หลักความรับผิดชอบของรัฐโดยปราศจากความผิดกรณีศึกษา : การชิงอาวุธสงครามจากคลังอาวุธของรัฐเพื่อก่ออาชญากรรมในจังหวัดนครราชสีมา

บทคัดย่อ

การรักษาความปลอดภัยสาธารณะเป็นหน้าที่ของรัฐซึ่งนานาอารยประเทศซึ่งปกครองในระบอบเสรีประชาธิปไตยยึดถืออย่างเป็นสากล สำหรับประเทศไทยแม้ว่ารัฐธรรมนูญจะกำหนดให้การรักษาความปลอดภัยสาธารณะเป็นหน้าที่ของรัฐตามมาตรา 52 ก็ตาม แต่กรณีที่เกิดสาธารณภัยและก่อความเสียหายกับประชาชน บทบัญญัติแห่งกฎหมายของไทยมักอยู่บนพื้นฐานของหลักความรับผิด ที่รัฐจะต้องรับผิดก็ต่อเมื่อรัฐกระทำการโดยจงใจหรือประมาทเลินเล่อเป็นเหตุให้เกิดความเสียหายเป็นสำคัญ แม้ว่าความเสียหายเช่นว่านั้นจะเป็นผลโดยตรงจากการที่รัฐก่อให้เกิดความเสี่ยงภัยขึ้นกับประชาชนก็ตาม เว้นแต่กรณีที่กฎหมายลายลักษณ์อักษรได้กำหนดให้รัฐจะต้องรับผิดไว้เป็นการเฉพาะเป็นรายกรณีเท่านั้น แตกต่างจากประเทศฝรั่งเศสซึ่งยึดถือว่าเป็นหลักกฎหมายทั่วไปที่รัฐจะต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายทั้งปวงที่เกิดขึ้นอันเนื่องมาจากความเสี่ยงภัยที่รัฐเป็นผู้ก่อขึ้นแม้ว่ารัฐนั้นจะมิได้มีความผิดก็ตาม จากความแตกต่างดังกล่าวส่งผลให้เกิดปัญหาในทางปฏิบัติซึ่งอาจกระทบต่อผู้เสียหายจากกรณีการชิงอาวุธสงครามจากคลังอาวุธของรัฐเพื่อก่อความรุนแรงในจังหวัดนครราชสีมาตามมาหลายประการ เช่น ปัญหาการไม่ใช่ผู้ทรงสิทธิเรียกร้องของประชาชนผู้เสียหาย ปัญหาความไม่เสมอภาคในการเยียวยาความเสียหาย และปัญหาความไม่มั่นคงของมาตรการเยียวยาตามกฎหมาย บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงปัญหาดังกล่าว และนำเสนอแนวทางในการพัฒนามาตรการเยียวยาประชาชนผู้ได้รับความเสียหายอันเกิดจากความเสี่ยงภัยที่รัฐเป็นผู้ก่อขึ้น ให้มีสอดคล้องกับระบอบเสรีประชาธิปไตยและเจตนารมณ์แห่งรัฐธรรมนูญต่อไป