ผลการจัดการเรียนรู้ แบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es) เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

บทคัดย่อ

ในปีการศึกษา 2560-2563 นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ของโรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช มีคะแนนเฉลี่ยวิชาวิทยาศาสตร์ต่ำกว่าคะแนนเฉลี่ยระดับประเทศ นอกจากนี้ยังพบว่า สาระที่ 3 เรื่อง สารและสมบัติของสารเป็นสาระการเรียนรู้ที่ควรเร่งพัฒนา จากข้อมูลข้างต้นชี้ให้เห็นว่า คุณภาพการศึกษาทั้งด้านวิชาการและคุณลักษณะของผู้เรียนยังไม่น่าพอใจในการจัดการศึกษาต้องมีการสร้างเสริมทักษะ สมรรถนะให้กับเด็กและเยาวชนของชาติการจัดเรียนเรียนรู้ที่เน้นเนื้อหาที่เป็นตัวหนังสือมากเกินไป ผู้เรียนเกิดความเบื่อหน่ายในการเรียนทำให้ขาดความเข้าใจในเนื้อหาและกระบวนการทางวิทยาศาสตร์อย่างแท้จริง จากสภาพปัญหาดังกล่าวจึงศึกษาผลการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es) เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาประสิทธิภาพของแผนการเรียนนรู้วิทยาศาสตร์และเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศ วิชาวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ระหว่างคะแนนก่อนเรียนและหลังเรียน และ 2) ศึกษาความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย ได้แก่ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1/6 โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช ปีการศึกษา 2565 จำนวน 46 คน ใช้การสุ่มแบบกลุ่ม (Cluster Random Sampling) โดยใช้ห้องเรียนเป็นหน่วยสุ่ม เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) แผนการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์แบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es) จำนวน 5 แผน เพื่อตรวจสอบความถูกต้องของเนื้อหาและกิจกรรมการเรียนรู้ พร้อมทั้งประเมินความเหมาะสมของแผนการจัดการเรียนรู้ โดยใช้แบบประเมินที่เป็นมาตราส่วนประมาณค่า (Rating Scale) ของลิเคอร์ท (Likert) 5 ระดับ พบว่า แผนการจัดการเรียนรู้โดยใช้ควบคู่กับแบบฝึกทักษะ โดยรวมมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.53 และมีค่าเฉลี่ยแต่ละแผนทั้ง 5 แผน ตั้งแต่ 4.33-4.67 ซึ่งมีความเหมาะสมมากที่สุด 2) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน แบบปรนัยมี 4 ตัวเลือก จำนวน 30 ข้อ ใช้การประเมินแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เชี่ยวชาญมาหาค่าดัชนีความสอดคล้องโดยใช้สูตร IOC (Index of Item Objective Congruence) แล้วเลือกข้อสอบที่มีค่าตั้งแต่ค่า IOC ตั้งแต่ 0.5 ขึ้นไป จำนวน 30 ข้อ ค่าดัชนีความสอดคล้องอยู่ระหว่าง 0.67-1.00 และ 3) แบบสอบถามความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้ จำนวน 15 ข้อ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าเฉลี่ย ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ t-test (Dependent Samples) ใช้การประเมินแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เชี่ยวชาญมาหาค่าดัชนีความสอดคล้องโดยใช้สูตร IOC (Index of Item Objective Congruence) แล้วเลือกข้อสอบที่มีค่าตั้งแต่ค่า IOC ตั้งแต่ 0.5 ขึ้นไป จำนวน 30 ข้อ ค่าดัชนีความสอดคล้องอยู่ระหว่าง 0.67-1.00 นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์คุณภาพของแบบสอบถามความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้ โดยค่าอำนาจจำแนกรายข้อตั้งแต่ 0.21-0.68. โดยใช้สูตร Item Total Correlation และค่าความเชื่อมั่นของแบบสอบถาม โดยใช้วิธีสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) วัดความพึงพอใจทั้งฉบับมีค่าเท่ากับ 0.81

ผลการวิจัยพบว่า

1. แผนการจัดการเรียนรู้วิทยาศาสตร์แบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es) เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 วิชาวิทยาศาตร์ มีประสิทธิภาพ 80.07/84.42 ซึ่งเป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด
2. ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาวิทยาศาสตร์ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศ หลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05
3. 3. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 มีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้ เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศ วิชาวิทยาศาสตร์ ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาแยกรายข้อพบว่า อยู่ในระดับมากที่สุด 3 ลำดับแรก ดังนี้ ครูยอมรับความคิดเห็นของนักเรียนและเปิดโอกาสให้ซักถาม กิจกรรมการเรียนรู้สอดคล้องกับจุดประสงค์และครูมีการเตรียมการสอนและจัดลำดับเนื้อหาอย่างเหมาะสม ตามลำดับ อยู่ในระดับมาก 3 ลำดับสุดท้าย ดังนี้ กิจกรรมการเรียนรู้ส่งเสริมการทำงานร่วมกันเป็นกลุ่ม/ทีม กิจกรรมการเรียนรู้ทำให้เข้าใจเนื้อหาได้ง่าย และการจัดกิจกรรมการเรียนรู้มีความเหมาะสมกับเวลา ตามลำดับ

ผลจาการวิจัยพบว่าผลการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ (5Es) เรื่อง กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟ้าอากาศของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ใช้เป็นแนวทางในการจัดการเรียนรู้และพัฒนาการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ให้มีประสิทธิภาพและยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงขึ้น