การพึ่งตนเองของชาวนาเชิงพุทธในจังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

     การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ  1) เพื่อศึกษาการพึ่งตนเองของชาวนาในจังหวัดขอนแก่น  2)  เพื่อศึกษาแนวทางการส่งเสริมการพึ่งตนเองของชาวนาเชิงพุทธในจังหวัดขอนแก่น 3) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบการพึ่งตนเองของชาวนาเชิงพุทธในจังหวัดขอนแก่น เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative  Research) โดยการสัมภาษณ์กลุ่มเป้าหมายแบบเจาะจง  ได้แก่ ชาวนาที่พึ่งตนเองได้ใช้หลักการทางพุทธศาสนาไปใช้ในจังหวัดขอนแก่นจำนวน 6 หมู่บ้านๆ ละ 5 คน รวมทั้งสิ้น  30 คน        

     ผลการวิจัยพบว่า

     1) การพึ่งตนเองของชาวนาในจังหวัดขอนแก่น พบว่า การดำเนินชีวิตเป็นแบบพอเพียง แต่ยังอาศัยระบบเศรษฐกิจแบบใหม่  โดยอาศัยพ่อค้าคนกลางในการซื้อขายสินค้าทางการเกษตร กลุ่มหรือชุมชนที่อิงอาศัยกันได้ไม่เต็มที่เพราะทุนในการจัดการมีน้อยไม่พอกับความต้องการของประชาชน

     2) ด้านแนวทางการส่งเสริมการพึ่งตนเองของชาวนาเชิงพุทธในจังหวัดขอนแก่น  พบว่า  ต้องมีธรรมะเป็นเครื่องกำกับแนวทางการส่งเสริมการพึ่งพาตนเอง 5 ประการ คือ 1. ความพอดีด้านจิตใจ 2. ความพอดีด้านสังคม 3. ความพอดีด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 4. ความพอดีด้านเทคโนโลยี 5. ความพอดีด้านเศรษฐกิจ

     3) รูปแบบการพึ่งตนเองของชาวนามีการนำหลักอิทธิบาท 4 ไปประยุกต์ใช้  ได้แก่ 1. ฉันทะ คือ ความชอบ ความรักในอาชีพที่ตนเองทำ 2. วิริยะ คือ ความเพียรมีความขยัน อดทนต่ออาชีพของตน 3. จิตตะ คือ การเอาใจใส่ในการทำนาในอาชีพที่ทำ 4. วิมังสา คือ หลังจากการทำนาแล้วมีการวิเคราะห์ผลที่ได้จากการประกอบอาชีพ