ศึกษาอิทธิพลความเชื่อในการรักษาโรคด้วยพิธีกรรมโจลมะม๊วตของชาวพุทธไทย เชื้อสายเขมร อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์

ผู้แต่ง

  • พระปลัดเสกสรร ธีรปญฺโญ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์
  • ธนรัฐ สะอาดเอี่ยม มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์
  • พระราชวิมลโมลี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาเขตสุรินทร์

คำสำคัญ:

การรักษาโรค,, มะม๊วต,, ความเชื่อ,, อิทธิพล,, พิธีกรรม

บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาเพื่อ 1) ศึกษาบริบทอำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ 2) ศึกษาโรคที่ใช้วิธีการรักษาด้วยพิธีกรรม (โจลมะม๊วต) ของชาวพุทธไทยเชื้อสายเขมรชุมชนตำบลทมอ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ 3) ศึกษาอิทธิพลความเชื่อในการรักษาโรคด้วยพิธีกรรม(โจลมะม๊วต) ของชาวพุทธไทยเชื้อสายเขมรชุมชนทมอ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสารและการลงพื้นที่สัมภาษณ์ แล้วนำเสนอเชิงพรรณนาวิเคราะห์

               ผลการวิจัยพบว่า

               บริบทอำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ พบว่าเป็นอำเภอที่มีความเจริญด้านเศรษฐกิจรองลงมาจากอำเภอเมืองสุรินทร์มีพื้นที่ในเขตปกครอง 18 ตำบล 241 หมู่บ้านประชากรที่อยู่ในอำเภอปราสาทประกอบด้วยกลุ่มชาติพันธ์ เขมร ลาว กูยและจีน แต่ส่วนมากจะเป็นกลุ่มชาติพันธุ์เขมร ประเพณีวัฒนธรรมของอำเภอปราสาทเป็นประเพณีวัฒนธรรมที่ผสมผสานระหว่างกลุ่มชาติพันธ์เหล่านี้ ทำให้อำเภอปราสาทมีความหลากหลายทางวัฒนธรรมประเพณี

               โรคที่ใช้วิธีการรักษาด้วยพิธีกรรม (โจลมะม๊วต) ของชาวพุทธไทยเชื้อสายเขมรชุมชนตำบลทมอ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์ พบว่า โรคที่จะทำการรักษาโดยการจัดพิธีกรรมเล่นมะม๊วตส่วนมากจะเป็นโรคที่เกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุไปหาหมอที่โรคพยาบาลแล้วไม่หายหรือมีอาการที่ผิดปกติจากคนไข้ทั่วไป ญาติของคนไข้ก็จะไปหาหมอพื้นบ้านหรือร่างทรงเพื่อให้เข้าทรงดูว่าเป็นคนไข้เป็นโรคอะไร ต้องทำอย่างไรจึงจะหาย เมื่อมีการเข้าทรงดูแล้ว จึงจะมีการจัดพิธีกรรมเล่นมะม๊วตโดยจะมีการสร้างปะรำพิธีขึ้นมีเครื่องเซ่นไหว้ ตามความเชื่อและมีการเล่นดนตรีร่ายรำขณะประกอบพิธี เมื่อประกอบพิธีเล่นมะม๊วตแล้วก็มีทั้งที่หายจากการเจ็บไข้และไม่หาย ซึ่งชาวบ้านก็จะเชื่อว่าเป็นเรื่องเวรกรรมของแต่ละบุคคล

               อิทธิพลความเชื่อในการรักษาโรคด้วยพิธีกรรม(โจลมะม๊วต) ของชาวพุทธไทยเชื้อสายเขมรชุมชนทมอ อำเภอปราสาท พบว่าการรักษาโรคด้วยพิธีกรรมโจลมะม๊วตหรือปันโจลมะม๊วตเป็นความเชื่อที่ได้รับการสืบทอดมาตั้งแต่สมัยโบราณที่ระบบการการแพทย์หรือโรคพยาบาลของรัฐยังไม่แพร่หลายและเจริญเหมือนปัจจุบัน แม้ปัจจุบันนี้การรักษาโรคด้วยระบบการแพทย์สมัยใหม่จะมีความเจริญและมีประสิทธิภาพมากขึ้นกว่าแต่ก่อน แต่ความเชื่อในพิธีกรรมการรักษาโรคด้วยการโจลมะม๊วตก็ยังมีอยู่ จากการที่ผู้วิจัยได้ศึกษาได้พบว่าความเชื่อในการรักษาโรคด้วยพิธีกรรมโจลมะม๊วตมีอิทธิพลในด้านต่างๆ ดังนี้ 1) อิทธิพลด้านความเชื่อ ประชาชนในอำเภอปราสาทบางชุมชนยังมีความเชื่อเกี่ยวกับการรักษาโรคบางอย่างด้วยการทำพิธีกรรมโจลมะม๊วตอยู่ แม้การรักษาโรคด้วยการแพทย์สมัยใหม่จะเจริญมากแล้วก็ตาม  2) อิทธิพลด้านจริยธรรมที่มีต่อประชาชนในสังคม พิธีกรรมโจลมะม๊วตทำให้เกิดจริยธรรมหรือความประพฤติที่ดีของประชาชนที่มีความเชื่อร่วมกันเช่นความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ ความรักความสามัคคีช่วยเหลือเกื้อกูลกันของคนในชุมชน

References

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). การแพทย์แนวพุทธ. กรุงเทพมหานคร: กองทุนวุฒิธรรมเพื่อการศึกษาและปฏิบัติธรรม, 2557.
พระมหาวีระ สุขแสวง. “มะม๊วต : พิธีกรรมและความเชื่อของกลุ่มคนพูดภาษาเขมรถิ่นอำเภอกระสัง จังหวัดบุรีรัมย์”. ค้นคว้าอิสระ หลักสูตรศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาเขมรศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยศิลปากร, 2550.
เชิดศักดิ์ ฉายถวิล. “ดนตรีประกอบการรักษาโรคด้วยพิธีกรรม “เรือมมะม๊วต”ของกลุ่มชาติพันธุ์เขมร กรณีศึกษาพื้นที่จังหวัดศรีสะเกษ”. รายงานการวิจัย. สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ กระทรวงวัฒนธรรมประจำปีงบประมาณ, 2550.
ทวีศักดิ์ ทองทิพย์ และคณะ. “ศาสนาและวัฒนธรรม: การใช้ประโยชน์จากอัตลักษณ์ของฐานทรัพยากรการท่องเที่ยวจังหวัดสุรินทร”. รายงานการวิจัย. สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 2560.
สารภี สุขแสวง,การศึกษาวิเคราะห์พิธีกรรม การโจลมะม๊วต : กรณีศึกษาชุมชนเขมรหมู่บ้านหรือเกียน ตำบลนอกเมือง อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์, 2553.
อรอุมา เลาหพิบูลย์กุล. “วิธีการบำบัดรักษาสุขภาพเชิงพุทธบูรณาการ,บทความวิชาการ”. Journal of Yanasangvorn Research Institutes. Vol. 5 No. 2 (July-December 2014): 42.

สัมภาษณ์
สัมภาษณ์ นางสวน สมดัง บ้านทมอ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์. 15 กรกฎาคม 2563.
สัมภาษณ์ นายชโรธร สว่างภพ บ้านขยอง ตำบลทมอ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์.15 กรกฎาคม 2563.
สัมภาษณ์ นางตวง บุตรสาลี บ้านขยอง ตำบลทมอ อำเภอปราสาท จังหวัดสุรินทร์. 15 กรกฎาคม 2563.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-12-23