ขอมศึกษา: เพื่อสันติสุขในเอเซียอาคเนย์
คำสำคัญ:
ขอมศึกษา, สุวรรณภูมิ, ทวารวดี, เอเซียอาคเนย์, สันติสุขบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ข้อ คือ 1.เพื่อตีความคำว่า “ขอม” ให้ได้ความหมายที่เปิดกว้างยิ่งขึ้น 2.เพื่อลดการยึดถือในความเป็น “ขอม” ไว้เพียงเฉพาะกลุ่ม 3.เพื่อสมานสันติสุขในสังคมเอเซียอาคเนย์ พร้อมคำเสนอแนะ เป็นการศึกษาจากเอกสาร ฟังบรรยายจากนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ ด้านโบราณคดี และการสังเกต แล้วนำเสนอข้อมูลเชิงพรรณาวิเคราะห์
ผลการศึกษาพบว่า
- คำว่า “ขอม” เมื่อตีความเชิงปฏิบัติการ จะมีความหมายที่กว้างขึ้น ทั้งด้านบริเวณอาณาเขตพื้นที่ (ภูมิศาสตร์) ด้านช่วงระยะเวลาแห่งยุคสมัย (ประวัติศาสตร์) และด้านคน ภาษา ศิลปวัฒนธรรม (มานุษยวิทยา)
- การศึกษาอารยธรรมขอมในสมัยปัจจุบัน มีข้อมูลใหม่ ๆ จำนวนมากและหลากหลายที่จะลดการยึดถือ แบ่งคน แบ่งพวก ของความเป็นขอมไว้เพียงเฉพาะตน จนสามารถช่วยลดความขัดแย้งกันได้ระดับหนึ่ง สนับสนุนการลดความขัดแย้งในสังคมระหว่างประเทศ
- การศึกษาเรื่อง “ขอมศึกษา” จะนำไปสู่ปฏิบัติการสมานสันติสุขในสังคมเอเซียอาคเนย์ ผ่านการเยี่ยมชมโบราณสถานในยุคสุวรรณภูมิ ทวารวดี นครวัด สุโขทัย ซึ่งระบุว่าเป็นศิลปะขอมโบราณ และพิสูจน์หลักฐานสำคัญของใช้อักษรขอมสำหรับเขียนและอ่าน เช่น ขอมบาลี ขอมไทย ขอมภาษาเมือง ขอมภาษาธรรม เป็นต้น การเรียนวิชาขอมศึกษาจะเป็นโอกาสดีสำหรับการพัฒนาคุณธรรม ให้เกิดความรักและสามัคคีกันระหว่างประเทศ สำหรับพื้นที่เอเซียอาคเนย์ เพราะภูมิภาคนี้เป็นดินแดนสุวรรณภูมิเดียวกัน บรรพบุรุษยุคทวารวดีหนึ่งเดียว และต่างร่วมสมัย ร่วมวัฒนธรรมขอมเรืองอำนาจ
References
จิรารัตน์ จารุวัฒนาศิริ. (2564). อิทธิพลแห่งคำสอนพระพุทธศาสนามหายานที่มีต่อการสถาปนา เส้นทางราชมรรคาของพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรรศน์, 17(2), 101-110.
น้าอำ HISTORY. (29 สิงหาคม 2566) ภารกิจตามหามนุษย์ขอมคนแรกของสยาม (ท่านมนขอมพิษณุ จากจารึก "กเบื้องจาร"). สืบค้น 1 ตุลาคม 2566. จาก https://www.youtube. com/ watch?v=FX8Kroq1Zgc&t=11s
นิพัทธ์ แย้มเดช. (2558). จากต้นแบบธรรมิกราชาของพระเจ้าอโศกมหาราช สู่บทบาทพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 พระราชาผู้บรรเทาทุกข์ของทวยราษฎร์ : ภาพสะท้อนจากจารึกประจําาอาโรคยศาลา. วารสารดำรงวิชาการ, 14(1), 170-204.
นิพัทธ์ แย้มเดชและคณะ. (2561). ศิลาจารึกปิเมียนากัสแห่งศรีอินทราเทวี (ก.485): เนื้อหาและความสำคัญเป็นคำเชิดชูพระเจ้าชัยวรมันที่ 7. วารสารดำรงวิชาการ, 15(2), 89-142.
ประกาศ. (2566). ประกาศกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม เรื่อง การกำหนดให้สถาบันอุดมศึกษาสังกัดกลุ่มสถาบันอุดมศึกษา ประจำปีการศึกษา 2566. 20 มกราคม 2566.
ประกาศกรมศิลปากรเรื่องขึ้นทะเบียนโบราณสถาน. (2505). ราชกิจจานุเบกษา. เล่มที่ 79 ตอนที่ 97 (ลงวันที่ 30 ตุลาคม 2505).
พงษธร เครือฟ้า. (2563). องค์ประกอบและหลักการออกแบบเพื่อการสื่อสารเมืองหลวงวัฒนธรรมจังหวัดราชบุรี. วารสารอารยธรรมศึกษา โขง-สาละวิน, 11(1), 131-151.
พระครูสมุห์หาญ ปญฺญธโร ดร. (2566). เจ้าอาวาสวัดป่าอาเจียง หมู่ 14 ตำบลกระโพอำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์. สัมภาษณ์.
พิพัฒน์ กระแจะจันทร์, ผศ.ดร. (2566). อาจารย์ประจำสาขาวิชาประวัติศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. สัมภาษณ์.
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.(2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
วรรณฤทธิ์ ปราโมช ณ อยุธยา. บรรยายในรายการ จารึก”กเบื้องจาน” คืออะไร? เก่าแก่ยุคทวารวดีหรือ? : สภากาแฟเวทีชาวบ้าน 071265. สืบค้น 1 ตุลาคม 2566. จาก https://www.youtube.com/watch?v=cCSicjapjRc
สฤษดิ์พงศ์ ขุนทรง. (2561). แนวคิดใหม่เกี่ยวกับพัฒนาการทางวัฒนธรรมของเมืองโบราณอู่ทอง. ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และศิลปะ, 11(2), 2885-2899.
สุธาชัย ยิ้มประเสริฐ. (ม.ป.ป.). พระปฐมเจดีย์ในความเลื่อมแห่งมโนภาพทางประวัติศาสตร์. วารสารอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 132-155.
อนุรักษ์ ดีพิมาย. (2563). เมืองนอกของเมืองศรีเทพ: ข้อมูลใหม่จากการขุดค้นทางโบราณคดีปี พ.ศ. 2561. วารสารดำรงวิชาการ, 19(1), 11- 36.
ออฟฟิเชียล มติชน ทีวี. (2562). รายการ ขรรค์ชัย-สุจิตต์ ทอดน่องท่องเที่ยว ตอน “พระแท่น แลนด์มาร์คแม่กลอง 2,000 ปี. สืบค้น 30 ตุลาคม 2566. จาก https://www.youtube. com/watch?v=nUyfVehO9bk&ab_channel=matichontv
