ความรู้ แนวคิดหลัก 3R คือ Reduce Reuse Recycle มีแผนทำกิจกรรมอย่างต่อเนื่องและมีการติดตามผล โดยเน้นการมีส่วนร่วมของประชาชนในการแก้ไขปัญหามูลฝอยในพื้นที่