การศึกษาแนวคิดทฤษฎีที่ใช้ในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน ด้านการอ่านภาษาไทย จากวิทยานิพนธ์ระดับดุษฎีบัณฑิตในประเทศไทย
คำสำคัญ:
แนวคิดทฤษฎี, รูปแบบการเรียนการสอน, การอ่านภาษาไทย, วิทยานิพนธ์ระดับดุษฎีบัณฑิตบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มุ่งศึกษาแนวคิดทฤษฎีที่ใช้ในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนด้านการอ่านภาษาไทย จากวิทยานิพนธ์ระดับดุษฎีบัณฑิตของมหาวิทยาลัยในประเทศไทย ช่วงปี พ.ศ. 2557 – 2566 สืบค้นด้วยระบบฐานข้อมูลงานวิจัย ThaiLIS โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง สรุปข้อมูลบันทึกลงในตารางที่สร้างขึ้น วิเคราะห์ข้อมูลด้วยค่าสถิติพื้นฐาน ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ นำเสนอผลด้วยการสรุปแบบเรียบเรียงพรรณนา
ผลการศึกษาพบว่า งานวิจัยระดับดุษฎีบัณฑิตที่นำแนวคิดทฤษฎีมาใช้ในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอน ด้านการอ่านภาษาไทย มีจำนวน 7 เรื่อง จากมหาวิทยาลัยจำนวน 4 สถาบัน ได้แก่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2 เรื่อง มหาวิทยาลัยศิลปากร 2 เรื่อง มหาวิทยาลัยนเรศวร 2 เรื่อง และมหาวิทยาลัยมหาสารคาม 1 เรื่อง งานวิจัยทั้งหมด 7 เรื่อง ใช้รูปแบบการวิจัยและพัฒนา (Research and Development) กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเป็นผู้เรียน 2 ระดับชั้น ได้แก่ ชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย จำนวน 2 เรื่อง และระดับปริญญาตรี จำนวน 5 เรื่อง แนวคิดทฤษฎีที่นำมาใช้ในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนสามารถแบ่งได้ตามประเภทของการอ่าน ได้แก่ 1) รูปแบบการเรียนการสอนด้านการอ่านเชิงวิเคราะห์ จำนวน 6 แนวคิดทฤษฎี และ 2) รูปแบบการเรียนการสอนด้านการอ่านอย่างมีวิจารณญาณ จำนวน 13 แนวคิดทฤษฎี รูปแบบการเรียนการสอนเป็นหัวใจสำคัญสำหรับผู้สอนในการจัดการเรียนรู้ให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
Downloads
เอกสารอ้างอิง
จิตตรา พิกุลทอง. (2559). “การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการอ่านอย่างมีวิจารณญาณโดยใช้ยุทธศาสตร์เมตาคอกนิชัน สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย”. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ชลธิชา หอมฟุ้ง. (2557). “การพัฒนารูปแบบการสอนวรรณคดีไทยโดยประยุกต์ ใช้อริยสัจสี่เพื่อส่งเสริมความสามารถด้านการอ่านอย่างมีวิจารณญาณและการแก้ปัญหาเชิงสร้างสรรค์ของนักศึกษาระดับปริญญาบัณฑิต”. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ทัศนีย์ เศรษฐพงศ์. (2559). “การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามแนวคิดการอ่านจากต้นแบบและกลวิธีผังสัมพันธ์ของความหมาย เพื่อส่งเสริมความสามารถในการอ่านเชิงวิเคราะห์ของนิสิตนักศึกษาระดับอุดมศึกษา”. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ทิศนา แขมมณี. (2566). ศาสตร์การสอน องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 26). กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระปลัดสถาพร ปุ่มเป้า. (2567). “การอ่านอย่างมีวิจารณญาณ: รูปแบบการจัดการเรียนรู้ตามหลักการสอนอ่านแบบเน้นมโนทัศน์ร่วมกับแนวคิดการเรียนรู้แบบสืบสอบ”. รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 5 (น. 169-183). วิทยาลัยสงฆ์นครน่าน มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พัชรินทร์ สุริยวงค์. (2559). “การพัฒนารูปแบบการสอนอ่านอย่างมีวิจารณญาณ เพื่อส่งเสริมความสามารถทางการอ่านอย่างมีวิจารณญาณของนักศึกษาวิชาชีพครู”. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เพ็ญวิษา วัฒนปรีชานนท์. (2561). “การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามหลักการสอนอ่านแบบเน้นมโนทัศน์และแนวคิดการเรียนรู้แบบสืบสอบ เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการอ่านอย่าง มีวิจารณญาณของนักศึกษาปริญญาบัณฑิต”. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รัตนะ บัวสนธ์. (2552). การวิจัยและพัฒนานวัตกรรมการศึกษา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ แอล.ที.เพรส.วิจารณ์ พินิช. (2556). การสร้างการเรียนรู้สู้ศตวรรษที่ 21. มูลนิธิสยามกัมมาจล.
สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2566). การแถลงข่าวผลการประเมิน PISA 2022. (23 กรกฎาคม 2567). จาก https://pisathailand.ipst.ac.th/news-21/
สมเจตน์ พันธ์พรม. (2560). “การพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้โดยใช้กลวิธีการสอนอ่านแบบเมตตาคอกนิชันและการเสริมต่อการเรียนรู้ เพื่อเสริมสร้างความสามารถในการอ่านเชิง วิเคราะห์ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย”. วิทยานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
Zhong Rulin. (2566). “การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนอ่านภาษาไทยโดยใช้แนวคิดการเรียนรู้แบบโครงงานที่ส่งเสริมความสามารถในการอ่านเชิงวิเคราะห์สำหรับนักศึกษาจีน”. วิทยานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
Joyce, B. & Weil, M. (1996). Models of teaching. (5th ed.). London: Allyn and Bacon.
