หลักวิสุทธิกับการเจริญวิปัสสนาภาวนาในคัมภีร์วิสุทธิมรรค

บทคัดย่อ

บทคัดย่อ

วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาหลักวิสุทธิในคัมภีร์วิสุทธิมรรค หลักวิปัสสนาภาวนาในคัมภีร์วิสุทธิมรรค และหลักวิสุทธิกับการเจริญวิปัสสนาภาวนาในคัมภีร์วิสุทธิมรรค เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร โดยใช้การศึกษาข้อมูลพระไตรปิฎก และเอกสารงานวิชาการที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์ข้อมูลแบบพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า หลักวิสุทธิในคัมภีร์วิสุทธิมรรคประกอบด้วย คือ 1) ศีลวิสุทธิ 2) จิตตวิสุทธิ 3) ทิฏฐิวิสุทธิ 4) กังขาวิตรณวิสุทธิ 5) มัคคามัคคญาณทัสสนวิสุทธิ 6) ปฏิปทาญาณทัสสนวิสุทธิ 7) ญาณทัสสนวิสุทธิ เป็นหลักธรรมที่มีประโยชน์ต่อการเรียนรู้ และปฏิบัติ ศีล สมาธิ และปัญญาเป็นหลักหลักวิปัสสนาภาวนาในคัมภีร์วิสุทธิมรรค ประกอบด้วยวิปัสสนาภูมิ คือ ขันธ์ 5 อายตนะ 12 ธาตุ 18 อินทรีย์ 22 อริยสัจจ์ 4  ปฏิจจสมุปบาท 12 เป็นการเห็นแจ้งของรูปธรรมกับนามธรรม เมื่อเกิดปัญญาแล้ว จะพิสูจน์ได้ด้วยตนเอง รูปและนามไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตา และเป็นปัญญาประจักษ์แจ้งความจริงของวิปัสสนาปัญญาที่สามารถทำลายกิเลสลงได้ ทำให้ความทุกข์เบาปางลงด้วยปัญญาในการเจริญวิปัสสนาภาวนาหลักวิสุทธิกับการเจริญวิปัสสนาภาวนาในคัมภีร์วิสุทธิมรรค ต้องปฏิบัติผ่านแนวทางของหลักวิสุทธิ 7 คือ ศีลวิสุทธิ จิตวิสุทธิ ทิฏฐิวิสุทธิ กังขาวิตรณ วิสุทธิ มัคคามัคคญาณทัสสนวิสุทธิ ปฏิปทาญาณทัสสนวิสุทธิ ญาณทัสสนวิสุทธิ วิสุทธิ 2 คือ ศีลวิสุทธิกับจิตวิสุทธิเป็นความบริสุทธิ์ที่ต้องอาศัยความหมดจด จนเกิดวิปัสสนาญาณซึ่งเป็นปัญญาในการพัฒนาทำให้วิสุทธิอีก 5 เป็นผลทำให้เกิดปัญญาอันบริสุทธิ์ด้วยการเจริญวิปัสสนาภาวนา