ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงธรณีของอุทยานธรณีขอนแก่นสูอุ่ทยานธรณีโลกของยูเนสโก

Main Article Content

ศุภมิตร จันทะคาม
แดนวิชัย สายรักษา
รังสรรค์ สิงหเลิศ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างและประเมินยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงธรณีของอุทยานธรณี
ขอนแกน่ สูอุ่ทยานธรณีโลกของยูเนสโก ใชก้ ารวิจัยแบบผสมผสานวิธีระหวา่ งการวิจัยเชิงคุณภาพสำหรับสรา้ งยุทธศาสตร ์
เก็บรวบรวมข้อมูลการสัมภาษณ์เชิงลึก การประชุมระดมความคิด และการสนทนากลุ่มกับคณะทำงานอุทยานธรณี
ขอนแก่น จำนวน 55 คน โดยใช้การวิเคราะห์ด้วยเทคนิค SWOT Analysis และ TOWS Metrix และการวิจัยเชิง
ปริมาณสำหรับการประเมินยุทธศาสตร ์ เก็บรวบรวมขอ้ มูลโดยใชแ้ บบประเมินยุทธศาสตรก์ ับผูเ้ ชี่ยวชาญดา้ นการทอ่ งเที่ยว
เชิงธรณีและอุทยานธรณีในระดับชาติและระดับโลก จำนวน 9 คน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าเฉลี่ย และ
ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
ผลการวิจัยพบว่า ยุทธศาสตร์ที่สร้างขึ้นมีวิสัยทัศน์ คือ อุทยานธรณีขอนแก่นเป็นอุทยานการท่องเที่ยว
ไดโนเสาร์และภูมิปัญญาระดับโลกประกอบด้วย 5 พันธกิจ, 5 วัตถุประสงค์, 5 ประเด็นยุทธศาสตร์, 11 เป้าประสงค์,
22 กลยุทธ์, 34 ตัวชี้วัด และ 78 โครงการ โดยประเด็นยุทธศาสตร์ ได้แก่ (1) อนุรักษ์และปกป้องแหล่งมรดกทางธรณี
อย่างมีส่วนร่วม (2) บริหารจัดการอุทยานธรณีแบบองค์รวมสู่เครือข่ายระดับโลก (3) ยกระดับสู่เมืองท่องเที่ยว
ไดโนเสาร์และภูมิปัญญาระดับโลก (4) ส่งเสริมการศึกษาและสื่อความหมายเพื่อการท่องเที่ยวเชิงธรณีด้วยนวัตกรรม
และ (5) พัฒนาเศรษฐกิจท้องถิ่นอย่างยั่งยืน ส่วนการประเมินยุทธศาสตร์ พบว่า มีความเหมาะสม ( gif.latex?\bar{X} = 4.54, S.D. = .569)
และความเป็นไปได้ในการนำไปปฏิบัติอยู่ในระดับมาก ( gif.latex?\bar{X} = 4.50, S.D. = .591)

