การขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมในคัมภีร์ใบลานนครตักศิลา

ผู้แต่ง

  • ปริญญ์รดา อุทัยสา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาสงฆ์มหาสารคาม
  • ประสาท จูมพล มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วิทยาสงฆ์มหาสารคาม

คำสำคัญ:

การขัดเกลาเชิงวัฒนธรรม, คัมภีร์ใบลานนครตักศิลา

บทคัดย่อ

         บทความทางวิชาการนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาค้นคว้ากระบวนการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมที่ปรากฏในคัมภีร์ใบลานนครตักศิลา โดยได้ใช้วิธีการค้นคว้าจากเอกสาร งานวิจัย หนังสือ ตํารา ตลอดถึง คัมภีร์ศาสนาต่าง ๆ ทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ การขัดเกลาเชิงวัฒนธรรม คือ กระบวนการที่คนเรียนรู้ ซึมซับบรรทัดฐานและค่านิยมของสังคมจากการสั่งสอนหรือการบอกกันโดยตรง และจากการสังเกตของตัวเองให้สามารถใช้ชีวิตร่วมกันกับผู้อื่น ใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างถูกต้อง เหมาะสมและพัฒนาตนเองให้เป็นสมาชิกที่ดีของสังคม รวมถึงเพื่อพัฒนาบุคลิกภาพของตนเอง ซึ่งการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมมีนักวิชาการได้ให้แนวคิดไว้หลายท่าน อาจกล่าวได้ว่า กระบวนการขัดเกลา เชิงวัฒนธรรมตามหลักคำสอนในคัมภีร์ใบลานนครตักศิลา และรวบรวมเป็นชุดความรู้เพื่อส่งเสริม การขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมในคัมภีร์ใบลานนครตักศิลาผ่านการจัดกิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมสวดมนต์ นั่งสมาธิ ฟังบรรยาย ถาม-ตอบ ปัญหาธรรม คำสอนในคัมภีร์ใบลานนครตักศิลาสามารถนำมาเป็นแบบอย่างที่ดี ในการขัดเกลา เชิงวัฒนธรรม ประกอบด้วย 3 ด้าน ได้แก่ ด้านที่ 1 แบบแผนในการประพฤติปฏิบัติตน ด้านที่ 2 หลักปฏิบัติในการอยู่ร่วมกันหรือมารยาททางสังคม ด้านที่ 3 ความเชื่อทางศาสนา จากคำสอนที่ปรากฏในคัมภีร์เป็นชุดความรู้เพื่อการขัดเกลาเชิงวัฒนธรรม เป็นความสนใจต่อการเรียนรู้ในคัมภีร์ใบลานนครตักศิลา และสามารถนำเอาหลักคำสอนในคัมภีร์มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ และยังเป็นการต่อยอดในการเรียนรู้ภาษาและวรรณกรรมท้องถิ่นได้ดียิ่งขึ้น นำหลักคำสอน และคติความเชื่อไปถ่ายทอดให้คนในชุมชนได้เรียนรู้ร่วมกัน และมีจุดมุ่งหมายที่จะพัฒนากระบวนการคิดวิเคราะห์ ในระบบการเรียนรู้ในโรงเรียน หรือสถาบันการศึกษาให้อยู่ในคุณธรรมจริยธรรม ทําให้สังคมมีความเป็นระเบียบเรียบร้อยดีงามรวมทั้งการอยู่ร่วมกันในสังคมได้อย่างสันติสุข

เอกสารอ้างอิง

ก่องแก้ว วีระประจักษ์. (2545). สารนิเทศจากคัมภีร์ใบลานสมัยอยุธยา. กรุงเทพมหานคร: หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร.

คายส์ เอฟ ชาร์ลส์. (2556). อีสานนิยม: ท้องถิ่นนิยมในสยามประเทศ. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิโครงการ ตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์.

งามพิศ สุภาพ. (2545). หลักมานุษยวิทยาวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร: ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะรัฐศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

จํานงค์ อดิวัฒนสิทธิ์ และคณะ. (2547). สังคมวิทยา. กรุงเทพมหานคร: ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

ดํารง ฐานดี. (2522). การวิเคราะห์ทฤษฎีพวกพ้อง: การมองปัญหาของ Levi-Strauss. วารสาร รามคําแหง,2(6): 72-73.

ธรรมนูญ คําสัตย์. (2560). วิธีสร้างวินัยในตัวเองทําได้ไม่ยาก. เรียกใช้เมื่อ 30 เมษายน 2566 จาก http://www.acn.ac.th/articles/mod/forum/discuss.php?d=359

นิยพรรณ วรรณศิริ. (2540). มานุษยวิทยาสังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

พระพิษณุพล สุวณฺณรูโป (รูปทอง), (2558), “การขัดเกลาสังคมโดยองค์กรศาสนาในพระพุทธศาสนา”,สาระนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต, บัณฑิตวิทยาลัย:มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาดาวสยาม วชิรปญฺโญ, ดร. (2559). แบบเรียนอักษรธรรมอีสานและไทยน้อย. ขอนแก่น: ศูนย์ภาษาภูมิปัญญาและวัฒนธรรมอาเซียน.

วิชัย ภู่โยธิน และคณะ. (ม.ป.ป.). หน้าที่พลเมือง วัฒนธรรมและการดําเนินชีวิตในสังคม ม.4 ม.6.กรุงเทพมหานคร: อักษรเจริญทัศน์.

สุพัตรา สุภาพ. (2549). ปัญหาสังคม. กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.

สมชาย นิลอาธิ. (18 มีนาคม 2544). โลกทัศน์จากคัมภีร์ใบลาน: คติชนและวิถีชีวิต. เอกสารประกอบการ

ประชุมทางวิชาการเรื่อง“การสำรวจสถานภาพองค์ความรู้จากคัมภีร์ใบลานภาคตะวันออก เฉียง เหนือ ประเทศไทย.”, หน้า 91 - 107.

สำนักหอสมุดแห่งชาติ. (2552). คู่มือสำรวจ จัดหา รวบรวมทรัพยากรสารสนเทศ เอกสาร

World Health Organization. (1999). Partners in Life Skills Education. Geneva: WHO.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-06-30

รูปแบบการอ้างอิง

อุทัยสา ป. ., & จูมพล ป. . (2023). การขัดเกลาเชิงวัฒนธรรมในคัมภีร์ใบลานนครตักศิลา. Journal of Buddhist Education and Research (JBER), 9(2), 300–314. สืบค้น จาก https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jber/article/view/276222

ฉบับ

ประเภทบทความ

Academic Article