แนวทางการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูในโรงเรียน ศูนย์การบริหารการจัดการศึกษาป่าแป๋ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาแม่ฮ่องสอน เขต 2

สมใจ  ปัญญาสงบ; นลธวัช   ยุทธวงศ์; วิทยา   พัฒนเมธาดา

ผู้แต่ง

สมใจ ปัญญาสงบ วิทยาลัยนอร์ทเทิร์น
นลธวัช ยุทธวงศ์ วิทยาลัยนอร์ทเทิร์น
วิทยา พัฒนเมธาดา วิทยาลัยนอร์ทเทิร์น

คำสำคัญ:

แนวทางการพัฒนา, การจัดการเรียนรู้ของครู, การเรียนรู้เชิงรุก

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพและปัญหาการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูในโรงเรียน ศูนย์การบริหารการจัดการศึกษาป่าแป๋ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาแม่ฮ่องสอน เขต 2 และ 2) หาแนวทางการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูในโรงเรียน ศูนย์การบริหารการจัดการศึกษาป่าแป๋ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาแม่ฮ่องสอน เขต 2 ประชากรได้แก่ ผู้บริหารและครูผู้สอนในศูนย์การบริหารการจัดการศึกษาป่าแป๋ จำนวน 97 คนและผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 9 คน เครื่องมือเป็นแบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาค่าร้อยละ ความถี่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า สภาพการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู โดยรวมอยู่ในระดับมาก (m = 3.82) ปัญหาการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูคือ ครูไม่กำหนดรูปแบบ วิธีการสอนที่เน้นให้ผู้เรียนลงมือปฏิบัติ ไม่ใช้คำถาม กระตุ้นเพื่อให้คิดและหาคำตอบอย่างกระตือรือร้น และครูไม่วิเคราะห์หลักสูตร กำหนดกิจกรรมให้เหมาะสม แนวทางการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครู ควรจัดการเรียนรู้โดยให้ผู้เรียนได้เรียนรู้จากการปฏิบัติจริง ออกแบบกิจกรรมการเรียนรู้ร่วมกับผู้เรียน มีกิจกรรมสร้างทักษะ ให้ผู้เรียนได้แสดงความคิดเห็น แสวงหาข้อมูลที่ถูกต้อง มีการวิเคราะห์ระดับความสามารถของผู้เรียน ให้เป็นผู้กำหนดแนวทางที่สนใจศึกษาด้วยตนเอง สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน และสร้างความเข้าใจกับผู้เรียน มีการวิเคราะห์ความต้องการของผู้เรียนและออกแบบการเรียนรู้รายบุคคล จัดทำแผนการเรียนรู้รายภาค และแผนการจัดกิจกรรมที่หลากหลายเพื่อให้ผู้เรียนได้ลงมือทำ เน้นการฝึกปฏิบัติให้เกิดทักษะที่จำเป็น และควรประชุมแจ้งนโยบายการจัดการเรียนรู้เชิงรุกให้ครูทราบอย่างชัดเจนทั่วถึงก่อนวันเปิดภาคเรียน

เอกสารอ้างอิง

กนกวรรณ ฉัตร์แก้ว. (2562). การจัดการเรียนรู้เชิงรุกในยุคประเทศไทย 4.0 ของครูผู้สอนระดับมัธยมศึกษาตอนต้น. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาหลักสูตรและการสอน. มหาวิทยาลัยรังสิต.

จิราพร มะสุใส. (2565). สภาพ ความต้องการจำเป็นและแนวทางพัฒนาครูในการจัดการเรียนรู้เชิงรุก ของโรงเรียนในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 2. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา มหาวิทยาลัยนครพนม.

ฉัตรชัย วีระเมธีกุล. (2559). การนำวิธีการเรียนรู้ด้วยการลงมือทำ (Active Learning) มาใช้เพื่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษาของประเทศ. เข้าถึงเมื่อ 7 สิงหาคม 2565. เข้าถึงได้จาก http://www.dsdw2016.dsdw.go.th/.

ณัฐวดี ธาตุดี. (2561). การพัฒนาความสามารถการอ่านอย่างมีวิจารณญาณของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เชิงรุก. ใน วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร. 17(2), 129.

ทิพา พุมมา. (2565). แนวทางการบริหารงานโครงการลดเวลาเรียนเพิ่มเวลารู้รูปแบบ Active Learning ของผู้บริหารสถานศึกษา ในกลุ่มโรงเรียนที่ 6 นเรศวร สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา.มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์.

เนาวรัตน์ รอดเพียน. (2560). กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบ PRACT Model ที่ส่งผลต่อคุณภาพการเรียนรู้แบบ Active Learning ของนักเรียนนักศึกษา วิทยาลัยอาชีวศึกษาศาสนบริหารธุรกิจ. เข้าถึงเมื่อ 7 สิงหาคม 2565. เข้าถึงได้จาก: http://www.sasana.ac.th/2017/upfile/601/6.pdf.

ประหยัด พิมพา. (2561, มกราคม-มิถุนายน). การศึกษาไทยในยุคปัจจุบัน (Current Thai Studies). วารสารมหาวิทยาลัยมหามกุฎราชกุมาร วิทยาเขตร้อยเอ็ด. 7 (1): 242-249

ภูมิ ประยูรโภคราช. (2566). แนวทางการพัฒนาการจัดการเรียนรู้เชิงรุกของครูผู้สอนโรงเรียนตากพิทยาคม สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาตาก. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา วิทยาลัยนอร์ทเทิร์น.

มาลี โชติชัย. (2563) การจัดการเรียนรู้เชิงรุกโรงเรียนบ้านหนองเจริญ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาญจนบุรี เขต 3. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ.

ยุภาลัย มะลิซ้อน. (2563). การพัฒนาสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุกในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 2. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

วารินท์พร ฟันเฟื่องฟู. (2562, มกราคม-เมษายน). การจัดการเรียนรู้ Active Learning ให้สำเร็จ. ใน วารสารวไลยลงกรณ์ปริทัศน์ (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์). 9(1) 135-145

ศักดิ์นรินทร์ นิลรัตน์ศิริกุล. (2563). การพัฒนาสมรรถนะครูด้านการจัดการเรียนรู้เชิงรุก : กรณีศึกษาสหวิทยาเขตสตึก สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 32. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.

สถาพร พฤฑฒิกุล. (2558). เอกสารประกอบการฝึกอบรม “คุณภาพผู้เรียนเกิดจากกระบวนการเรียนรู้ (Quality of students derived from Active Learning process).” สระแก้ว: คณะเทคโนโลยีการเกษตร มหาวิทยาลัยบูรพา วิทยาเขตสระแก้ว.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). แนวทางการนิเทศเพื่อพัฒนาและส่งเสริมการจัดการเรียนรู้เชิงรุกตามนโยบายลดเวลาเรียนเพิ่มเวลารู้. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (2560). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ.

สุภัทรา ภูษิตรัตนาวลี. (2560). การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุกสำหรับคณาจารย์วิทยาลัยเทคโนโลยี ภาคใต้. ดุษฎีนิพนธ์หลักสูตรปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการวิจัยพฤติกรรมศาสตร์ประยุกต์.มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

เหมือนฝัน ยองเพชร. (2563). แนวทางการบริหารจัดการเรียนรู้เชิงรุกในศตวรรษที่ 21 ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานส่งเสริมการจัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดพะเยา. การค้นคว้าอิสระหลักสูตรปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต แขนงวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.