ศึกษาอิทธิพลของคัมภีร์มิลินทปัญหาที่มีต่อคัมภีร์อรรถกถาพระไตรปิฎก

บทคัดย่อ

สารนิพนธ์นี้  มีวัตถุประสงค์ ๒ ประการ คือ (๑) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของคัมภีร์    มิลินทปัญหาและคัมภีร์อรรถกถา (๒) เพื่อศึกษาอิทธิพลของคัมภีร์มิลินทปัญหาที่มีต่อคัมภีร์อรรถกถาพระไตรปิฎก

จากการศึกษาพบว่า คัมภีร์มิลินทปัญหาเป็นคัมภีร์ที่แต่งขึ้นในช่วงระหว่างการรวบรวมพระไตรปิฎกกับการรจนาคัมภีร์อรรถกถา คัมภีร์มิลินทปัญหาเป็นบทสนทนาธรรมะระหว่างพระเจ้ามิลินท์ผู้ถามกับพระนาคเสนเถระผู้ตอบ หลักธรรมที่สนทนาโต้ตอบกันนั้นมีความสำคัญอันเป็นเหตุให้พระอรรถกถาจารย์นำไปอ้างอิงในคัมภีร์อรรถกถาที่ตนรจนาด้วย จากการศึกษาพบว่าพระอรรถกถาจารย์ที่อ้างอิงถึงคัมภีร์มิลินทปัญหาในงานรจนาของตนมีเพียงรูปเดียวเท่านั้น คือ พระพุทธโฆสาจารย์

ในการอ้างอิงทั้งหมดนั้น ผู้วิจัยพบประเด็นในการอ้างอิงที่ใช้คำว่าอิทธิพล คือ อิทธิพลในด้านแนวคิดหรือการตีความ, อิทธิพลด้านวิธีการเขียน, อิทธิพลด้านการวินิจฉัยเกี่ยวกับพระพุทธองค์, อิทธิพลด้านการวินิจฉัยเกี่ยวกับหลักธรรม, อิทธิพลด้านการวินิจฉัยเกี่ยวกับวินัย, อิทธิพลด้านการวินิจฉัยพระอภิธรรม  และอิทธิพลด้านอื่น ๆ