การจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาตามแนวทางพระพุทธศาสนา
คำสำคัญ:
การจัดการเรียนรู้, การสอนสังคมศึกษา, แนวทางพระพุทธศาสนาบทคัดย่อ
การจัดการเรียนรู้วิชาสังคมศึกษาซึ่งเป็นรายวิชาหนึ่งที่มีความสำคัญอย่างยิ่ง ในการพัฒนาสมรรถนะของผู้เรียน ให้สามารถเรียนรู้การดำรงชีวิตอยู่ในสังคม รู้เท่ากันการเปลี่ยนแปลงของสังคม และการอยู่ร่วมกับบุคคลอื่นได้อย่างมีความสุข และมีวิธีการสอนแบบการถ่ายทอด อบรม การแลกเปลี่ยน กระบวนการปรับการเรียนการสอนหรือการถ่ายทอด ความรู้ของครูสู่ผู้เรียน ซึ่งเป็นแนวคิดที่ปรับวิธีคิด เปลี่ยนวิธีการสอน โดยครูออกแบบการเรียนรู้ จากการตั้งคำถามเพื่อให้ผู้เรียนคิดและสืบค้น ข้อมูล เรียนรู้จากกิจกรรมที่หลากหลาย ฝึกให้ ผู้เรียนมีทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิต การจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาจึงมีความสำคัญในด้านการพัฒนาคุณลักษณะต่างๆของผู้เรียนให้เป็นพลเมืองดี มีเหตุผลด้วยกุศลจิตคิดสรรค์มั่นในคุณธรรมจริยธรรม โดยบูรณาการตามหลักของพระพุทธศาสนา 3 ประการคือ 1) การเรียนรู้ต้องเริ่มต้นที่ตนเอง (Self Learning) คือ สอนให้เกิด ฉันทะ คือ ความรู้สึก รักในสิ่งที่เรียน เกิดวิริยะ คือ ความเพียรพยายามที่จะเสาะแสวงหาความรู้ เกิดจิตตะ คือ ความเอาใจใส่ ไม่ทอดทิ้งการเรียน และเกิดวิมังสา คือ การตรวจสอบตนเองเพื่อปรับปรุงการเรียนให้ดีขึ้นอยู่ 2) การเรียนรู้ ต้องควบคู่กับการปฏิบัติ (Learning by Doing) คือ ต้องการให้ผู้เรียนเกิดปัญญา ความรู้แจ้งเห็นจริงในสิ่งทั้งปวง และ 3) การเรียนรู้ต้องควบคู่กับความสนุกสนาน (Enjoy Learning) ผู้เรียนมีความสุขที่ได้ หลุดพ้นจากความไม่รู้ เช่น การใช้วิธีเล่นเป็นเรียน (Play Way : Playing is Learning) การเล่านิทานหรือ กรณีตัวอย่าง (Case Study) หรือการให้ลงมือปฏิบัติจริง
เอกสารอ้างอิง
วิชัย ตันศิริ. (2547). โฉมหน้าการศึกษาไทยในอนาคต : แนวคิดสู่การปฏิรูปในพระราชบัญญัติการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2546). พุทธวิธีในการสอน. พิมพ์ครั้งที่ 18. กรุงเทพมหานคร: บริษัท พิมพ์สวย จำกัด.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2559). พุทธวิธีการสอน. พิมพ์ครั้งที่ 2 พระนครศรีอยุธยา: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วิภาพรรณ พินลาและวิภาดา พินลา. (2561). การจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาในยุคศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Phra Witespromkhun and Wongsuwan, N. (2017). Buddhist Social Studies Material. Social Studies Teaching, Faculty of Education. Bangkok :
Mahachulalongkornrajavidyalaya University Press.
คณะกรรมการการศึกษาพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา, หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา พ.ศ. 2558 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551, โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต), พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 34. มูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติภาพ พระธรรมปฎก (ป. อ. ปยุตฺโต), 2559.
Phra Dhammapitaka (P.A. Payutto). (1997). Buddhism for Human and Society Development. Bangkok : Local Press.
Phra Paisal Visalo. (2009). Thai Buddhism in the future. Bangkok: Komol Keemthong Foundation.
Sirimahasakorn, B. (2002). Human Emphasis Education as the Center of Development. Bangkok : Book Point.
Wannapok, S. (1999). Buddhist Teaching Methods in the Tipitaka. Second Printed. Bangkok : Amarin Book Centre Company.
Vitthaya Thongdee and Suphawit Rompaen. (2018) : The Approach to Develop Social Studies Teaching According to Buddhist Method at Thailand 4.0: Mahachulalongkornrajavidyalaya University, Khonkean Campus, Thailand

