หลักการสร้างนิสัยตามแนวพุทธปรัชญา

ผู้แต่ง

  • พระมหามฆวินทร์ ปุริสุตฺตโม บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
  • มนัสวี ศรีนนท์ สถาบันนวัตกรรมการเรียนรู้ มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

นิสัย, หลักการสร้างนิสัย, พุทธปรัชญา

บทคัดย่อ

บทความเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาความหมายของนิสัย 2) เพื่อศึกษาหลักการสร้างนิสัย3) เพื่อศึกษาหลักการสร้างนิสัยตามแนวพุทธปรัชญา จากการศึกษา พบว่า นิสัยเป็นคุณลักษณะในตนที่แต่ละคนสร้างขึ้นโดยตั้งใจและไม่ตั้งใจ เป็นการแสดงออกปล่อยๆ จนชิน นิสัยเกิดจากการสร้างหรือพัฒนาขึ้นอย่างเหมาะสมกับสถานที่และเวลา ในพุทธปรัชญา พระพุทธเจ้าทรงสอนให้ใช้กรรมฐานเป็นหลักการในการสร้างนิสัย คือ ผู้มีราคจริต ให้บริหารตนด้วยอสุภะและกายคตาสติ ผู้มีโทสจริต ให้บริหารตนด้วยพรหมวิหารและกสิณ ผู้มีโมหจริต ให้บริหารตนด้วยอานาปานสติ ผู้มีสัทธาจริต ให้บริหารตนด้วยอนุสติ ผู้มีพุทธิจริต ให้บริหารตนด้วยมรณานุสสติ อุปสมานุสสติ อาหาเรปฏิกูลสัญญาและจตุธาตววัตถาน และผู้มีวิตกจริต ให้บริหารตนด้วยอานาปานสติ กสิณ และอรูป

References

เอกสารอ้างอิง
กุญชรี ค้าขาย. (2542). จิตวิทยาแนะแนวเด็กวัยรุ่น. คณะครุศาสตร์: สถาบันราชภัฏสวนสุนันทา.
ชัยวัฒน์ อัตพัฒน์. (2525). จริยศาสตร์. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ชมรมพุทธศาสตร์สากล. (2557). 5 ห้องชีวิต ฉบับ “ทางก้าวหน้า”. กรุงเทพฯ: บริษัท รุ่งศิลป์การพิมพ์ (1977) จำกัด.
วศิน อินทสระ. (2541). พุทธจริยศาสตร์. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ทองกวาว.
มูลนิธิมหามกุฎราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์. (2530). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับสังคายนา. กรุงเทพฯ: มหามกุฎราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์.
Lally et al. (2009). How are habits formed: Modelling habit formation in the real world.ออนไลน์. แหล่งที่มา: http://onlinelibrary.wiley.com. สืบค้นเมื่อ 6 ธันวาคม 2560.
PsyBlog. (2560). ใช้เวลากี่วันในการสร้างนิสัย (How Long to Form a Habit? : http://www.spring.org.uk/2009/09/how-long-to-form-a-habit.php.ออนไลน.แหล่งที่มา: https://nodepress.wordpress.com. สืบค้นเมื่อ 6 ธันวาคม 2560.
เปลื้อง ณ นคร (2560). นิสัย. ออนไลน์. แหล่งที่มา: http://dictionary.sanook.com. สืบค้นเมื่อ 6 ธันวาคม 2560.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2560). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. ออนไลน์.แหล่งที่มา:http://www.84000.org/tipitaka/dic/v_seek.php?text=%B9%D4%CA%D1%C2./ สืบค้นเมื่อ 6 ธันวาคม 2560.
เมธา หริมเทพาธิป. (2560). นิสัย. แหล่งข้อมูล : https://www.gotoknow.org/posts/637315. เข้าถึงข้อมูลเมื่อวันที่ 6 ธันวาคม 2560.
ศิริพร ก้อนทอง. (2560). การเสริมบุคลิกภาพและลักษณะนิสัย. ออนไลน์. แหล่งที่มา: https://sites.google.com/site/siripornk21/111/114. สบคนเมื่อ 6 ธันวาคม 2560.
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2560). นิสัยกับสันดาน. ออนไลน์. แหล่งที่มา: http://www.royin.go.th. สืบค้นเมื่อ 6 ธันาคม 2560.
อังสุมาลี พันนาวา. (2560). นิสัย. ออนไลน์.แหล่งที่มา: https://www.gotoknow.org/posts/436626. สืบค้นเมื่อ 6 ธันวาคม 2560.
อนุสร จันทพันธ์ และบุญชัย โกศลธนากุล. (2560). จริต 6 ศาสตร์ในการอ่านใจคน. ออนไลน์. แหล่งที่มา: http://oknation.nationtv.tv/blog/Duplex/2008/05/26/entry-5. สืบค้นเมื่อ 6 ธันวาคม 2560.

Downloads

เผยแพร่แล้ว

2021-03-04