ศึกษาวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับการบรรลุธรรม ในพุทธปรัชญาเถรวาท

บทคัดย่อ

ในบทความชิ้นนี้  ผู้วิจัยได้นำเสนอการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างภาษากับบรรลุธรรม  ในทฤษฎีทางปรัชญาภาษากล่าวถึงภาษาทั่วไปเป็นหลัก  แต่ในพุทธปรัชญากล่าวถึงภาษาธรรม  โดยมีบทสรุปดังนี้

๑.  ภาษากับปริยัติ  การศึกษาปริยัติเกี่ยวข้องกับตำราและคำสอนทางคัมภีร์  โดยเริ่มต้นจากการฟัง,คิดใคร่ครวญและลงมือปฏิบัติ  กรณีนี้ทำให้ภาษาปริยัติกลายเป็นภาษาทางปรัชญาที่เป็นการโต้เถียงกันตามการตีความของแต่ละบุคคลไป  ในด้านพุทธปรัชญาเถรวาทได้แก้ไขปัญหานี้ด้วยอาศัยบุคคลที่บรรลุธรรม  ภาษาในคัมภีร์ถูกตีความว่าสร้างความเข้าใจต่อข้อเท็จจริงเท่านั้น  แต่ก็ยังไม่ควรเชื่อว่าเป็นความจริง

๒.  ภาษากับปฏิบัติ  คำสอนภาคปฏิบัติที่นำไปสู่ความจริง  ไม่จำเป็นต้องตีความ  แต่มีคำถามว่าพระพุทธเจ้าจะแสดงธรรมแล้วทำให้ผู้ฟังเข้าใจก่อน  ฉะนั้น การบรรลุธรรมได้ต้องอาศัยภาษา  เพราะผู้จะบรรลุธรรมได้ต้องปฏิบัติโดยอาศัยภาษาจากตำราหรือคำพูดของอาจารย์  ภาษาที่เกิดขึ้นหลังจากการปฏิบัติ  เรียกว่า  ภาษาธรรม  เป็นภาษาที่เข้าใจนามธรรม  และสร้างพัฒนาชีวิตด้วยการปฏิบัติที่ถูกต้องตามหลักมัชฌิมาปฏิปทา  จนกระทั่งบรรลุธรรมได้ในที่สุด