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
จันทะคาม ศ., สายรักษา แ., & สิงหเลิศ ร. (2020). ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงธรณีของอุทยานธรณีขอนแก่นสูอุ่ทยานธรณีโลกของยูเนสโก. วารสารครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม, 17(1), 599–611. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/edu-rmu/article/view/252243
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมทรัพยากรธรณี. (2553). การกำหนดนโยบายและแนวทางการบริหารจัดการแหล่งอนุรักษ์ทางธรณีวิทยา.กรุงเทพมหานคร: กรมทรัพยากรธรณี.
_______ . (2558). แผนแม่บทการบริหารจัดการธรณีวิทยาและทรัพยากรธรณี พ.ศ. 2562-2558. กรุงเทพมหานคร:กรมทรัพยากรธรณี.
_______ . (2558). แผนแม่บทการบริหารจัดการอุทยานธรณีสตูล. กรุงเทพมหานคร: กรมทรัพยากรธรณี.
_______ . (2562, 12 กรกฎาคม). ข่าวแจงการค้นพบไดโนเสาร์ชนิดใหม่ของประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร:สืบค้นจาก http://www.dmr.go.th/
กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2560, 5 พฤศจิกายน). ยุทธศาสตร์การพัฒนาการท่องเที่ยวของกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา พ.ศ. 2560-2564. สืบค้นจาก https://mots.go.thกัลยา วานิชย์บัญชา. (2549). สถิติสำหรับงานวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร:โรงพิมพ์จุฬาลงกรมหาวิทยาลัย.
จิรศักดิ์ เจริญมิตร, ศิริกรณ์ ถวาย และมนตรี แก่นทอง. (2555). รายงานการสำรวจแหล่งธรณีวิทยาจังหวัดขอนแก่น (รายงานวิชาการอนุรักษ์ธรณีวิทยา 1/2555). กรุงเทพมหานคร: กรมทรัพยากรธรณี.
ดำรงค์ วัฒนา. (2545). คู่มือการจัดทำแผนยุทธศาสตร์สำหรับหน่วยงานภาครัฐ: ยุทธศาสตร์สู่ผลงาน. กรุงเทพมหานคร: สำนักที่ปรึกษากรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข.
ศุภมิตร จันทะคาม. (2559). การท่องเที่ยวเชิงธรณีปรากฏการใหม่ของการพัฒนาท่องเที่ยวที่ยั่งยืน ในรายงานผลการดำเนินงาน ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2559 (ตุลาคม 2558 - กันยายน 2559). ขอนแก่น:สำนักงานทรัพยากรธรณี เขต 2 กรมทรัพยากรธรณี.
_______. (2560). แนวทางการพัฒนาการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวเชิงธรณีวิทยาของอุทยานธรณีขอนแก่น อำเภอเวียงเก่า จังหวัดขอนแก่น (วิทยานิพนธ์ปริญญารัฐประศาสนศาสตรมหาบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฎสุราษฎร์ธานี, สุราษฎร์ธานี.
_______. (2561). แนวทางการพัฒนาศักยภาพแหล่งธรณีวิทยาเพื่อการท่องเที่ยวเชิงธรณีของอุทยานธรณีขอนแก่น อำเภอเวียงเก่า จังหวัดขอนแก่น (รายงานผลการวิจัย). ขอนแก่น: กรมทรัพยากรธรณี.
ศุภมิตร จันทะคาม และชมพูนุช ชาญวิชา. (2558). การศึกษาการระดมความคิดเห็นด้านการบริหารจัดการและพัฒนาแหล่งอนุรักษ์ธรณีวิทยาเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน ในพื้นที่หุบเขาไดโนเสาร์ดึกดำบรรพ์(รายงานผลการวิจัย). ขอนแก่น: กรมทรัพยากรธรณี.
สำนักงานจังหวัดขอนแก่น. (2560). แผนยุทธศาสตร์การพัฒนาจังหวัดขอนแก่น พ.ศ. 2560-2564. ขอนแก่น:สำนักงานจังหวัดขอนแก่น.
_______. (2561). การแต่งตั้งคณะกรรมการอำนวยการอุทยานธรณีขอนแก่น. ขอนแก่น: สำนักงานจังหวัดขอนแก่น.
สำนักงานอุทยานธรณีโคราช. (2560). แนวทางการบริหารจัดการแหล่งธรณีวิทยา แหล่งอนุรักษ์ธรณีวิทยาหรืออุทยานธรณีจังหวัดนครราชสีมา. นครราชสีมา: สำนักงานจังหวัดนครราชสีมา.
สำนักบริหารยุทธศาสตร์กลุ่มจังหวัดร้อยแก่นสารสินธุ์. (2560). แผนพัฒนากลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง พ.ศ. 2561-2564. ร้อยเอ็ด: สำนักบริหารยุทธศาสตร์กลุ่มจังหวัดร้อยแก่นสารสินธุ์.
สุรชัย ศิริพงษ์เสถียร. (2556). ปัญหาการบริหารจัดการอุทยานธรณีประเทศไทย. นนทบุรี: สถาบันพระปกเกล้า.
สุวิมล ติรกานันท์. (2551). การสร้างเครื่องมือวัดตัวแปรในการวิจัยทางสังคมศาสตร์: แนวทางสู่การปฏิบัติ.กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Antic, A., and Tomic, N. (2017). Geoheritage and geotourism potential of the Homolje area (Eastern Serbia). Journal of Acta Geoturistica, 8(1), 67-78.
Certo, S. C., and Peter, P. J. (1988). Strategic management concepts and applications (1st ed.).New York: Random House, Business Division.
Danek, T., and Skupien, P. (2016). Geotourism aspects of the Lufeng Dinosaur National Geopark in Yunnan Province, China. Journal of GeoScience Engineering, LXII(1), 51-57. Retrieved fromhttps://www.researchgate.net/publication/306085444_Geotourism_Aspects_of_the_Lufeng_Dinosaur_National_Geopark_in_Yunnan_Province_China
Dowling, R. K. (2008). The emergence of geotourism and geoparks. Journal of Tourism, 9(2),227–236.
Dowling, R. K. (2010). Geotourism’s global growth. Journal of Geoheritage, 3(1), 1-13.
Farsani, N. T., Coelho, C., and Coasta, C. (2011). Geotourism and geoparks as gateways to sociocultural sustainability in Qeshm Rural area, Iran, Asia Pacific. International Journal ofTourism Research, 13(1), 68 - 81. doi: 10.1002/jtr.800
_______ . (2014). Geo-knowledge management and geoconservation via geoparks and geotourism. Journal of Geoheritage, 6(3), 185–192. doi: 10.1007/s12371-014-0099-7
Gray, M. (2008). Geodiversity: Developing the paradigm. Proceeding of the geologists’ association,119(3-4), 287-298. doi: 10.1016/S0016-7878(08)80307-0 Hose, T. A. (2012). 3G’s for modern geotourism. Journal of Geoheritage, 4(1-2), pp. 7–24.doi: 10.1007/s12371-011-0052-y
Joyce, E. B. (2006). Geomorphological sites and the new geotourism in Australia. Journal ASEG Extended Abstracts, 2006(1), 1-4. doi: 10.1071/ASEG2006ab078
Newsome, D., and Dowling, R. K. (2006). Geotourism’s issues and challenges. In Geotourism,Part Three: Geotourism in Action - Chapter 13 (pp. 242-254). Elsevier, Oxford.
_______ . (2010). Global geotourism perspectives. Oxford, UK: Goodfellow Publishers.Olafsdottir, R., and Tverijonaite, E. (2018). Geotourism: A systematic literature review.Geosciences (Switzerland), 8(7), 1-16. doi: 10.3390/geosciences8070234
UNESCO. (2015). Global geoparks network. Geoparks secretariat, global earth Observations section,division of ecological and earth sciences, Paris. Retrieved from http://www2.unwto.org
_______. (2017). UNWTO annual report 2017. Retrieved from http://www2.unwto.org
Marlina, E. (2016). Geotourism as a strategy of geosite empowerment towards the tourism sustainability in gunungkidul regency, Indonesia. International Journal of Smart Home,10(5), 131-148.