กิจกรรมการเรียนรู้เรื่อง อริยสัจ 4 โดยใช้ประสบการณ์เป็นฐานเพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ในโรงเรียนกลุ่มเครือข่ายรามคำแหง จังหวัดสุโขทัย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ โดยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาของการจัดการเรียนรู้ เรื่อง อริยสัจ 4 ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ในโรงเรียนกลุ่มเครือข่ายรามคำแหง จังหวัดสุโขทัย 2) เพื่อพัฒนากิจกรรมการเรียนรู้ โดยใช้ประสบการณ์เป็นฐาน เรื่อง อริยสัจ 4 เพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 มีกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก คือ กลุ่มผู้สอนในโรงเรียนกลุ่มเครือข่ายรามคำแหง จังหวัดสุโขทัย จำนวน 8 คน และ กลุ่มผู้เรียนจำนวน 74 คน โดยมีขอบเขตพื้นที่การวิจัย คือ โรงเรียนบ้านเมืองเก่า “ศรีอินทราทิตย์” อำเภอเมือง จังหวัดสุโขทัย ตามวิธีดำเนินการวิจัย ได้มาจากการเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ได้แก่ นักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ของโรงเรียนบ้านเมืองเก่า “ศรีอินทราทิตย์” เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาวิจัย ได้แก่ 1) คู่มือการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่องอริยสัจ 4 เพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 2) แนวคําถามในการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยใช้การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัจจุบันและปัญหาในการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงเหตุผลของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ของโรงเรียนกลุ่มเครือข่ายรามคำแหง จังหวัดสุโขทัย ทั้ง 4 ด้าน ของกลุ่มผู้ให้ข้อมูล ทั้ง 2 กลุ่ม มีความคิดเห็นสอดคล้องกันว่ากระบวนการจัดกิจกรมการเรียนรู้ของครูผู้สอนในปัจจุบันที่ใช้วิธีการจัดการเรียนการสอนในรายวิชาพระพุทธศาสนายังไม่สอดคล้องกับความต้องการของผู้เรียน และขาดการสอดแทรกทักษะการคิดเชิงเหตุผล ทำให้ผู้เรียนขาดองค์ความรู้เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา จนไม่สามารถอธิบายและนำไปปปฏิบัติตนในชีวิตประจำวันได้  อีกทั้งครูผู้สอนขาดองค์ความรู้ในการพัฒนาสื่อการสอน และไม่มีการสอดแทรกทักษะการคิดเชิงเหตุผล ส่งผลให้ผู้เรียนขาดแรงจูงใจและไม่สามารถเชื่อมโยงหลักธรรมกับชีวิตประจำวันได้ ผู้วิจัยจึงนําผลการศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาของการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงเหตุผล มาพัฒนาการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่องอริยสัจ 4 เพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงเหตุผล ของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 5 ทำให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติจริงเชื่อมโยงหลักอริยสัจ 4 กับสถานการณ์จริง เสริมสร้างทักษะการคิดวิเคราะห์ปัญหาและหาแนวทางแก้ไขอย่างมีเหตุผล อีกทั้งยังช่วยเสริมสร้างคุณลักษณะของการเป็นพุทธศาสนิกชนที่ดี ตามมาตรฐานการเรียนรู้ของรายวิชาพระพุทธศาสนาได้อย่างเหมาะสม