ปราสาทมีชัย: ประวัติและคุณค่าที่มีต่อวิถีชีวิตชาวพุทธ ในอำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

ปราสาทมีชัยหรือหมื่นชัย สร้างขึ้นราวพุทธศตวรรษที่ 15 ในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 แห่งราชอาณาจักรขอมโบราณ ศิลปะขอมแบบแปรรูป (Pre Rup)  เป็น “อโรคยาศาล” หรือโรงพยาบาลเพื่อให้ผู้คนสมัยก่อนได้มาพักรักษาตัว วิถีชีวิตชาวพุทธในอำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ จะผูกพันกันทางสังคมอย่างแนบแน่นด้วยการเกี่ยวพันกันทางการแต่งงาน ซึ่งจะเป็นชาวกวย เขมร และลาว จึงทำให้มีความหลากหลายทางวัฒนธรรมและประเพณี  และคุณค่าของปราสาทมีชัยที่มีต่อวิถีชีวิตใน 4 ด้าน คือ 1) คุณค่าด้านร่างกาย การได้มารักษาตัวที่อโรคยาศาลผู้คนหายจากเจ็บไข้ได้ป่วย ทำให้ร่างกายแข็งแรงอันจะมีผลต่อสุขภาพใจด้วย 2) คุณค่าด้านจิตใจ การบนบานเพื่อให้หายป่วยถือได้ว่าเป็นยาทางใจ เป็นที่พึ่งหรือที่ยึดเหนี่ยวทางจิตใจ รวมถึงการรับรู้ความงามทางใจของศิลปะปราสาทมีชัย 3) คุณค่าด้านความสามัคคี ชุมชนพร้อมเพรียงกันจัดงานประเพณีบวงสรวงเป็นประจำปีทุกปี         4) คุณค่าด้านอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมชุมชน การไม่นำเศษหินหรือดินไปไว้ในครอบครองของตน การจัดงานประเพณีบวงสรวงในวันที่ 9 เดือน 9 ของทุกปี เพื่อเป็นการอนุรักษ์มรดกทางศิลปวัฒนธรรมชุมชนให้ชนรุ่นหลังได้ศึกษาภูมิหลังของบรรพบุรุษ และรากเหง้าความเป็นมาของชุมชน ดังนั้น บทความนี้จึงได้กำหนดวัตถุประสงค์ในการนำศึกษาไว้ 3 ประเด็น คือ 1) ประวัติและความเป็นมาของปราสาทมีชัย  2) วิถีชีวิตชาวพุทธในอำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ และ 3) คุณค่าของปราสาทมีชัยที่มีต่อ วิถีชีวิตชาวพุทธในอำเภอสังขะ จังหวัดสุรินทร์ โดยการศึกษาเชิงเอกสาร และสัมภาษณ์แล้วนำเสนอด้วยวิธีการพรรณนาเชิงวิเคราะห์