มังคลัตถทีปนี : ศาสตร์แห่งการดำเนินชีวิต
คำสำคัญ:
มังคลัตถทีปนี, พระสิริมังคลาจารย์, ศาสตร์การดำเนินชีวิตบทคัดย่อ
คัมภีร์มังคลัตถทีปนีรจนาโดยพระสิริมังคลาจารย์พระเถระชาวเชียงใหม่ จัดว่าเป็นคัมภีร์ที่อยู่ในชั้นยุคอรรถกถา เพราะผู้แต่งได้นำเอาเนื้อความจากพระไตรปิฎก กล่าวคือ มงคลสูตร จาก ขุททกปาฐะและสุตตนิบาต ขุททกนิกาย สุตตันตปิฎกเล่มที่ ๒๕ มาอธิบายเพิ่มเติม โดยอาศัยเนื้อหาสาระที่เป็นหลักธรรมทางศาสนามาเป็นโครงเรื่องหรือแก่นเรื่อง โดยการเชื่อมโยงไปถึงคัมภีร์อื่นๆ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกันตลอดถึงบุคคลต่างๆในศาสนา โดยมีจุดประสงค์หลักเพื่ออธิบายหลักธรรมคำสอนในมงคลสูตรให้กระจ่างชัดแก่ผู้ที่สนใจใคร่ศึกษา คัมภีร์มังคลัตถทีปนีได้มีการจารึกไว้ด้วยอักษรหลายชนิดด้วยกันเช่น อักษรธรรมอีสาน อักษรขอม และอักษรบาลีเป็นต้น พุทธพจน์ที่ยกมาแต่งอธิบายในมังคลัตถทีปนีมีทั้งหมด ๑๑ คาถา แบ่งเป็น ๒ ภาค คือ ๑)ภาค ๑ มี ๔ คาถา คือ คาถาที่ ๑ – ๔ ๒)ภาค ๒ มี ๗ คาถา คือคาถาที่ ๕ – ๑๑ รวมกันแล้วมีมงคลทั้งสิ้น ๓๘ ประการ
References
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ ๑๗. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๕๑.
พระมหาอุดม ชาตเมธี. การพัฒนาตนตามหลักมงคลของพระพุทธเจ้า. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์มหาเปรียญ, ๒๕๕๖.
พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (จันทร์ สิริจนฺโท). มงคลสูตฺตวิภาคบรรยายและทศบารมีวิภาค. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย, ๒๕๓๕.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกบาลี ฉบับมหาจุฬาเตปิฏกํ ๒๕๐๐. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๕.
__________. พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, ๒๕๓๙.
__________. อรรถกถาภาษาบาลี ฉบับมหาจุฬาอัฏฐกถา. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์วิญญาณ, ๒๕๓๙.
__________. มงฺคลตถทีปนี(ภาษาบาลี)
ราชบัณฑิตยสถาน, พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.๒๕๕๔. กรุงเทพมหานคร : โรง
พิมพ์ศิริวัฒนาอินเตอร์พริ้นท์ จำกัด (มหาชน), ๒๕๕๔.
ลิขิต ลิขิตตานนท์, ยุคทองแห่งวรรณกรรมพุทธศาสนาของลานนาไทย. เชียงใหม่ : องค์การพุทธ
ศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก, ๒๕๒๓.
สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (พิมพ์ ธมฺมธโร). มงคลยอดชีวิต. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ชวนพิมพ์, ๒๕๑๘.
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. สารานุกรมพระพุทธศาสนา. กรุงเทพมหานคร
:โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, ๒๕๒๙.
สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฐายี). มงคลในพระพุทธศาสนา. พระนคร : โรงพิมพ์ธรรม บรรณาคาร, ๒๕๑๑.
พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). “มงคลทีปนี”. ศิลปกรรมปริทรรศน์. ปีที่ ๑๐ ฉบับที่ ๑ (สิงหาคม ๒๕๓๘).