การสื่อสารเชิงพุทธเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต
คำสำคัญ:
การสื่อสารเชิงพุทธ, การสื่อสารเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการสื่อสารเชิงพุทธเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต ผลการศึกษาพบว่า ยุคนี้เป็นยุคสื่อใหม่ ที่มีการหลอมรวมสื่อต่าง ๆ เข้าด้วยกัน และมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องสื่อสารเชิงพุทธ คือ อาศัยหลักธรรมเป็นเครื่องควบคุมกำกับ หรือ ใช้ประกอบ ทั้งนี้ เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้รับสารสำหรับหลักธรรมที่จำเป็นต้องน้อมนำมาใช้ประกอบการสื่อสาร คือ หลักธรรมประกอบคุณสมบัติผู้ส่งสาร ได้แก่ กัลยาณมิตร ปราศจากอคติ กุศลกรรมบถ 10 วิชชาและจรณะ หลักธรรมที่ประกอบคุณสมบัติของสาร ได้แก่ สันโดษ (สารที่ส่งเสริมชีวิตความเป็นอยู่) อริยสัจ (สารที่ส่งเสริมการเข้าถึงความจริง) ขันธ์ 5 (สารที่ส่งเสริมความเข้าใจส่วนประกอบ สภาพและความเป็นไปของชีวิต) สังคหวัตถุ (สารที่ส่งเสริมการอยู่ร่วมกัน) สาราณียธรรม (สารที่ส่งเสริมความสามัคคี) สัปปุริสธรรม(สารที่ส่งเสริมทักษะชีวิต) ไตรสิกขา (สารเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบองค์รวม) หลักธรรมที่เป็นช่องทางการสื่อสาร ได้แก่ อายตนะภายในและอายตนะภายนอก และหลักธรรมประกอบผู้รับสาร ได้แก่ โยนิโสมนสิการ (กระบวนการทางความคิด) และสติสัมปชัญญะ (รู้เท่าทันการสื่อสาร) จากหลักธรรมทั้งหมด หากนำมาใช้ประกอบการสื่อสาร เชื่อว่าจะทำให้ผู้รับสารได้รับการพัฒนาคุณภาพชีวิต ที่สอดคล้องกับหลักไตรสิกขา และก่อเกิดประโยชน์ต่อสังคมโดยรวมด้วย
เอกสารอ้างอิง
ชาย สัญญาวิวัฒน์ และ สัญญา สัญญาวิวัฒน์. (2551). การบริหารจัดการแนวพุทธ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ทรงวิทย์ แก้วศรี. การศึกษาวิเคราะห์ยุทธวิธีในการประกาศศาสนาของพระพุทธเจ้า. กรุงเทพฯ: บริษัท ธรรมสาร จำกัด.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). ทุกข์สำหรับเห็น แต่สุขสำหรับเป็น. พิมพ์ครั้งที่ 9. กรุงเทพฯ:ธรรมสภา.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2539). การสื่อสารเพื่อเข้าถึงสัจธรรม. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.
พระมหาสมบูรณ์ วุฑฺฒิกโร. (2546). พระพุทธศาสนาเพื่อสังคม : ศึกษาการตีความศีลห้าของเครือข่ายพุทธศาสนิกเพื่อสังคมนานาชาติ. สารนิพนธ์ปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาหรรษา ธมฺมหาโส (นิธิบุณยากร),รศ.ดร. (2557). พระพุทธศาสนากับวิทยาการสมัยใหม่. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พุทธทาสภิกขุ. (2526). ฟ้าสางระหว่าง 50 ปี ที่มีสวนโมกข์. กรุงเทพฯ: การพิมพ์พระนคร.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทยฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2563). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสื่อมวลชน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
