ศักยภาพในการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากขององค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่นในจังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

          การพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากเป็นกลไกสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศให้มีการเจริญเติบโตอย่างยั่งยืน งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาศักยภาพในการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับเทศบาลนครและเทศบาลเมืองในจังหวัดอุดรธานีและเป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้วิจัยใช้การวิจัยแบบกรณีศึกษาหลายกรณี (Multiple Case Study) และเลือกศึกษาเทศบาลในพื้นที่จังหวัดอุดรธานี จำนวน 4 แห่ง ได้แก่ เทศบาลนครอุดรธานี เทศบาลเมืองโนนสูง-น้ำคำ เทศบาลเมืองบ้านดุง และเทศบาลเมืองหนองสำโรง ผู้ให้ข้อมูลหลัก ประกอบด้วย นายกเทศมนตรี ปลัดเทศบาล นักพัฒนาชุมชน และนักวิเคราะห์นโยบายและแผน เครื่องมือในการวิจัยได้แก่ แบบสัมภาษณ์โดยมีประเด็นคำถามกึ่งโครงสร้าง และนำข้อมูลที่ได้จากการเก็บรวบรวมทั้งหมดมาวิเคราะห์และประเมินผลเทียบกับทฤษฎีและเปรียบเทียบกับงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง โดยปราศจากอคติ

          ผลการวิจัยพบว่า

          เทศบาลทั้ง 4 แห่ง มีศักยภาพในการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก ในด้านภาวะผู้นำ วิสัยทัศน์และนโยบาย และด้านการบริหารงานของผู้บริหารท้องถิ่น ด้านโครงสร้างองค์กรและกระบวนงาน ด้านการเงินการคลัง ด้านบุคลากร และด้านกายภาพ อย่างไรก็ดีเทศบาลยังมีความท้าทายในมิติอื่น ๆ อยู่ กล่าวคือ ด้านการบริหารงานของผู้บริหารท้องถิ่น ซึ่งพบว่า มุ่งเน้นการให้คำปรึกษาแก่ประชาชน ด้านโครงสร้างองค์กรและกระบวนงานนั้น เทศบาลขาดอำนาจในการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก มีข้อจำกัดทางกฎหมายและระเบียบข้อบังคับที่ไม่เอื้ออำนวยต่อการดำเนินงาน ในด้านการเงินและการคลัง เทศบาลได้รับงบประมาณสนับสนุนจากรัฐบาลเพื่อพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และสามารถจัดหารายได้ตามที่กฎหมายกำหนดเท่านั้น ด้านบุคลากร แม้ว่าเทศบาลมีบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถ แต่ไม่ได้รับจัดสรรอัตราบุคลากรที่รับผิดชอบการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากโดยตรง รวมทั้งด้านกายภาพ เทศบาลมีความพร้อมในด้านวัสดุอุปกรณ์ อาคาร และสถานที่ ดังนั้น รัฐบาลจึงควรกระจายอำนาจในการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากแก่ อปท. ให้สามารถกำหนดนโยบายและโครงการที่เป็นรูปธรรมและตอบสนองความต้องการเชิงพื้นที่ได้