การศึกษารูปแบบจัดการศึกษาพระปริยัติธรรม สำนักเรียนคณะสงฆ์จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยเรื่อง การศึกษารูปแบบจัดการศึกษาพระปริยัติธรรม สำนักเรียนคณะสงฆ์จังหวัดสุรินทร์ ผู้วิจัยได้กำหนดวัตถุประสงค์ 3 ข้อ คือ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดและหลักการบริหารจัดการศึกษาในพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาและอุปสรรคในการจัดการศึกษาพระปริยัติธรรม สำนักเรียนคณะสงฆ์จังหวัดสุรินทร์ และ 3) เพื่อศึกษารูปแบบจัดการศึกษาพระปริยัติธรรม สำนักเรียนคณะสงฆ์จังหวัดสุรินทร์ ระเบียบวิธีวิจัยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative research) ซึ่งเน้นการวิจัยทางเอกสาร (Documentary research) โดยศึกษาข้อมูลจากพระไตรปิฎก หนังสือ ตำรา บทความ เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง มีการวิเคราะห์ข้อมูลแล้วนำเสนอผลการวิจัยในรูปแบบของการพรรณนาวิเคราะห์ตามวัตถุประสงค์การวิจัย

ผลการวิจัยพบว่า

1. รูปแบบและวิธีการบริการกิจการคณะสงฆ์ตั้งแต่ ยุคสุโขทัย ยุคกรุงศรีอยุธยา ยุคกรุงธนบุรี และกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น จวบกระทั่งถึงปัจจุบันนี้ การปกครองคณะสงฆ์ไทยยังปฏิบัติตามรูปแบบการปกครองของพระพุทธองค์ถือตามพระธรรมวินัยเป็นหลัก ถึงแม้ว่าปัจจุบันนี้ คณะสงฆ์จะมีความสัมพันธ์ระหว่างศาสนจักรกับอาณาจักร การพึ่งอำนาจรัฐน่าจะเป็นการสร้างความศักดิ์สิทธิ์ให้กับพระธรรมวินัยและความบริสุทธิ์แห่งพระศาสนา
2. สภาพปัญหาและอุปสรรคในการจัดการศึกษาพระปริยัติธรรม สำนักเรียนคณะสงฆ์จังหวัดสุรินทร์ ได้แก่ 1) เนื้อหาสาระ เก่าเกินไป และภาษาที่ใช้ในหนังสือเป็นภาษาที่เข้าใจยาก โดยเฉพาะเนื้อหาสาระในแผนกธรรมเน้นการจำมากกว่าความเข้าใจ ขาดการประยุกต์ใช้ ไม่เหมาะสมกับวุฒิภาวะของผู้เรียน จึงควรปรับปรุงภาษาที่ใช้ให้เป็นภาษาที่เข้าใจง่าย 2) วิธีการเรียนการสอน เน้นการท่องจำ ไม่ค่อยมีการประยุกต์ใช้และขาดการคิดวิเคราะห์
3. การศึกษารูปแบบจัดการศึกษาพระปริยัติธรรม สำนักเรียนคณะสงฆ์จังหวัดสุรินทร์ มี 3 แผนก โดยผู้วิจัยยกตัวอย่าง ๓ สถานศึกษา ที่มีจุดเด่นมากที่สุด ดังนี้ 1) สำนักศาสนศึกษา วัดใหม่ศรีวิหารเจริญ (แผนกบาลี) 2) สำนักศาสนศึกษา วัดโพธาราม (แผนกธรรม) และ 3) โรงเรียนพระปริยัติธรรมโกศลวิทยา (แผนกสามัญศึกษา)