รูปแบบการพัฒนาวัดที่ยั่งยืนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม: กรณีศึกษาวัดปราสาททามจาน อำเภอปรางกู่ จังหวัดศรีสะเกษ
คำสำคัญ:
การส่งเสริม, การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม, รูปแบบการพัฒนา, วัดปราสาทามจาน, ศรีสะเกษบทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของชุมชนวัดปราสาททามจานที่ยั่งยืน 2) เพื่อศึกษาแนวคิดพัฒนาชุมชนให้มีความเข้มแข็งและสร้างภูมิคุ้มกันด้านวัฒนธรรมเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน และ 3) เพื่อวิเคราะห์รูปแบบการพัฒนาวัดที่ยังยืนเพื่อส่งเสริมการท่องที่ยวเชิงวัฒธรรมวัดปราสาททามจาน อำเภอปรางกู่ จังหวัดศรีสะเกษ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่มเฉพาะ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยเนื้อหาประกอบบริบท
ผลการวิจัยพบว่า
- 1. รูปแบบการพัฒนาวัดที่ยังยืนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒธรรม พบว่า รูปแบบการพัฒนาวัดปราสาททามจาน อำเภอปรางกู่นั้นอยู่ในระดับดีมาก เพราะมีโบราณสถานขอมที่มีอายุไม่น้อยกว่า 800 ปี โดยมีการนับถือโบราณสถานที่สืบทอดกันมานับตั่งแต่ราวพุทธศตวรรษที่ 18 ทั้งนี้ เพราะด้านความเหมาะสมทั้งประติมากรรม วิถีชีวิตผู้คนที่เป็นรูปแผนในการพัฒนาวัด เพื่อเป็นแหล่งเรียนรู้เชิงวัฒนธรรม
- 2. แนวคิดการพัฒนาชุมชนให้มีความเข้มแข็งและสร้างภูมิคุ้มกันด้านวัฒนธรรมเพื่อการพัฒนายั่งยืน พบว่า การสร้างความเข้มแข็งภูมิคุ้มกันให้กับชุมชนผ่านการท่องเที่ยว ทำให้เกิดการเรียนรู้แก่ผู้มา ได้แก่ 1) ด้านการวางแผน 2) ด้านการจัดองค์กร 3) ด้านการบริหารงานบุคคล 4) ด้านการอำนวยการ 5) ด้านการกำกับดู เพื่อเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีประสิทธิภาพในการเติบโตบนพื้นฐานภูมิปัญญาท้องถิ่น
- 3. วิเคราะห์รูปแบบการพัฒนาที่ยังยืนเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมวัดปราสาททามจาน อำเภอปรางกู่ จังหวัดศรีสะเกษ พบว่า ประวัติศาตร์ความเป็นมาที่สำคัญ ประกอบกับมีสิ่งก่อสร้างที่มีคุณค่าทางศิลปะ หรือเป็นโบราณวัตถุ โบราณสถาน ตลอดจนการบริหาร เพื่ออำนวยประโยชน์แก่การประกอบพิธีกรรมทางศาสนา เช่น ด้านบุคลากร ด้านการส่งเสริมการศึกษา ด้านการเป็นสถานสงเคราะห์ ด้านเป็นที่พักคนเดินทาง ด้านการเป็นสถานที่ไกล่เกลี่ยพิพากษา ด้านการเป็นสถานพยาบาล ด้านวัดเป็นศูนย์กลางศิลปวัฒนธรรม
References
กรมการศาสนา. (2542). คู่มือการบริหารและการจัดการวัดฉบับย่อ. กรุงเทพมหานคร:
โรงพิมพ์การศาสนา.
วิวัฒน์ชัย บุญยภักดิ์. (2531). วัดเป็นอย่างไรจะต้องมีคู่มือพัฒนา. จุลสารการท่องเที่ยว. ปีที่ 7
ฉบับที่ 1 (มกราคม 2531): 74-76.
พระครูขันติวโรภาส (ขาว ขนฺติโก). (2559). รูปแบบการพัฒนาวัดในกรุงเทพมหานครให้เป็นแหล่ง
เรียนรู้ด้านศิลปวัฒนธรรม. วารสารสถาบันวิจัยญาณสังวร. 7(1): 119.
พระธรรมกิตติวงศ์. (ทองดี สุรเตโช), (2546). คำวัด. กรุงเทพมหานคร : เลี่ยงเซียง.
พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต). (2541). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม.
กรุงเทพมหานคร: สหธรรมิก.
เลิศพร ภาระกุล. (2551). การจัดการการท่องเที่ยวแบบยั่งยืน : เอกสารคำสอน ภาควิชาการ
ท่องเที่ยวและการโรงแรม คณะศิลปศาตร์และวิทยาศาสตรมหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.
ลักษณา เกยุราพันธ์ และคณะ. (2559). การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิง
วัฒนธรรมชุมชนไทยพวน เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้เชิงสร้างสรรค์ จังหวัดนครนายก.
วารสารวิชาการ Veridian E-Jounal Silpakorn University. 9(2): 6
บุญเลิศ จิตตั้งวัฒนา. (2548). การพัฒนาการท่องเที่ยวแบบยั่งยืน. ศูนย์วิชาการท่องเที่ยวแห่ง
ประเทศไทย พิมพ์ครั้งที่ 1 บริษัท เพรส แอนด์ ดีไซน์ จำกัด..(2548). อุตสาหกรรม
การท่องเที่ยวธุรกิจที่ไม่มีวันตาย. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์ ซี.พี.บุ๊คสแตนดาร์ด.
บุญเลิศ จิตตั้งวัฒนา. (2557). การพัฒนาการท่องเที่ยวแบบยั่งยืน : การวางแผนการท่องเที่ยว
อย่างยั่งยืน. พิมพ์ครั้งที่ 2. ฉบับปรับปรุง. กรุงเทพมหานคร: ธรรมสาร.
วรพล วัฒนเหลืองอรุณ และคณะ. (2562). การศึกษาเอกลักษณ์เพื่อการท่องเที่ยวบนพื้นฐานของ การจัดการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนพื้นที่อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่. วารสารวิจัยราชภัฏ เชียงใหม่. 10(2): 53-68.
สุชานาฏ สิตารักษ์ และคณะ. (2563). การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการวัดเพื่อเป็นแหล่ง
ท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมอย่างยั่งยืนในเขตภาคเหนือตอนบน. วารสารราชภัฏเชียงใหม่. 21(1): 24.