นโยบายและกลไกการส่งเสริมการปลูกพืชสวน (ทุเรียน) ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และภาครัฐในจังหวัดศรีสะเกษ

บทคัดย่อ

การวิจัยฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษานโยบายการส่งเสริมการปลูกพืชสวน(ทุเรียน)ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและภาครัฐในจังหวัดศรีสะเกษ  2) เพื่อศึกษากลไกการส่งเสริมการปลูกพืชสวน(ทุเรียน) ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และภาครัฐในจังหวัดศรีสะเกษ  3) เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์และแนวโน้มการส่งเสริมการปลูกพืชสวน(ทุเรียน) ในจังหวัดศรีสะเกษ  โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ จาการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการศึกษาเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก จากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ ผู้บริหารส่วนงานภาครัฐ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการกำหนดและกำกับ ติดตามนโยบาย และกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกทุเรียน เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis) ผลการวิจัยพบว่า นโยบายที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมการปลูกทุเรียนในจังหวัดศรีสะเกษ มี 4 นโยบายหลัก ได้แก่ นโยบายการบริหารจัดการพื้นที่เกษตร, นโยบายการเกษตรแปลงใหญ่, นโยบายศูนย์ส่งเสริมประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร และนโยบายมาตรฐานสินค้าเกษตร ส่วนกลไกในการขับเคลื่อนนโยบายใช้โครงการย่อยๆ ต่างๆ ที่หน่วยงานต้นสังกัด คือ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เป็นผู้กำหนด โดยมีข้าราชการและส่วนงานภาครัฐ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เป็นกลไกหลักในการขับเคลื่อน จากการศึกษา พบว่า การส่งเสริมการปลูกทุเรียนของภาครัฐ ส่งผลให้เกษตรกรมีรายได้ต่อครัวเรือน ในพื้นที่ทำการปลูกทุเรียนเพิ่มมากขึ้น กลไกการส่งเสริมในรูปแบบกิจกรรม โครงการต่างๆ ที่ทำร่วมกันกับภาคเอกชน ทำให้ผลผลิตมีราคาสูง และไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค อีกทั้งผลผลิตส่วนใหญ่เป็นการผลิตเพื่อส่งออก  ปัญหาที่รอการแก้ไขคือการนำผลผลิตนอกพื้นที่เข้ามาจำหน่ายทำให้ไม่สามารถควบคุมมาตรฐานได้